Een schematische samenvatting van de stof van het vak Rechtsfilosofie, de belangrijke punten uit de webcasts, colleges en werkgroepen zijn hier ook in verwerkt. Door middel van tabellen en het gebruik van verschillende kleuren (paars: filosofen, roze: belangrijke verschillen etc) wordt een begrijpe...
Gevolgenethiek Utilisme (gevolgenethiek)
(gevolgen) Grootste geluk voor meeste mensen
:( houdt geen rekening met
mensenrechten
Beginselenethiek Plichtethiek (deontologie) Deugdenethiek
(handelingen) Bepaalde plicht die altijd geldt, geen Guldenmiddenweg
uitzonderingen
—> wat men wil dat iedereen altijd doet :( geen duidelijke regels
—> mensen niet behandelen als middel,
maar als doel opzich
:( absoluutheid, kijkt niet naar gevolgen
, 1. Inrichting van de staat & legitimatie overheidsgezag
d.m.v. sociaal contract macht van overheid verklaren en legitimeren
• Klassieke Sociale contracttheorieën: Legitimatie van regeringsvormen
Hobbes Locke Rousseau
(Leviathan) Orde en veiligheid (Du Contrat Social)
Orde en veiligheid + bescherming van grondrechten
Legitimatie absoluut heerser Begrenzing overheidsmacht Gelijkheid voor burgers
Historische 17e eeuw: godsdienst- en burgeroorlogen 1688: Glorious Revolution 18e eeuw: vooravond Franse revolutie
(einde absolutisme)
context
Mensbeeld Pessimistisch: ‘homo homini lupus est’ Gematigd optimistisch: Optimistisch: edele wilde (elite)
Ieder mens streeft naar zelfbehoud, survival of the meeste mensen willen samenwerken mens van nature goed, vervreemd geraakt door
ttest cultuur
Pessimistisch: oorlog van allen tegen allen (puur • ‘Property’ (= Life + Liberty + Estate) Idyllisch: paradijselijk, maar
overleven) Natuurlijke, voorstatelijke, onvervreemdbare onmogelijk door introductie van
Natuurtoestand rechten
(Situatie van stateloosheid privébezit
en wetteloosheid)
• Kwetsbare vrede
(Rousseau tegen property van Locke)
Gebrek aan organisatie, geen
machtenscheiding
Staat die vrede & veiligheid biedt Veiligheid + bescherming ‘property’ Zelfwetgeving
Inhoud: Inhoud: Inhoud:
Overdacht van alle natuurlijke vrijheden => eerste idee van machtenscheiding Volonté Générale (Algemene Wil)
Doel sociaal (behalve recht van zelfbehoud) —> aan Twee natuurlijke bevoegdheden overdragen — Geen machtenscheiding
aan hogere instantie — Geen bevoegdheden overdragen
contract absolute soeverein (geen contractspartij) 1) Recht op zelfbehoud
(wetgevende macht // parlement)
2) Recht tot stra en
(uitvoerende macht // vorst)
—> Vorst geen absolute macht
Rule of man Rule of law (Directe) democratie & Totalitair
Politieke theorie Absolutisme Liberale rechtsstaat = volk heerst over volk
(Geen spreiding der machten, leidt tot wanorde) Constitutionele monarchie
=> bevolking, overheid en vorst
gebonden aan wetten
Grondrechten- X ✓ X
Alle vrijheden en natuurlijke rechten overgedragen Grondrechten overbodig, volk heerst over
bescherming aan absolute heerser
Bescherming ‘property’
volk
(= Life + Liberty + Estate)
PU PS PU PS PU PS
Verhouding X ✓ ✓ ✓ ✓ X
Brengt mensen Onderwerping van alle Burgers tezamen Bepaalde Collectieve Macht wordt niet
Pactum Unionis en niet in veiligheid individuen aan organisatiestructuur bevoegdheden gemeenschap overgedragen
Pactum staatsgezag overdragen aan hogere
instantie
Subjectionis
- Staatssoevereiniteit - Bescherming van grondrechten (EVRM) - Voorloper van democratie
Actualiteitswaar - wanneer gelegitimeerd geweld uitoefenen - Rule of Law heersende opvatting - Nu nog steeds opvatting dat kloof
de tussen politiek en volk kleiner moet
———————————————————————————————————————————————>
Hoe positiever het mensbeeld, hoe minder ingrijpen van soeverein nodig is
• Hoe regeringsvormen invullen: goederen
Rawls Nozick
Moderne contracttheorie ‘A theory of Justice’
Rechtvaardige verdeling van goederen Voortbouwend op Locke’s eigendomsrecht
Rechtvaardigheid centraal —> herverdeling van goederen Gerechtigheid in bezit —> tegen herverdeling (tast vrijheden van mensen aan)
Taak van overheid: verzorgingsstaat (actieve overheid) Taak van overheid: nachtwakersstaat (minimale staat)
overheid die alle klassieke grondrechten van burgers waarborgt en actief sociale en Beperkt tot beschermen jegens geweld van buitenaf, diefstal, fraude.
economische ongelijkheid aanvecht
Liberalisme (X utilisme, individu opo eren voor belang van meerderheid) Libertarisch
Gedachte experiment: fail of ignorance & original position Eigendom onvervreemdbaar (property van Locke)
Twee universele rechtvaardigheidsbeginselen (Justice as Fairness):
1. Vrijheidsbeginsel: ieder gelijk recht op fundamentele vrijheden (grondrechten,
eigendomsrecht)
2. Sociaal-economische ongelijkheden zijn slechts gerechtvaardigd, indien:
i. Absolute ongelijkheid: gelijke kansen voor eenieder
ii. Di erence principle: ongelijkheid aantoonbaar ten goede komt van minstbedeelden
fi ff
ff ff
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller RechtsgeleerdheidftKatja. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $11.45. You're not tied to anything after your purchase.
