‾ Live online les via livestream
‾ Les beschikbaar op Toledo onder “E0C12a”
‾ Bij technische problemen tijdens de les, gebruik de chat. Roxanne neemt dit in real time met jullie op
‾ Bij inhoudelijke vragen mogen jullie mij altijd aanspreken, bv. na de les via ouderwetse email
‾ Ik beantwoord alle vragen per email en ben ook persoonlijk bereikbaar
‾ Mijn examenvragen zijn gebaseerd op deze slides -> prof zegt “ mijn vragen zijn heef gemakkelijk op
voorwaarde dat je goed oplet in de les en aansluitend de slides bekeken hebt”
‾ Ik blijf beschikbaar voor vragen in verband met oncologie tot jullie afgestuurd zijn (en zelfs later, zo
gewenst) patrick.schoffski@uzleuven.be
2. ONCOLOGIE
2.1 TERMINOLOGIE EN GESC HIEDENIS
Term kanker =
- Het woord kanker is afgeleid van het Griekse carcinos of het Latijnse cancer, wat
krab of kreeft betekent
- Term al gebruikt door Galenus (131 tot 201 n. Chr.) omwille van de rode
gezwollen bloedvaten rond sommige gezwellen, die laten denken aan rode
poten en scharen van een krab
Kanker is geen nieuwe ziekte
- Kanker is een toenemend belangrijke ziekte in de moderne tijd, maar geen nieuwe
familie van aandoeningen
- Beschrijving van borstkanker op papyrus van 1600 v. Chr.
- Opgraving van mummies met botmetastasen in piramides van Gizeh
- Beschrijving van huidkanker door Hippocrates in de 5e eeuw v. Chr.
- Recente publicatie van bottumor bij een 240 miljoen jaar oude schildpad
2.2 EPIDEMIOLOGIE VAN KANKER
,2.2.1 BELANGRIJKE TE RMEN: INCIDENTIE, PREVALENTIE EN MORTALITEIT
- Incidentie (eigenlijk “incidence rate”) = Aantal nieuwe diagnoses/100.000/jaar
- Prevalentie = Aantal patiënten met een bepaalde aandoening op een gegeven moment
- Mortaliteit (eigenlijk “mortality rate”) = Aantal overlijdens/100.000/jaar
2.2.2 KANKERINCIDENTIE
- Indicentie internationaal = > 14 miljoen kankergevallen wereldwijd (zowel in ontwikkelde als
ontwikkelingslanden)
o Variabele incidentie van verschillende kankers in ontwikkelde ontwikkelingslanden tgv
risicofactoren, levensverwachting, leeftijd van de mensen in verschillende regio’s
Ontwikkelde landen:
Ontwikkelingslanden: Cervixcarcinoom, Leverkanker
- Incidentie in België = ongeveer dezelfde incidentie van kankergevallen zoals omliggende landen, maar
voor sommige kanker significant hoger tgv lifestyle, verschil in registratie van kankergevallen
o Hoogste incidentie borstkanker bij vrouwen
o Duidelijk hoger incidentie voor hoofd-halstumoren
- Indicentie in de tijd = duidelijke toename van incidentie tov de tijd in België
2.2.3 KANKERRISICO IN BELGIË
- Geslacht: Het risico op kanker is 37% groter bij mannen dan bij vrouwen
, o Man: >1/3 mannen (35%) in België
Prostaat-, long- en darmkanker maken ~60% uit van alle tumoren bij de man
o Vrouw: >1/4 vrouwen (26%) in België
Borst-, darm- en longkanker zijn bij vrouwen verantwoordelijk voor ~60%
- Regio: België heeft in Europa één van de hoogste incidenties voor prostaatkanker, en borst-, hoofd-
en halskanker tgv
o Lifestyle: roken, alcohol (cfr. Later)
2.2.4 MORTALITEIT
- Mortaliteit wereldwijd: dramatische cijfers
= in 2012 internationaal 4,6miljoen mannen en 3,5 miljoen vrouwen overleden aan kanker
o Verschil tussen ontwikkelde en ontwikkelingslanden
o Verschil tussen regio’s binnen ontwikkelde landen
- Mortaliteit in België: licht aan het dalen (gelukkig)
= 26 000 mensen overlijden jaarlijks aan kanker in België
o Blijft stabiel, met lichte daling bij correct voor age (= age-standardized incidence en mortality)
- Mortaliteit per regio in België: België is te klein om een duidelijk verschil aan te tonen per regio
- Mortaliteit per geslacht
o Man:
, Major killers: long, dikke darm en prostaat-kanker
Zeldzame incidentie met significante bijdrage tot mortaliteit: pancreas en leukemie
o Vrouw
Major killers: borst, dikke darm, longkanker
Zeldzame incidentie met significante bijdrage tot mortaliteit: pancreas en hemato
LET OP: niet elke ziekte me thoge incidentie heeft automatisch hoge mortaliteit en omgekeerd
2.2.5 RELATIE KANKERINCIDENTIE EN -MORTALITEIT
- Verhouding tss kankerincidentie en mortaliteit
o Aantal nieuwe kankergevallen 7.427.000 mannen en 6.663.000 vrouwen
o Aantal overlijdens 4.653.000 mannen en 3.548.000 vrouwen
=> Dankzij: chirurgische interventie, locale behandeling, combinatie heelkunde en bestraling
- Niet elke ziekte met hoge incidentie heeft een even hoge mortaliteit
o Vb. prostaatkanker heeft hoge incidentie maar rel lage mortaliteit => Spontane evolutie en
prognose van kanker varieert afhankelijk van kankertype!!
o Vb. Borstkanker heel frequent, 1/10 vrouwen, maar 15% van mortaliteit =>
behandelingsmogelijkheden zijn relatief goed
o Vb. Pancreascarcinomen maar 2% incidentie maar wel 5% van kankermortaliteit
2.2.6 TRENDS IN DE K ANKEREPIDEMIOLOGIE
- Jaren 80-90 toename nieuwe gevallen prostaatkanker in de VS
o Reden: start breed screening tumormerker PSA
o => is dus eerder een artefact dan echte toename van indicentie van
prostaatkanker
o MAAR PSA is geen ideale test, moet dus zeer voorzichtig zijn met interpretatie
en gebruik van deze tumormarker (veel vals positieve en als negatieve
resultaten)
- Toename nieuwe gevallen borstkanker bij vrouwen in VS
o Reden: start mammografie bij vrouwen
- Jaren 30-2000 toename van long en bronchuscarcinomen bij mannen
o Reden: roken
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller juliettevanvries. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $11.35. You're not tied to anything after your purchase.