Summary
samenvatting hoofdstuk 9 bloedsomloop biologie vwo 5 nectar
- Course
- Level
samenvatting hoofdstuk 9 bloedsomloop biologie vwo 5 nectar
[Show more]
Seller
Follow
jolijntennapel
Content preview
H9 bloedsomloop Biologie9.1 hart en bloedsomloop
Open bloedomloop: een groot bloedvat aan de rugzijde. Dit bloedvat (de hartbuis) heeft een
aantal gespierde delen ofwel hartkamers die kamers pompen het bloed, dat geen
bloedcellen heeft naar de kop toe. Vanaf de kop gaat het door de lichaamsholte en omspoelt
het organen en weefsels.
O2-transport gaat niet via bloed insecten
nemen O2 op via tracheeën.
Gesloten bloedsomloop: Het bloed stroomt in bloedvaten door het lichaam. Je hebt een
enkelvoudige en dubbele bloedsomloop:
- Enkelvoudige bloedsomloop: Bloedsomloop waarbij het bloed tijdens één rondgang
één keer het hart passeert. maar 1 boezem en 1 kamer. O2 wordt opgenomen via de
kieuwen (vissen) en stroomt direct door naar de rest van het lichaam waar het O 2
afgeeft en CO2 opneemt. Het bloed stroomt dan via het hart weer naar de kieuwen.
De zwembeweging verhoogt de snelheid van het bloed.
- Dubbele bloedsomloop: Bloedsomloop waarbij het bloed tijdens één rondgang twee
keer het hart passeert. het hart heeft een linker en rechter helft die volledig zijn
afgesloten. Het bestaat uit kleine bloedsomloop en de grote bloedsomloop.
Linkerkamer aorta slagader haarvaten organen haarvaten bovenste
holle ader en onderste holle ader rechterboezem rechterkamer longslagader
longen longader linkerboezem linkerkamer.
Slagaders: Bloedvat dat bloed vanaf het hart naar de organen en de weefsels brengt.
Kransslagader: Slagader die de hartspier van zuurstof en voedingsstoffen voorziet.
Eerste vertakking van de aorta.
Aders: Bloedvat dat het bloed vanaf de organen en de weefsels naar het hart brengt.
Haarvaten: Dunste bloedvaten waarvan de wand één cellaag dik is; hier vindt de uitwisseling
van stoffen plaats.
Een harthelft bestaat uit een boezem en een kamer.
Een hartslag kent drie fases die samen de hartcyclus vormen.
1. het vullen van de kamer
Aan het begin van de vulfase zijn de kamers en boezems ontspannen (diastole)
Dan trekken de boezems samen (boezemsystole) dan komt het bloed in de kamers.
2. het leegpersen van de kamers
daarna trekken de kamers samen (kamerstystole)
De druk van het bloed tijdens de kamersystole sluit de hartkleppen tussen kamers en
boezems. Tegelijkertijd gaan daardoor de slagaderkleppen (longslagaderklep en
aortaklep) open en stroomt bloed de longslagader en de aorta in
3. een korte pauze.
Zodra de kamers weer ontspannen, daalt de kamerdruk tot onder de druk in de
slagaders en sluiten de slagaderkleppen.
De fases lopen links en rechts synchroon.
, Luister je met een stethoscoop naar je hart, dan hoor je per hartslag twee tonen (Binas
84D3). De eerste toon ontstaat door het sluiten van de hartkleppen. De tweede toon door
het sluiten van de slagaderkleppen.
Hartslagfrequentie: het aantal hartslagen per minuut
Embryonale bloedsomloop: de longen zijn nog dichtgeklapt. De omweg via de longen kost
onnodige energie. Een baby krijgt zuurstof via de placenta. Het zuurstof rijke bloed mengt in
de lever en in de onderste holle ader met bloed dat zuurstof arm is. In de rechterharthelft
komt gemengd bloed binnen. Twee derde hiervan stroomt niet via de longslagaders naar de
longen. Het bloed stroomt voor de geboorte via een verbinding tussen de rechter- en de
linkerboezem, het ovale venster (foramen ovale), van de rechter- naar de linkerharthelft.
Ook stroomt er bloed via de ductus Botalli, een verbinding tussen de longslagader en de
aorta, van de kleine naar de grote bloedsomloop. Na de geboorte scheiden de
bloedsomlopen zich weer.
- De bloedvaten tussen de navelstrengader, de holle ader en de lever sluiten na het
afbinden van de navelstreng (bron 5, Binas 84B). Binnen enkele dagen na de
geboorte verschrompelen en verdwijnen de bloedvaten van de navelstreng.
- Een pasgeboren baby huilt: de longen vullen zich met lucht en ontvouwen zich. Lucht
biedt minder weerstand dan het vruchtwater waarmee de longen tot dan toe gevuld
zijn. Dat leidt tot een grotere bloedstroom vanuit het hart naar de longen en terug.
- De druk in de linkerharthelft stijgt boven die van de rechterharthelft. Het ovale
venster sluit. In een paar weken vergroeit het ovale venster met het tussenschot van
de boezems en zijn rechter- en de linkerharthelft volledig gescheiden.
- De verbinding tussen aorta en longslagader, de ductus Botalli, sluit een paar dagen
na de geboorte. Wat overblijft is een streng bindweefsel. Al het bloed uit de
rechterharthelft stroomt nu door de longhaarvaten.
9.2 bloeddruk
Bloeddruk ontstaat door het samentrekken van de hartkamers. Het bloed verlaat dan het
hart. Het bloed komt dan in de slagader en de wanden rekken uit. Door de pompdruk van
het hart gaat de bloeddruk in de slagaders tijdelijk omhoog, de systolische druk ofwel
bovendruk.
Het uitrekken van de slagaderwanden kun je voelen. (in bijv. je pols)
Net als bij een elastiek gaat het uitrekken eerst gemakkelijk, daarna steeds moeilijker. Dit
dempt de drukverhoging in de slagaders enigszins. Na het sluiten van de slagaderkleppen
leidt het terugveren van de elastische slagaderwand tot een korte drukverhoging.
Tijdens de diastole, het ontspannen van de kamers, neemt de bloeddruk weer af tot de
basiswaarde: de diastolische druk ofwel onderdruk.
Atherosclerose: Verlies van de elasticiteit van slagaders door afzetting van vetachtige stoffen
zoals cholesterol. Dit veroorzaakt een verhoging van de bloeddruk.
Officiële eenheid van bloeddruk is Pascal Pa.
Bloeddrukmeting: een arts legt een manchet rond de bovenarm. Hij pompt lucht in de
manchet tot hij ongeveer 26,0 kPa afleest op de bloeddrukmeter. De armslagader is dan
dichtgedrukt, er stroomt helemaal geen bloed meer doorheen, er is geen polsslag. Luistert
de arts met de stethoscoop ter hoogte van de elleboogplooi, dan hoort hij niets. Hij draait
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller jolijntennapel. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.23. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
67866 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now