Een overzichtelijke samenvatting voor het vak positieve psychologie en ontwikkeling gegeven door Yasemin Erbas in het jaar 2023. Dit vak wordt gegeven in het tweede of derde jaar psychologie aan de universiteit van Tilburg in de richting ontwikkelingspsychologie. Ik heb de collegeslides uitgebreid ...
Positieve psychologie kijkt naar de positieve aspecten van mensen en de manier hoe mensen kunnen
bloeien in het leven. Wat kunnen mensen wél en hoe gelukkig zijn mensen.
Relatie met andere disciplines
- Raakvlakken met vele andere richtingen zoals persoonlijkheid, klinische factoren, sociale
factoren maar ook biologie en psychiatrie.
- De focus ligt hier wel op de positieve factoren i.p.v. de gebreken.
- Ze willen een deel worden binnen deze richtingen i.p.v. een aparte stroming zijn
Wat zijn de belangrijkste thema’s in de positieve psychologie
Drie brede domeinen van menselijke ervaringen
1. Positieve subjectieve staten = vluchtig, niet stabiel
- Positieve emoties en liefde
2. Positieve individuele karaktertrekken (traits) = stabieler, kunnen fluctueren op lange termijn
- Creativiteit en deugden
3. Positieve instituties = context waarin mensen zich bevinden
- Positieve instituties (school of werkomgeving)
Positieve psychologie richt zich op het goede leven en hoe mensen dit kunnen bereiken. Hier wordt al
lang over nagedacht. Het belangrijkste idee is: wat heeft de meeste waarde in het leven.
Het goede leven bestaat uit:
1. Positieve connecties met anderen
- Vermogen om lief te hebben’
- Altruïsme
- Vermogen om te vergeven
- Aanwezigheid van spirituele connecties (diepere betekenis en doel)
2. Positieve individuele karaktertrekken
- Integriteit (Sense of integrity)
- Vermogen om te spelen (play) en creatief te zijn
- Deugden (moed, nederigheid)
3. Life regulation qualities = vaardigheden die ervoor zorgen dat je dagelijks gedrag kunt reguleren
- Gevoel van autonomie
- Hoge mate van zelfcontrole
- Aanwezigheid van wijsheid als gids voor gedrag
Floreren betekent groeien en bloeien in je positieve leven. Niet alleen de
afwezigheid van negatieve aspecten (neutraal) maar complete mentale
gezondheid door lage mentale problemen en hoog welbevinden:
- Emotioneel welbevinden; gelukkig met het leven
- Psychologisch welbevinden; jezelf accepteren
- Sociaal welbevinden; positieve sociale relaties
Kritiek van Thompson gaat over dat de optimale groep mensen eigenlijk maar heel klein is. De sub-
optimale groep is groot en een individu zou hier zelf iets aan kunnen doen maar dit is niet altijd zo.
,Belang van positieve emoties
- Onafhankelijkheid van positieve en negatieve emoties
- Voorbeeld is depressie aangezien behandeling vooral focust op het weghalen van negatieve
emoties terwijl er ook aandacht moet zijn voor het opnieuw ervaren van positieve emoties
- Positieve emoties zijn mogelijk zelfs belangrijker in behandeling:
→ Verbetering in PE lokt verbetering in NE uit, in plaats van omgekeerde
Wat is de geschiedenis van de positieve psychologie en welbevinden?
De oude Grieken
- De oudste benadering van geluk = Hedonisme
→ Het ervaren van zo veel mogelijk (zintuigelijk) plezier
- Vaak kortdurende ervaringen van geluk
- Het vermijden van negatieve ervaringen is niet altijd mogelijk
- Soms zijn deze ervaringen zelfs plezierig zoals horror (kan later lijden tot verslaving, drugs)
Aristoteles
- Golden mean = middenweg (vermijden van emotionele extremen)
- Van hedonisme naar eudaimonia = een leven lijden dat betekenisvol is
→ “the person who is truly happy has what is worth and worth having in life”
- Deugden als golden mean (voorbeeld)
→ Moed als golden mean: te weinig moed is laf en te veel moed is te veel risico.
Christendom
- Zeven dodelijke zondes
- Vier kardinale deugden + drie theologische deugden
Renaissance (1400-1600)
Waardering voor onafhankelijk denken
- Creativiteit en de opkomst van de artiest
→ Individualisme en persoonlijke visie
- De opkomst van wetenschap (einde 17e eeuw)
→ Idee: Rationele personen kunnen voor zichzelf beslissen wat waar is en van ultieme
waarde
→ Tools om de waarheid te achterhalen: Logica, objectiviteit, en empirisme
- Toenemend belang van de sociale wereld (18e & 19e eeuw)
→ Utilitarianisme = stroming om totale geluk in de wereld te vergroten
→ Hedonic calculus (Jeremy Bentham) berekent dit totale geluk.
