Summary
Samenvatting pedagogiek - 1ste bachelor orthopedagogie
- Course
- Institution
Samenvatting gebaseerd op de lessen en de slides - met deze samenvatting van de eerste keer geslaagd.
[Show more]
Seller
Follow
Car2507
Content preview
SamenvattingPedagogiek
1ste bachelor orthopedagogie
, INHOUDSOPGAVE
Hoofdstuk 1: Wat is pedagogiek?.............................................................................3
1. Korte inleiding.................................................................................................3
2. Pedagogiek is een handelingswetenschap............................................................3
3. Het ontstaan van de pedagogie en pedagogiek als wetenschap…............................4
4. Pedagogie.......................................................................................................6
5. De pedagogische relatie....................................................................................7
5. Verschillende denkkaders binnen de pedagogiek..................................................8
Hoofdstuk 2: Theoretische pedagogiek......................................................................8
1. Tijdsgeest.......................................................................................................8
2. Driestromenland..............................................................................................8
3. Cultuur-historische school...............................................................................11
4. Postmodernisme............................................................................................16
Hoofdstuk 3: Opvoeden.........................................................................................18
1. Opvoeden: iets van alle tijden.........................................................................18
2. Definiëring van opvoeden................................................................................19
3. Wat willen we bereiken met onze opvoeding?....................................................20
4. Waarover gaat de opvoeding...........................................................................21
5. Hoe gaan we opvoeden?.................................................................................21
6. Hoe verloopt de opvoeding?............................................................................22
7. Opvoedingsmilieus.........................................................................................23
8. Opvoedingsstijlen...........................................................................................24
9. Richtlijnen voor het positief opvoeden: democratische opvoedingsstijl..................26
Hoofdstuk 4: Gezinspedagogiek..............................................................................30
1. Inleiding.......................................................................................................30
2. Systeemtheorie: het gezin als systeem.............................................................31
3. Rolpatronen binnen het gezin: rol van de vader en de moeder.............................32
4. Differentiële opvoeding...................................................................................33
Hoofdstuk 5: Het secundair opvoedingsmilieu..........................................................37
1. Ecologische visie............................................................................................37
2. Maatschappelijke functies van de kinderopvang.................................................40
3. Functies van het onderwijs..............................................................................41
4. Ouderbetrokkenheid en ouderparticipatie..........................................................44
5. Basisopdracht onderwijs.................................................................................45
6. Samenvatting................................................................................................45
Hoofdstuk 6: Opvoedingsonzekerheid......................................................................46
1. Inleiding.......................................................................................................46
2
, 2. Prestatiegerichte maatschappij........................................................................47
3. Medicalisering................................................................................................47
4. Pedagogisering: een breed begrip…..................................................................48
5. Generaties en opvoeden..................................................................................48
6. Veranderende communicatie...........................................................................49
7. Oefeningen....................................................................................................51
Hoofdstuk 1: Wat is pedagogiek?
1. Korte inleiding
Pedagogie komt van het Griekse woord ‘paidagōgós’= de slaaf die de kinderen van en
naar school bracht.
PedagogieK: wat zijn goede opvoedingsmethoden? dingen vergelijken met elkaar. Is
een wetenschap maar geen exacte wetenschap (niet enkel verklaren en beschrijven), is
waardengeboden. Hoe kunnen we het verbeteren? bij stilstaan en nadenken.
HANDELINGSWETENSCHAP
2. Pedagogiek is een handelingswetenschap
- Wil komen tot inzichten die bruikbaar zijn in de praktijk van opvoeding
- Handelen van opvoeders staat centraal
o Hoe opvoeders ondersteunen om kind te kunnen helpen met ontwikkelen,
de noden te vervullen,…
2.1 Drie niveaus van pedagogisch handelen
Vb. tiener die niet wil helpen in het huishouden aangezien ze moet studeren want ze
heeft een toets de volgende dag en de mama zou de schuld krijgen als ze dan buist
ontstaat een conflict
Hoe kan de mama reageren?
o Kan voorkomen door vroeger gestudeerd te hebben, beter plannen
Samen een planning opmaken
o Morgen dan helpen in het huishouden
Theorie: De praktijk:
Praktijktheorie:
opvoedingswetenschap opvoedkunde
opvoedingsleer
Theoretische aanwijzingen Het dagelijkse
(pedagogieK) (pedagogiE)
die het pedagogisch opvoeden
handelen ondersteunen
Wetenschap Vb. advies over hoe om te Vb. vader probeert agressief
Vb. wetenschappelijk
gaan met straffen en gedrag van zoon te negeren
artikel over effecten
belonen – beter belonen en beloont hem wanneer hij
van straffen en belonen
voor wat kind goed doet, lief is; het lukt niet altijd…
dan straffen voor wat kind
verkeerd doet
3
,PedagogieK (theorie): wetenschappelijke studies die gepubliceerd worden (theorie
opstellen).
