Aardrijkskunde: Hoofdstuk 2
§1 Historisch perspectief
Ruimtelijke interactie: wereldwijde uitwisseling goederen, mensen, kapitaal en informatie
=> wereld heeft door ruimtelijke interactie complexe structuur gekregen: om processen
inzichtelijk te maken wordt systeembenadering vanuit economische invalshoek gebruikt:
- systeem bestaat uit elementen (staten) en relaties (politiek of economisch, onderling)
=> gezamenlijk vormen ze economisch wereldsysteem; verandering binnen ene land heeft
altijd positieve of negatieve gevolgen voor andere land
Binnen wereldsysteem is indeling in groepen landen mogelijk o.b.v. 2 criteria:
1. omvang en soort economische activiteiten
2. de soort relaties met andere landen
=> op grond hiervan kom je uit op de volgende indeling:
1. Kernregio’s:
- economisch hoogontwikkeld
- veel wetenschappelijke kennis en geavanceerde technologie => grote arbeidsproductiviteit
- grote variatie aan industriële goederen en diensten
=> hierdoor niet afhankelijk van 1 product; dus meer crisis-/probleembestendig
- veel multinationals: beslissen over wel/niet investeren et cetera
=> besluiten hebben grote gevolgen voor andere landen, zowel binnen als buiten kern
- naast economische macht, ligt in kern ook politieke macht: hierdoor zijn kernlanden in
staat grote invloed uit te oefenen op andere staten in wereldsysteem
2. Semiperifere regio’s:
- lager gemiddeld inkomen per hoofd bevolking dan kernlanden
- semiperifere landen worden vanuit kern gedomineerd
- industrie uit centrum is grotendeels in semiperiferie gevestigd (o.a. door lage loonkosten)
=> hoge industrialisatiegraad
- industrieproducten uit deze regio’s wordt grotendeels afgezet in centrumlanden
=> de eigen afzetmarkt groeit echter ook, bv. Brazilië, Mexico, India, Zuid-Korea en Taiwan
3. Perifere regio’s:
- economische activiteiten sterk afgestemd op behoeften centrum en semiperiferie
- perifere regio’s leveren land- en/of mijnbouwproducten, ook laagwaardig industriegoed
- fragmentarische modernisering: verouderde en moderne technologie zijn beide aanwezig
- zowel productiviteit als gemiddeld inkomen per hoofd bevolking is laag
Ontstaan wereldsysteem: 2 fases
1. Ontdekkingsreizen
Voor 15de eeuw - sporadische handelscontacten, vooral bekend: Zijderoute met Oost-Azië
Eind 15de eeuw - eerste ontdekkingsreizen verhoogden intensiteit handelscontacten
- Portugal en Spanje (later GB en NL) stichtten kolonies
=> eerste kolonies waren gericht op handel, dus economisch verbonden met West-Europa;
zorgde voor onderlinge strijd tussen Europese landen
=> deze eerste fase van in proces van globalisering heet handelskapitalisme
Succes van West-Europese landen kan worden toegeschreven aan 2 factoren:
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Niels-99. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.24. You're not tied to anything after your purchase.
