Dit is een samenvatting van alle lessen van HSDR04 (Dierwelzijn - Specialisatie Dier) uit het schooljaar . Er zijn veel afbeeldingen uit de PowerPoints verwerkt in de samenvatting. Als je alles kent uit de samenvatting ben je 100% klaar voor het tentamen!
Tip: open de samenvatting NIET in Word O...
Sentient beings
- Betekent bewust/voelend/gevoelig wezen
- Een ‘sentient being’ is in staat een bepaald aantal emoties te ervaren. Van negatieve emoties (pijn,
lijden) tot positieve emoties (plezier, opwinding, geluk) → relevant voor wetgeving
- Dierenwelzijn wordt steeds belangrijker in de maatschappij, door onderzoeken die aantonen dat
verschillende dieren weldegelijk ‘gevoel’ hebben
Definitie dierwelzijn
- De term beschrijft de kwaliteit van het leven van een dier zoals dat wordt ervaren door het dier zelf
- De studie ernaar ontstond uit ethische zorgen: “Is onze behandeling van dieren wel juist?”
Verschillende belangen
- Verschillende stakeholders kijken anders naar de term ‘welzijn’
- Dierenartsen en boeren → is het dier gezond, groeit het goed, produceert het goed
- Medische onderzoekers → is de leefomgeving hygiënisch en is het dier gezond
- Consumenten → ervaart het dier pijn, angst, honger. Kan het dier natuurlijk leven leiden
Veel invalshoeken
- Welzijn heeft vele facetten → de definities ook
- Bekende lijst: (moderne) 5 vrijheden, bedoeld om dierenwelzijn te monitoren → dit vormt ook de
basis voor veel wetten
- Dier heeft een goed welzijn wanneer:
- Geen honger en dorst
- Geen discomfort
- Geen pijn, verwonding en ziekte
- Geen angst en stress
- Vrijheid om normaal gedrag uit te voeren
Geschiedenis van ‘dierwelzijns-denken’
Status dieren t/m 17e eeuw:
- Dieren moreel niet belangrijk geacht
- Middel om in menselijke behoeften te voorzien
Douwe Stoffers – HSDR04 – 2022/2023
,- Dieren alleen beschermd omdat ze privé-eigendom waren
- Wel aantal denkers die uit compassie voor dieren pleitten
- In de 17e eeuw → besef dat dieren eenzelfde zenuwstructuur en gevoel hebben
Status dieren 18e/19e eeuw:
- Meer experimenten en wetenschappelijk proeven op dieren
- Ontstaan dierenbeschermingsorganisatie in 1877
- Dierenmishandeling strafbaar gesteld in 1886
Status dieren 20e eeuw:
- Intensivering en schaalvergroting veehouderij vanaf 1945 in Nederland
- Meer wetenschappelijke kennis over gedrag, gezondheid en welzijn van dieren
- Wet op de Dierenbescherming in 1961 (regels over het houden van dieren)
- Rapport Brambell in 1965 → 5 vrijheden van dieren (destijds):
- Liggen
- Staan
- Omdraaien
- Ledematen strekken
- Verzorging van de vacht
- Vanaf 1970: groeiend aantal dierenbeschermingsorganisaties
- In 1970-1980: negatieve effecten intensieve veehouderij aan het zicht → beperkt 5e vrijheid
- Ethici als Peter Singer en Tom Regan → lijden van dieren en onnatuurlijke omstandigheden van
huisvesting → basis voor wetgeving in Westerse wereld
- Als gevolg daarvan de 5 vrijheden opgesteld zoals we die nu kennen (1993 FAWC) → sterke effecten
op welzijn-onderzoek
5 Domain model
- Dit model is een recente (2015) aanpassing op de 5 vrijheden → mentale welzijn is toegevoegd
- Veel dierentuinen, aquaria en controleorganen gebruiken dit vernieuwde model al
- “Feelings are not just a component of welfare, they may be all that matters” (Duncan, 1996)
Douwe Stoffers – HSDR04 – 2022/2023
, Gevoelens doen ertoe
- Binnen het 5 domein model wordt gekeken naar positieve en negatieve ervaringen
- Hier een voorbeeld van hoe een dier situaties kan ervaren wat leidt tot positief of negatief welzijn
Dierwelzijn
- De 5 vrijheden zijn dus aangevuld met 4 fysieke domeinen
waarbij wordt gekeken of het dier deze of positief of negatief
ervaart en hoe dit zich met elkaar verhoudt
- De mentale staat (het 5e domein) komt voort uit of het dier
vooral positieve of negatieve ervaringen opdoet
Welzijn en productiviteit
“Dier wat zich goed voelt produceert goed”
- Hoge productiviteit door ‘doping’ (hormonen, antibiotica)
- Hoge productiviteit door fokken → selecteren op hoge productie
gaat vaak gepaard met gevoeligheid voor gezondheidsproblemen
“Dier wat zich goed voelt plant goed voort”
- Reproductie gaat soms ten kosten van ‘overleven’
Welzijn en natuurlijkheid I
- Bramball Commitee (1965) → aandacht voor problemen m.b.t. onnatuurlijke huisvesting en
gedragsrestricties
- Veel onderzoek naar verschil in ‘natuurlijkheid gedragsrepertoire’ van tamme en wilde
dieren
- Ontwikkelen van natuurlijke huisvestingssystemen
Douwe Stoffers – HSDR04 – 2022/2023
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Gonzo420. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.44. You're not tied to anything after your purchase.