Praktijktheorie: hoe kan je die theorie nu gaan toepassen in de praktijk? adviezen,
tips,…
PedagogiE (praktijk): wat er juist in de praktijk gebeurd hoe doen ze het?
3. Het ontstaan van de pedagogie en pedagogiek als
wetenschap…
3.1 Opvoeding (de praktijk) is een thema dat even oud is als
de mensheid
Vb. Griekse oudheid
De Spartaanse opvoeding ( heel strenge opvoeding)
- Grootbrengen buiten het gezin zodat ze zelfstandig hun weg vinden
- Doelen: lichamelijke ontwikkeling en discipline
Opvoedingspraktijk was vroeger een thema voor filosofen (Aristoteles, Socrates,
Rousseau).
3.2 Pedagogiek als wetenschap is jong
- Eerste leerstoel aan de universiteit van Halle (Duitsland): 1779
- Als wetenschap dus pas laat invloed op het werkveld; bekende eerste pedagogen:
Decroly in België, Langeveld, Kohnstamm, Bladergroen in Nederland,…
o Belangrijke invloed gehad op hoe we vandaag naar opvoeden kijken
3.3 Situering pedagogiek in de wetenschappen
Pedagogiek is een deelwetenschap.
3.3.1 Pedagogiek als deelwetenschap: naargelang leeftijd
Agogiek
Pedagogiek Gerontagogiek
Andragogiek
- PEDagogiek: kinderen en jongeren
- ANDRAgogiek: volwassenen
- GERONTagogiek: ouderen (bejaarden)
Over welke deelwetenschap gaat het + gaat het om wetenschap of praktijktheorie?
In Tertio, een opinieweekblad, van 07/03/07 lezen we: ‘Het stereotiepe beeld van de
rustende, instemmende bejaarde brokkelt af en ruimt plaats voor allerlei groepen die
zich binnen de ouderenpopulatie onderscheiden. Bovendien wordt de rusthuisbevolking
alsmaar ouder en hulpbehoevender en vraagt die om een eigen aanpak.’
4
, Gerontagogiek + wetenschap (studie) én praktijktheorie
Over welke deelwetenschap gaat het + gaat het om wetenschap of praktijktheorie?
Opvoedingscursus voor ouders van jonge kinderen. Hoe ga je bewuster en met meer
kwaliteit om met je kinderen zonder jezelf als persoon te kort te doen? Dat is de centrale
vraag van de opvoedingscursus 'Oefenschool voor ouders van jonge kinderen‘ in
Brasschaat (Antwerpen). Gedurende acht dinsdagavonden werk je rond thema's als
beeldvorming, invloed, duidelijk zijn, luisteren, weigeren,….
Hierbij gaat vooral veel aandacht naar de onderlinge wisselwerking en beïnvloeding
tussen jou en je kind. Het Centrum voor Algemeen Welzijnswerk (CAW) De Terp en de
Gezinsbond Brasschaat staan in voor de organisatie. (2008)
Pedagogiek + praktijktheorie (adviezen)
Over welke deelwetenschap gaat het + gaat het om wetenschap of praktijktheorie?
Een onderzoek van het CBGS toont aan dat het huwelijk geen voorwaarde meer is om
gelukkig te zijn. De Vlaming meent dat het beter is een slecht huwelijk te beëindigen.
Toch vinden acht op tien Vlamingen het toenemend aantal echtscheidingen
onrustwekkend. De demografische ontwikkelingen worden dus niet ondersteund door een
maatschappelijke goedkeuring. (Corijn, 2005, p. 34)
Andragogiek + wetenschap (studie)
Over welke deelwetenschap gaat het + gaat het om wetenschap of praktijktheorie?
Audenaert V. (2006), Besluitvorming bij jonge ouders inzake de combinatie arbeid en
gezin. II. Analyse, resultaten en beleidsaanbevelingen (EQUAL-project), Reeks CBGS-
Werkdocumenten, Nr. 1.
Andragogiek + wetenschap (theoretisch rapport) én praktijktheorie
(beleidsaanbevelingen)
3.3.2 Pedagogiek als deelwetenschap: naargelang studieobject
Agogiek
Pedagogiek Orthopedagogiek
Sociale Psychoagogiek
agogiek
- PEDagogiek:
o Onderwijspedagogiek
o Klinische pedagogiek
o Gezinspedagogiek: hoe ouders omgaan met hun kinderen
o Forensische pedagogiek
o Historische pedagogiek
o Theoretische pedagogiek
o Sociale pedagogiek
- SOCIALE agogiek: gericht op maatschappelijke problemen
- PSYCHOagogiek: gericht op mensen in psychische nood
5
, - ORTHOPEDagogiek: gericht op mensen hun nood, bepaalde beperkingen,
problematieken,…
Over welke deelwetenschap gaat het?
