In deze paragraaf gaat het over hoe het gedrag tot stand komt. Begrippen zijn dikgedrukt in deze paragraaf. Alles staat netjes en duidelijk op volgorde.
6.4 Vorming van gedrag
Informatie stuurt het gedrag
Gedrag heeft verschillende vormen en functies. Daarbij spelen erfelijke eigenschappen
(aangeboren) en aangeleerde eigenschappen (ervaring) een rol. Welke handeling een dier
of mens op een bepaald moment uitvoert, hangt af van de interactie met zijn omgeving.
Ook de fysiologie, de anatomie en de ontwikkelingsfase van het dier beïnvloeden het gedrag.
Tijdens de levensloop van een dier verandert het gedrag door ontwikkeling en leerprocessen.
Door een of meer handelingen van een dier verandert de omgeving en de fysiologische
toestand van het dier, waarna een nieuwe handeling kan ontstaan. Dit is een vorm van
terugkoppeling. De opeenvolgende handelingen vormen het gedrag. Gedrag bestaat zo uit
een mix van erfelijke, aangeleerde en eventueel nieuwe handelingen en zal zo goed mogelijk
zijn aangepast aan de milieuomstandigheden. Dit adequate gedrag vergroot de
overlevingskansen en fitness van het dier. Adequaat gedrag kan via DNA of door
leerprocessen worden doorgegeven aan nakomelingen.
Prikkels en motivatie
Interne en externe prikkels bepalen grotendeels de motivatie en de kans dat een bepaald
gedrag ontstaat.
Motivatie (drang) is de bereidheid om een bepaald gedragssysteem uit te voeren. Motivaties
voor verschillende gedragssystemen beïnvloeden elkaar. De motivatie om bepaald gedrag
uit te voeren, wordt bepaald door de sterkte van interne en externe prikkels. Een zwakke
interne prikkel in combinatie met een sterke externe prikkel kan toch voldoende motivatie
teweegbrengen om een gedragssysteem in gang te zetten.
Voedingsgedrag
Honger ontstaat doordat hormonen en zenuwen verandering over de voedingstoestand van
het lichaam doorgeven aan de hersenen. Het zien van lekker voedsel versterkt de motivatie
voor voedingsgedrag. Het eten van voedsel stimuleert in het begin je eetlust, later remt het je
eetlust. Als je voldoende hebt gegeten, verdwijnen de honger en de motivatie doordat
zintuigen de verandering in je lichaam waarnemen. Effectieve handelingen verminderen de
prikkels en verzwakken uiteindelijk de motivatie.
Periodieke invloeden
Regelmatig terugkerende schommelingen in het interne of externe milieu noem je
periodieke invloeden. Het zenuwstelsel en het hormoonstelsel regelen de communicatie
tussen de organen en de hersenen en kunnen de motivatie beïnvloeden.
Concentratieveranderingen van neurotransmitters veroorzaken erfelijk slaap-waakritme.
Een verandering van de concentratie van geslachtshormonen is een interne
voortplantingsprikkel. De concentratie van de voortplantingshormonen verandert tijdens de
levenscyclus. Het slaap-waakritme en veranderingen tijdens de levenscyclus volgen een
erfelijk bepaalde biologische klok.
Bij veel diersoorten heeft de daglengte bv invloed op de voortplantingsactiviteit. Bij vogels
gaat de hypofyse onder invloed van de toenemende hoeveelheid licht in het voorjaar
hormonen afgeven. Onder invloed van deze hypofysehormonen komen de geslachtsorganen
tot ontwikkeling en produceren ze geslachtshormonen. Onder invloed van de
geslachtshormonen kan de motivatie voor voortplantingsgedrag toenemen. In het najaar
neemt de afgifte van de hypofysehormonen weer af en krimpen de geslachtsorganen.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller benteessens. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.34. You're not tied to anything after your purchase.