Summary
Samenvatting 6.5 Aangepast gedrag
- Course
- Level
- Book
In deze paragraaf gaat het over gedrag en hoe dieren of mensen dit aanleren. Begrippen zijn dikgedrukt in deze paragraaf. Alles staat netjes en duidelijk op volgorde.
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Follow
benteessens
Content preview
6.5 Aangepast gedragLeerprocessen
Naast prikkels wordt gedrag gevormd door erfelijke factoren en door leerprocessen. Het
grote voordeel van erfelijk gedrag is dat dieren en mensen al vanaf de geboorte adequaat
gedrag kunnen vertonen in bekende situaties. Het nadeel van erfelijk gedrag is dat het star is
en in een onverwachte situatie niet altijd effectief. In een leerproces verandert het gedrag van
een dier duurzaam onder invloed van externe prikkels. Op basis van ervaringen gedurende
de levensloop kan het dier adequaat gedrag ontwikkelen door leerprocessen.
Manieren van leren
Wat een dier kan leren, is afhankelijk van de soort waartoe het dier behoort. Leren kan op
verschillende manieren plaatsvinden: door inprenting, door gewenning, proefondervindelijk
en door inzicht. Dieren leren van soortgenoten of mensen door imitatie en door
conditionering.
Inprenting en gewenning
Je spreekt van inprenting wanneer dieren iets alleen leren in een bepaalde, korte periode in
hun leven (gevoelige periode). Het leren herkennen van ouders of soortgenoten berust bij
veel diersoorten op inprenting.
Als de kans op een reactie op een prikkel afneemt bij herhaaldelijk toediening van een
prikkel, spreek je van gewenning. Bij gewenning gaat het om het afleren van reacties op
bepaalde prikkels uit het milieu en het is een eenvoudige vorm van leren.
Conditionering
Bij conditionering leert een dier of mens bepaald gedrag door ‘beloning’ of ‘straf’.
Conditionering onder natuurlijke omstandigheden heet proefondervindelijk leren. Daarbij
leren dieren van de ervaringen die ze opdoen bij het uitvoeren van bepaald gedrag. Je
noemt proefondervindelijk leren ook wel leren door ‘trial and error’. Als de uitgevoerde
handeling geen beloning oplevert, neemt de frequentie van de handeling af. Bij beloning
neemt deze juist toe.
Pavlov-effect, de Skinner-box en dopamine
Ivan Pavlov liet zijn dat een natuurlijke prikkel (voedsel) kan worden vervangen door een
kunstmatige prikkel (een belgeluid) bij het veroorzaken van een natuurlijke respons. Pavlov
noemde deze reactie een geconditioneerde reflex.
Burrhus Skinner publiceerde een manier om gedrag te beïnvloeden via beloning. Skinner
ontwikkelde een ‘leermachine’ voor dieren: de Skinner-box. De frequentie van een
handeling neemt toe als daarop een beloning volgt. Door een beloning na de handeling
ontstaat in de hersenen de neurotransmitter dopamine. Dat geeft een geluksgevoel.
Imitatie
Wanneer dieren leren door het gedrag van soortgenoten na te doen, spreek je van imitatie
(nabootsing).
Inzicht
Je spreekt van inzicht wanneer een dier of mens in een nieuwe situatie de oplossing van
een probleem vindt door ervaringen uit het verleden op een andere wijze te combineren.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller benteessens. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.34. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
62555 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now