Romanticisme (19e eeuw)
- Belang van emotionele ervaringen
- Belang van liefde ‘
→ Huwelijk gebaseerd op affectie
→ Vrijwillige basis
→ Autonomie
20e eeuw, voor de Tweede Wereldoorlog
- Doelen voorheen (2 positieve doelen)
1. Genezen van ziektes (Curing illness)
2. Een bevredigend leven leiden (Making life more fulfilling)
3. Talent koesteren (Nurturing talent)
,20e eeuw, NA de Tweede Wereldoorlog
Omkeer in de psychologie door het leed van mensen en dit is tegenwoordig nog steeds het beeld
- Focus op genezing: disease model
- Opkomst van behaviorisme, psycho-analyse
- Heel klinisch beeld van de psychologie (gebreken)
Humanistische psychologie (midden 20e eeuw)
- Maslow wilde weten wat mensen wilde bereiken in het leven (positief)
- Het gedrag van individuen wordt met name bepaald door hun perceptie van de wereld om
hen heen en hun persoonlijke zingeving
- Individuen zijn niet alleen het product van hun omgeving of hun genen
- Individuen zijn intern gedreven en gemotiveerd om hun menselijke potentieel te vervullen
Waarom werd dit niet belangrijker? Focus op theorie is te groot waardoor er weinig onderzoek werd
gedaan. De onderzoeksmethoden die toch gebruikt werden, zijn niet optimaal.
Huidige staat van positieve psychologie
- Martin Seligman (Penn State) werd als oprichter gezien
- Inaugural speech 1998 van de APA waarin hij pleitte voor positieve psychologie als aparte
stroming
- 300 publicaties, 25 boeken
- Veel cursussen over positieve psychologie
, College 2 Liefde, excellentie en well-being
De biologische substraten van liefde
Het evolutionaire perspectief kijkt naar karakteristieken van mensen en of die nodig zijn voor
overleving. Mensen hebben een psychologische basisbehoefte om zich nauw verbonden te voelen
met anderen. Dit principe wordt need to belong genoemd. We hebben betrokkenheid met anderen
nodig om te overleven. Sociale banden verhogen de overlevingskansen van onszelf, onze
nakomelingen en zorgen dat genen worden doorgegeven. Ook is het belangrijk voor het delen van
middelen en voedsel of het beschermen van onze nakomelingen en familieleden.
De behoefte aan contact bestaat niet alleen uit een gevoel maar er is ook een verandering in de
hormonen. De biochemie van liefde wordt veroorzaakt door oxytocine.
Oxytocine is gerelateerd aan:
- Sociale binding, vertrouwen, gevoelens van nabijheid
- Vermindering van stress en angst
- Motivatie om sociaal contact op te zoeken
- Vrijgegeven tijdens borstvoeding, bevalling, seks
Let op: Emotionele reacties van liefde zijn complex. Oxytocine heeft waarschijnlijk algemene effecten
in plaats van specifieke effecten (ook betrokken bij afgunst). Oxytocine is niet het enige hormoon dat
betrokken is bij sociale binding en stressvermindering. Het is onwaarschijnlijk dat alleen oxytocine
complexe, hoogwaardige mentale processen beïnvloedt die specifiek zijn voor sociale cognitie.
Wat veroorzaaakt aantrekking tussen mensen?
Wat leidt tot aantrekkingskracht?
- Nabijheid: Tijd doorbrengen in de buurt van een ander
→ De kans is groter dat je verliefd wordt op iemand in je omgeving omdat je daar veel
tijd mee doorbrengt (exposure effect)
- Fysieke allure: het effect op ons gedrag
→ Belangrijk voor de eerste aantrekkingskracht
→ Bewijs voor relatietevredenheid gemengd (enig bewijs voor mannen)
- Wederkerigheid van sympathie: mensen hebben de neiging om anderen leuk te vinden die
hun voorkeur beantwoorden
→ Gevoel van vertrouwen <-> diepere communicatie, zelfonthulling
Trekken tegenpolen elkaar aan?
NEE in termen van attitudes
- Bewijs wijst op het belang van homogamie: We hebben de neiging om bevriend te zijn /
mensen te daten die op ons lijken
- Gelijkenis in attitudes en waarden zijn vaker belangerijk (vooral in het begin)
- Later neemt het belang van de gelijkenis van persoonlijkheid toe, vooral in agreebleness
JA in termen van DNA
- Mensen voelen zich (onbewust) meer aangetrokken tot degenen die verschillende
immuniteitsgenen van ons hebben
- Lowlands-studie: DNA-dating Lowlands Science
→ Eerste bevindingen: DNA van paren was minder gelijk dan DNA van twee willekeurig
gematchte mensen
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller julialeijgraaf. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.60. You're not tied to anything after your purchase.
