Samenvattingen+aantekeningen HC (historische context) 'China' examen 2023
20 views 1 purchase
Course
Geschiedenis
Level
VWO / Gymnasium
Dit is de samenvatting van de HC China die ik heb gebruikt tijdens het leren voor mijn geschiedenisexamen in 2022 (zelfde leerstof als 2023). Het document bevat samenvatting van zowel voorgeschiedenis als uitleg rondom de hoofdvraag die je moet kennen en uitleggen voor het examen, dus oorzaken, gev...
Voorgeschiedenis (1800~)
Keizerlijke Dynastieën
o Laatste dynastie is Qing-dynastie, geleid door de keizer -> hemels
mandaat: keizer gezien als zoon des hemels, maar moet zorgen
voor een deugdzaam bestuur en voor zijn volk. machtspositie
vergelijkbaar met absolute vorst, maar ook spiritueel leider.
dynastieke cyclus: culturele bloei, groei bevolking, ramp,
honger/opstand, nieuwe keizer <->
o China was rond 1800 een van de rijkste landen in de wereld, maar
begon zijn macht te verliezen na de opkomst van de VS We
behandelen China slechts vanaf het moment dat het land minder
machtig werd.
o Hoe ziet China zichzelf? Als hoger en beter dan de rest van de
wereld, de wereld moet haar natuurlijke leider gehoorzamen.
o Uit welke groepen bestond China rond 1840? 90% was Han-Chinees.
De Qing-dynastie wordt geleid door Mantsjoes, Slechts 2% van de
bevolking was Mantsjoe Mantsjoe vlecht verplicht voor iedereen
Contacten met Europa
o China wil buitenlandse producten buiten houden en internationale
handel te beperken, want ze hebben die dingen niet nodig en zijn
zelf superieur. Er zijn enkele factorijen waar werd gehandeld tussen
wapens, zilver en specerijen (westen) en porselein, thee, zijde
(china)
Waardoor verloor China zijn positie als regionale grootmacht, 1842-
1911?
Bestuurssysteem = Qing dynastie, keizer met hemels mandaat geholpen door
ambtenaren, mandarijnen (examen afgelegd over leer van Confucius).
Gezag gebaseerd op confucianisme, met nadruk op ‘juist gedrag’: ‘’wat u voor
uzelf niet wenst, wens dat ook een ander niet.’’ rituelen en omgangsvormen
belangrijk, zou moeten zorgen voor harmonie, maar zorgde in praktijk voor
verstarring (niet flexibel)
Verhouding met westen = Europa wilde handel met china, maar china had
daar geen belang bij handel winstgevend voor china.
ontwikkelingen: veel politieke opstand en crises, corruptie en hongersnoden
(intern) + een technische achterstand op het westen, die industrialisatie zorgde
voor modern imperialisme waarbij in buitenland handel en invloed afdwingen
(met geweld), zo ook in China wilde Europa dat opiumverslaving: massale
winstgevende afzet van opium in China voor Europa miljoenen chinezen
verslaafd, samenleving ontwricht opium verboden Europa niet blij mee.
1839: Kiezer vernietigd britse opium Britten boos Opiumoorlog: verloren
door China gedwongen maatregelen in Verdrag van Nanking in 1842:
schadevergoeding, havens opengesteld voor Britten, hongkong afstaan aan
britten, kooplieden vrij laten in China 1e ongelijk verdrag, wat veel gunstiger
was voor westerse landen dan voor China
Toename buitenlandse invloed = vanaf 1842(-1900) begint buitenlandse
invloed in China toe te nemen. Britten mochten verdragshavens claimen om
handel te drijven. 5 jaar later: 2e opiumoorlog, opnieuw verzet van China
, tegen handel verloren door china nog meer invloed van buitenaf in China,
nog meer verdragshavens, gebied verloren aan rusland etc.
Chinees-Japanse oorlog: gewonnen door japan nóg meer buitenlandse invloed,
gebied geclaimd door Japan, Duitsland, Frankrijk, Rusland en Groot-Brittannië.
Sommige overheidstaken werden nu zelfs overgenomen door buitenlanders
bijv. doen van importheffingen die naar bijv. Britten gingen i.p.v. China
binnenlands kritiek…
…Binnenlands verzet = kritiek op vaderlands gezag nam toe + op slechte
economische positie van boeren (na overstromingen) + op hongersnoden en
opiumverslavingen
Taiping opstand (1850-1864): geleid door Hong Xiuquan (‘’broer van jezus’’),
wilde confucionisme en Qing-dynastie afschaffen omdat dat voor verstarring
zorgde + opheffing van ongelijke verdragen + gelijkstelling van vrouwen aan
mannen. Mislukt door afwezigheid van samenwerking met Nian opstandelingen
en de hulp voor het onderdrukken van de opstan door Keizer van het westen, die
de keizer steunde (die tekende de ongelijke verdragen en ‘’liet de handel toe’’)
schade = veel doden
Nian opstand (1851-1868): plunderende bendes die wilde stelen van de rijken en
wilde geven aan de armen. Ze dachten niet echt aan hoe het toekomstige China
eruit moest zien maar waren vooral bezig met het verdelen van voedsel en
rijkdommen van Qing + keizer sloeg opstand neer schade = financieel
beide opstanden te zien als verzet tegen westers imperialisme, al in 19 e eeuw
t.o.v. in 20e eeuw in indonesie etc.
Zelfversterkingsbeweging = beweging die 30 jaar lang China heeft
geprobeerd te hervormen, door westerse techniek en industrie ontwikkelingen
over te nemen, maar ook door confucianisme tot nieuwe bloei te brengen mix
van modernisering en tradities.
- betere betrekking met het westen: talen en technieken leren, onderwijssysteem
gedeeltelijk overnemen
- militaire en industriële modernisering: boerderijen naar fabrieken bijv.
voorbeeld: ‘westers’ Japan, eerste Aziatische land waar modernisering
plaatsvond.
probleem China: traditie botst met modernisering en blijft deze overheersen
westerse onderwijssysteem wordt minder gevonden dan confucianistische +
industrie werd door ambtenaren gecontroleerd en kon minder snel ontwikkelen
(mede omdat landbouw overhand bleef houden) + westerse wetenschappers
winnen niet van traditionele mandarijnen en hun waarden + verlies Japans-
Chinese oorlog, china verliest westers respect en er komt meer menging Chinese
staat china verdeeld onder westerse mogendheden (net als hoe afrika eerder
verdeeld werd) = modern imperialisme
zelfversterkingsbeweging mislukt bokseropstand..
…Boksersopstand = keizer probeert toch nog te hervormen in bestuur, leger en
landbouw ‘’de honderd dagen’’ leid tot opstand bij landloze boeren en
conservatieven verzet tegen aanwezigheid van westerlingen en de keizer,
boksers: sekteleden gespecialiseerd in vechtsport en gesteund door boeren
gesteund echter, door Cixi, keizerweduwe 1850-1908, wist het beleid van de
chinese regering te bepalen en ervoor te zorgen dat bokseropstand zich niet
meer tot te keizer richtte, maar tegen buitenlandse invloeden.
‘’steun de Qing, vernietig de vreemdeling’’, ze slagen delen van china te
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller lot73. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.92. You're not tied to anything after your purchase.
