Summary
samenvatting hoofdstuk 10 voeding en vertering biologie vwo 5 nectar
- Course
- Level
samenvatting hoofdstuk 10 voeding en vertering biologie vwo 5 nectar
[Show more]
Seller
Follow
jolijntennapel
Content preview
H10 voeding en vertering Biologie10.1 je lichaam en je voedsel
Darmflora: de verschillende soorten bacteriën in je darmkanaal. Een goede darmflora is
belangrijk.
Probiotica: Bacteriën in je voedsel die je gezondheid bevorderen (yoghurt en karnemelk)
Prebiotica: Onverteerbare plantenresten waar nuttige bacteriën in je darmen van leven
(uien, appels en prei)
Door voedsel komen ook schadelijke bacteriën binnen, in je maagzuur gaan de meeste dood.
Een goede hygiëne zorgt dat je minder van deze schadelijke bacteriën binnen krijgt.
Voedingsmiddelen:
- Koolhydraten:
Brandstof, leveren energie in de vorm van ATP
Bouwstof, bijvoorbeeld als onderdeel van receptoreiwitten.
Reservestof, het koolhydraat glycogeen
Zitten in aardappelen, granen, brood, pasta, koek en sauzen
- Vetten:
Brandstof
Bouwstof voor membranen en hormonen
Warmte-isolatie
Wordt onder andere opgeslagen onder de huid
Olijfolie, slaolie, boter, noten en pinda’s
- Eiwitten:
Brandstof
Bouwstoffen voor bijv. spiereiwitten, hemoglobine en antistoffen
Je kunt ze niet opslaan
Vlees, vis zuivelproducten, eieren en zaden
- Water:
Bouwstof
Transportmiddel (bloedplasma)
Houd lichaamswarmte vast, warmtebuffer
- Mineralen:
Bouwstof, kalkzouten (bijv. botten)
Helpen bijv. bij werking van zenuwcellen.
Spoorelementen: mineralen waar je weinig van nodig hebt
- Vitaminen:
Voedingsstoffen die je lichaam in kleine hoeveelheden gebruikt
Zitten in plantaardige en dierlijke voedingsmiddelen
Bij een te kort ontstaan gebrekziekten
Voedingsvezel: onverteerbare plantaardige koolhydraatmoleculen. Hun functie is het
stimuleren van de darmperistaltiek en daarmee een goede doorstroming. Voedingsvezel
nemen veel water op, zodat het volume van de darminhoud toeneemt en de ontlasting
structuur krijgt en soepel blijft. Het zit veel in groente fruit en graanproducten.
, ADH (aanbevolen dagelijkse hoeveelheid): gemiddelde adviezen over hoeveel je per
voedingsstof moet binnenkrijgen.
Eet je te veel dan kun je obesitas krijgen. Bij mensen beïnvloedt DNA de omvang. Er zijn
allelen die het eetgedrag beïnvloeden. De eiwitten waarvoor deze allelen coderen, leggen
verbindingen tussen zenuwcellen in de hersenen, betrokken bij het hongergevoel. Dat
beïnvloedt de voedselconsumptie.
Additieven (binas 82B): stoffen die zijn toegevoegd om het voedingsmiddel aantrekkelijker
of langer houdbaar te maken. Als je te veel additieven eet is het schadelijk. Daarom is er de
ADI (binas 95B): Aanvaardbare dagelijkse inname; de maximale hoeveelheid van een additief
die je per dag per kg lichaamsgewicht zonder problemen kunt eten.
Voedselallergie: een heftige reactie op een normale voedingsstof
9.2 verteringsstelsel
Vertering: de afbraak van moleculen uit het voedsel door enzymen
1. Mond
In de mond wordt het voedsel mechanisch verkleind. Alle kleine stukken hebben samen een
groot oppervlak. Zo kunnen de enzymen uit het speeksel de voedingsstoffen in de boterham
beter bereiken.
Er zijn 6 grote speekselklieren en heel veel kleine speekselkliertjes.
Speeksel bevat:
- Het enzym amylase, breekt zetmeelmoleculen af tot (in brood)
- Slijm, hierdoor kun je voedselbrokken makkelijk doorslikken
- Eiwitten, mondbacterie en schimmeldodende werking. Niet alle bacteriën gaan dood
Tijdens de slikreflex duwt de tong voedsel naar acteren de slokdarm in.
Het strotklepje sluit de luchtpijp af en de huig de neusholte.
2. Slokdarm
In de slokdarm worden door peristaltische bewegingen voedselbrokken naar beneden
geduwd. Eerst trekken de lengte spieren voor de voedselbrok samen, om ruimte te creëren.
Daarna trekken de kringspieren achter de voedselbrok samen. Het voedsel schuift verder en
alles ontspant weer.
3. Maag
In de maag worden voedselbrokken met maagsap, uit de maagsap klieren vermengt
Maagsap:
- Zoutzuur(HCL): laat eiwitten opzwellen, zodat enzymen er beter bij kunnen. Speelt
ook een rol bij het activeren van eiwitsplitsende enzymen en bij het doden van veel
bacteriën. De PH is de maag is tussen 1,5 en 3,5.
- Pepsinogeen: een inactief pro-enzym. Onder invloed van zoutzuur ontstaat het
actieve peptase (pepsine binas 82EFG) dat eiwitten afbreekt tot polypeptiden.
- Slijm: beschermt de maagwand cellen tegen het zoutzuur en de peptase.
De kringspier sluit de maag af bij de slokdarm en de maagportier zorgt ervoor dat het niet de
twaalfvingerige darm in gaat. De vertering van koolhydraten door amylase bijna helemaal.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller jolijntennapel. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.23. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
67479 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 15 years now