Summary
Samenvatting Geschiedenis: de sociale kwestie
- Course
- Institution
Samenvatting Geschiedenis De sociale kwestie 5de middelbaar (Lyceum) Samenvatting is ordelijk en volledig
[Show more]
Seller
Follow
noameuwissen
Content preview
Hoofdstuk 3: de sociale kwestie (1800 - 1919)● 3.2 Oplossen voor de sociale kwestie
⇒ De snelle industrialisering van West-Europa leidde tot meer welvaart bij de burgerij,
⇒ maar tot grote armoede bij de arbeiders die niet beschermd waren tegen misbruiken
⇒ en tegenslagen.
⇒ De kerk, overheden en rijke burgers probeerden de ergste ellende te bestrijden door
⇒ liefdadigheid (=paternalisme). Nieuwe sociale en politieke bewegingen zochten naar
⇒ een meer duurzame oplossing voor het arbeidersprobleem: marxisme, socialisme en
⇒ christendemocratie.
○ 3.2.1 Oplossing 1: Het Marxisme
⇒ KARL MARX (zie foto)
⇒ - 1818 - 1883 (Trier, Duitsland)
⇒ - studeerde rechten: universiteit van Bonn en Berlijn
⇒ - werkte als journalist
⇒ - woonde vanaf 1850 in Londen
⇒ - belangrijkste werken: “het communistisch manifest” (1848) en
⇒ - “das kapital” (1867)
Marx’ visie op de mens en arbeid
⇒ mens = “homo faber” = arbeidend wezen
⇒ • via arbeid vormt de mens grondstoffen om tot afgewerkte producten:
⇒ • - arbeid = synthese van denken en handelen
⇒ • - Om iets te creëren moet de mens eerst nadenken over hoe hij te werk zal gaan.
- → Hierna start hij met handelen, het effectief maken van het product.
⇒ • - arbeid zorgt voor zelfontplooiing
⇒ • - → Maar door industrialisering en mechanisering wordt de arbeiders hun
⇒ • - → arbeidsvreugde afgenomen = aliënatie (= vervreemding).
⇒ samengevat:
⇒ arbeid zorgt voor zelfontplooiing → arbeidsvreugde → industriële revolutie →
⇒ aliënatie
Marx’ visie op de geschiedenis: het “historisch materialisme”
⇒ Geschiedenis is niet gedetermineerd, mensen hebben zelf inbreng als acteurs.
⇒ • MATERNALISME
⇒ • - economische / materiële verhoudingen→basis van de samenleving→onderbouw
⇒ • - → deze economische verhoudingen bepalen de bovenbouw
⇒ • - → religie, politiek, cultuur en recht
⇒ • - → degene die het bezit van de noodzakelijke economische factoren heeft (geld,
→ ⇒ • - grond) bepaalt de bovenbouw.
, ⇒ voorbeeld:
⇒ “godsdienst opium van het volk (= proletariaat) is”
⇒ • Onderdrukkers = Degenen die de productiemiddelen in bezit hebben en het
⇒ • daardoor voor het zeggen hebben in de samenleving → beslissen over de
⇒ • bovenbouw (religie).
⇒ • Godsdienst wordt gezien als een instrument in handen van de onderdrukkers en
⇒ • het werkt even verdovend als opium.
⇒ • Religie zorgt ervoor dat de arbeidersklasse kan worden uitgebuit omdat het in ruil
⇒ • voor dit “goede” gedrag een goed leven belooft in het hiernamaals.
• HISTORISCH
⇒ Doorheen het verleden zijn de materiële verhoudingen altijd fout geweest omdat
⇒ telkens een kleine groep de onderbouw bezit en die dus beslist over de
• verschillende onderdelen in de bovenbouw.
⇒ • Geschiedenis = ketting van klassenstrijd tussen onderdrukkers en onderdrukten.
⇒ - Toegepast op de 19de eeuw betekent dit:
⇒ - ⇒ onderdrukkers
⇒ - ⇒ → bourgeoisie = kapitaalbezitters = ondernemers
⇒ - ⇒ onderdrukten
⇒ - ⇒ → proletariaat = bezitlozen = loonarbeiders
Kritiek op het kapitalisme
⇒ Vanuit zijn visie op de mens en op de geschiedenis zal hij een vernietigend
⇒ oordeel vellen over de kapitalistische samenleving van de 19de eeuw.
⇒ Hij start vanuit de vraag of arbeid in de 19de eeuw nog wel de synthese is van
⇒ denken en handelen en of de kapitalistische samenleving de ‘arbeidende mens’
⇒ nog wel aanzet tot zelfontplooiing.
⇒ Zijn antwoord op deze vragen is negatief, omdat de industrialisering en
⇒ mechanisering ervoor zorgden dat de arbeider ongelukkig was in zijn werk
⇒ omdat hij vervreemd raakte van de productie = aliënatie.
⇒ • Gevolg van het feit dat de ondernemer in het bezit is van productiemiddelen
⇒ • en de arbeider enkel beschikt over zijn arbeidskracht om te verhuren.
- • Ondernemers waren in de 19de eeuw niet zozeer bekommerd om het lot van
• hun arbeiders, maar vooral gefocust op winst / meerwaarde waardoor de
⇒ • arbeider zich tevreden moet stellen met een laag loon en dus eigenlijk wordt
⇒ • uitgebuit en onderdrukt.
De communistische maatschappij
⇒ Maatschappelijke orde van de 19de eeuw werd bepaald door diegenen die het
kapitaal ⇒ in handen hadden en dit ook steeds wilden vergroten. In de 19de-eeuwse
⇒ maatschappij was dus niet de mens het doel, maar wel de winst.
⇒ Marx wil een totaal ander soort samenleving waarin de mens wel centraal
staat.
⇒ Om dit type samenleving te bereiken, is er volgens Marx maar 1 middel → de
⇒ klassenstrijd tussen de bourgeoisie en het proletariaat.
⇒ Enkel via dit soort revolutie kon er een rechtvaardigere samenleving ontstaan en het
⇒ kapitalisme kunnen omverwerpen.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller noameuwissen. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $9.80. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
62890 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now