Omschrijving en doel recht.
o Recht is het geheel van (on)geschreven overheidsregels dat de
samenleving ordent
De rechtsgebieden: verschillen en overeenkomsten.
o Publiek recht:
Staatsrecht: geeft grondregels voor de organisatie van de staat.
De inrichting van de staat. Bijv. Wat mag een demissionair
kabinet?
Bestuursrecht: geeft regels over de bestuurstaak van de
overheid. Denk hierbij aan het aanvragen van vergunningen of
het aanvragen van een uitkering.
Strafrecht: typerend is dat het verboden gedragingen beschrijft
waarop een straf staat. In het strafrecht spelen politie, openbaar
ministerie en de rechter een belangrijke rol
o Privaat recht:
Personen- en familierecht: familierechtelijke verhoudingen in en
buiten het gezin. Bijv. aangifte van geboorte en overlijden, het
huwelijk en echtscheidingen.
Vermogensrecht: in het vermogensrecht worden alle
bestanddelen beschreven waaruit iemands vermogen kan zijn
opgebouwd. Bijv. het recht van eigendom op een huis, de plicht
om een koopsom af te betalen.
Rechtspersonenrecht: beschrijft de organisatie- en
ondernemingsvormen die een eigen leven leiden in het recht.
o Materieel en formeel recht
Materieel recht: algemeen geldend recht. Recht hebben. Bijv. verbod
om iemand opzettelijk te doden.
Formeel recht, is afkomstig van de wetgever (procesrecht): hierin
worden procedures geregeld en dan voornamelijk procedures bij de
rechter. Recht halen.
Bijv. De bevoegdheid voor opsporingsambtenaren om de verdachte
naar een identiteitsbewijs te vragen.
, Indeling recht.
o Nationaal recht
Publiek recht: het recht van de overheid versus de burger. Een
ongelijkwaardige verhouding want de overheid is sterker dan de
burger. De burger moet beschermd worden tegen de overheid.
Privaat recht (burgerlijk recht): Het recht dat geldt tussen burgers
onderling. Dus ook bedrijf versus bedrijf.
Rechtsbronnen: betekenis en rol.
o Jurisprudentie: de verzameling van alle uitspraken die rechters in de
afgelopen jaren heeft gedaan.
o Internationaal verdrag
Overeenkomsten tussen landen onderling of overeenkomsten
waar veel landen zich aan houden. Bijv. de rechten van de
mens, vluchtelingenverdrag of schengenverdrag.
o De wet
De wet in formele zin
Een besluit is afkomstig van de regering (ministers en de
koning) en volksvertegenwoordigers (eerste en tweede
kamer) samen, dat volgens een vaste procedure tot stand
is gekomen.
De wet in materiële zin
Alle algemeen verbindende overheidsvoorschriften. Niet
afkomstig van de regering. Algemeen geldend voor
iedereen. Bijv. wetten van gemeenten (verbod op
wildplassen in bepaalde plekken in de stad)
o Het gewoonterecht
Ongeschreven (gecodificeerd) recht dat toch als geldend recht
geldt.
Zeldzaam in Nederland, veel voorkomend in bijv. Verenigd
Koninkrijk.
o Grondrechten
Ook wel fundamentele rechten of mensenrechten, zijn rechten
van individuele burgers tegen de staat en indirect tussen burgers
Zijn er in nationale en internationale wetgeving
Visies op recht.
, o
Rechtspositivisme; stelt rechtsstelsel centraal, zonder een
noodzakelijk verband met de moraal
o
Natuurrecht: zijn de rechtsregels in overeenstemming met de
universele beginselen. Er bestaat onveranderlijk recht dat van nature
gegeven is.
o
Interactionisme of cultuurrecht: recht ontstaat uit menselijke handelen
Kenmerken van de rechterlijke macht.
o Rechtbank
Strafkamer: strafzaken
Bestuurskamer: tegen besluiten van bestuursorganen
Civiele kamer: zaken uit het privaat recht
Kanton kamer: kleine strafzaken en civiele zaken
o Staande magistratuur (OM)
o Zittende magistratuur (rechters)
o Wet op de rechtelijke organisatie
o Gerechtshof: hoger beroepsorgaan voor civiele en strafrechtelijke
uitspraken
o Hoge raad: kijkt alleen naar rechtsvragen wegens verzuim van vormen
en schending van het recht en laat de feiten buiten beschouwing. Kijkt
alleen of de procedures juist verlopen zijn
De rechterlijke organisatie en het karakter van de burgerlijke rechtspraak,
straf- en bestuursrechtspraak.
o Bestuursrecht
Algemeen bestuursrecht
Bijzonder bestuursrecht
Ter bescherming van de burger ten opzichte van de bestuurder
Grondrechten: klassiek en sociaal.
o Grondrecht
Sociale recht
Bevorderen van welzijn van burgers
Zorgplicht van de overheid
Het regelen van werkgelegenheid
Het regelen van woningen
Niet afdwingbaar door de rechter
Klassiek recht
, Ter bescherming van de overheid
Nederlandse grondwet
Bescherming voor burgers tegen bemoeienis en/of
inmenging van de overheid
Horizontale en verticale werking
Horizontale werking: burger versus burger
Verticale werking: burger versus overhei
De machtenscheiding: betekenis en doel.
o Trias politica: scheiding van machten, ter bescherming van burgers.
Alle machten zijn onafhankelijk van elkaar en kunnen elkaar niet
beïnvloeden.
Wetgevende macht
Uitvoerende macht
Rechtsprekende macht
Objectief recht: het recht, het algemene recht. Bijv. personen- en
familierecht.
Subjectief recht: dat jij ergens recht op hebt. Bijv. het betalen van
alimentatie betalen voor jouw dochter.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller lukasdejong. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.89. You're not tied to anything after your purchase.