Zo wordt druggebruik meestal als een jongerenprobleem gezien. Via gezondheidszorg of
via het gerecht wordt vaak dwingend opgetreden ten aanzien van de jongeren zelf. Als
ouderen massaal zwaar verslavende pillen slikken, worden de farmaceutische industrie
en de samenleving met de vinger gewezen en blijven de ouderen in tegenstelling tot de
jongeren grotendeels buiten schot.
Sociale agogiek
Over welke deelwetenschap gaat het?
‘Twee derden van de bevraagde jongeren liep meer dan één keer weg, bijna de helft liep
vier of meer keren weg. De gemiddelde leeftijd van de jongeren bij hun eerste vlucht
schommelt rond 14 jaar, bij hun laatste vlucht is dat 16 jaar. De meeste jongeren liepen
alleen weg. Gezinsproblemen en conflicten in de instelling vormden de belangrijkste
oorzaak voor het weglopen. Weglopen gebeurde impulsief, meestal als reactie op een
‘zoveelste’ ruzie. De grote meerderheid van de weglopers kon terecht bij vrienden. De
meeste wegloopperiodes bleven beperkt tot enkele dagen. De meeste jongeren hadden
geen hulp nodig tijdens hun ontvluchting, degenen die toch hulp nodig hadden,
verwachtten die van hun vrienden en andere bekenden. Slechts weinig jongeren deden
beroep op hulpverlenende diensten. Enkele jongeren ervaarden positieve aspecten aan
het weglopen, maar bij de meeste overheerste het negatieve: de angst, eenzaamheid en
honger.’ (Weglopen: weg … van wat? Studie over het profiel en de ervaringen van
weglopers in België; p.144; uitgave van Child Focus en Konig Boudewijnstichting)
Orthopedagogiek of psychoagogiek
3.4 Situering pedagogiek in de wetenschappen
Hulpwetenschappen van de pedagogiek
= wetenschappen waarvan de inzichten helpen voor de theorievorming van een andere
wetenschap, in dit geval de pedagogiek.
3.4.1 Wat zouden hulpwetenschappen van de pedagogiek kunnen zijn?
Bij wie of waar gaan ouders zoal te rade als ze over iets twijfelen met betrekking tot hun
kind of het gedrag van hun kind?
4. Pedagogie
Psychologie Pedagogie
Historisch: nastreven van Historisch: gebonden aan
6
, waardenvrije benadering van het levensbeschouwelijke stromingen -
menselijke gedrag waardengeladen
Na WOII: geseculariseerd (maar
voor korte tijd)
Wetenschap van beschrijven en Terrein van practici: onderwijzers,
verklaren van menselijk gedrag artsen,…
Wetenschap van tussenkomen,
ingrijpen, begeleiden,…
= handelingswetenschap
Een multidisciplinaire activiteit is een activiteit, zoals bepaalde vormen van wetenschap
en kunst, waarbij kennis vanuit meerdere disciplines gecombineerd wordt ingezet om de
activiteit te voltooien; vanuit een eigen kennis maar wel met een gemeenschappelijk doel
vb. kind zo goed mogelijk begeleiden met psycholoog, logopedie,….
Interdisciplinariteit = samenwerking met verschillende disciplines; beetje overnemen van
een andere discipline, taken overnemen van anderen; niet enkel denken vanuit je eigen
functie, kennis vb. in psychiatrische voorziening.
Interdisciplinariteit is een sterkere vorm van samenwerken. Beide werken ze naar een
gemeenschappelijk doel!
5. De pedagogische relatie
De pedagogische relatie is een unieke relatie.
1. Ouder kan niet om zijn verantwoordelijkheid heen
o Baby is helemaal afhankelijk van verzorging
o Wettelijke bepalingen; vb. ouders verantwoordelijk tot 18 jaar
o Ook in onderwijs: ouders blijven verantwoordelijk wordt niet zo
aangevoeld
2. Pedagogische relatie is gepreïntendeerd
o Ouder verantwoordelijk voor het kind
o En dat is onomkeerbaar
3. Boven- en ondergrens van de relatie
o Gezagsrelatie van bij de start (rekening houden met elkaar, de ander heeft
iets te zeggen,…)
o Van zodra taal verworven is door het kind, wordt het gezag bevraagd en
vraagt opvoedingsgedrag om motivatie
Waarom dit, waarom dat verklaring voor afleggen
o Tot aan zelfverantwoordelijke zelfbepaling (18 jaar?) dan volgt een eigen
afgewogen keuze van waarden en normen
4. Tweezijdige relatie
o Invloed van de ouders op het kind (waarden en normen)
o Invloed van het kind door actief mee te doen: kind zet ouders aan tot
opvoeden
7
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Car2507. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.46. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
76449 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now