SAMENVATTING Fysiologie en endocrinologie van voortplanting
11 views 0 purchase
Course
Fysiologie en endocrinologie van voortplanting
Institution
Katholieke Universiteit Leuven (KU Leuven)
VOLLEDIGE SAMENVATTING van het vak Fysiologie en endocrinologie van voortplanting in de 1e master seksuologie. Slides + notities van de les, figuren helemaal uitgeschreven met hoe je deze moet begrijpen.
-DEEL 1: DE MAN-
PUBERTEIT, VOORTPLANTINGSORGANEN
1. PUBERTEIT
1.1 GENITALE ONTWIKKELING
Lichamelijke veranderingen
• Ontwikkelen van secundaire geslachtskenmerken Wordt gestuurd door hormonale
• Groeispurt veranderingen in het lichaam
Psychische veranderingen en veranderingen in gedrag
Ontwikkelen van seksualiteit en vruchtbaarheid
Primaire geslachtskenmerken Secundaire geslachtskenmerken
Van de geboorte aanwezig Ontwikkelen zich tijdens de puberteit
• Teelballen • Beharing: gelaat, borstkas, genitale regio
• Balzak • Adamsappel en stemverandering
• Penis • Brede schouders, spierontwikkeling
• Groei van penis, toename teelbalvolume
G1 = pre-
pubertair
G5 =
volwassen
man
Schaal laat toe om in te schatten of puberteit volgens kalenderleeftijd verloopt
Tanner-stadia
Veranderingen tijdens puberteit = virlisatie
II: Balzak en teelballen w groter, beginnende beharing
III: Penis w langer, teelballen groeien verder
IV: Penis w langer en breder, ontwikkeling eikel,
teelballen nemen verder toe in volume
Orchidometer = kralenketting om volume van de
teelballen te meten
, Emanuelle Dilles
2022-2023
1.2 HORMONALE ONTWIKKELING
Tijdens puberteit grote piek = groeispurt, vooral botten
zullen groeien in lengte
Tijdens het volwassen leven is er nog steeds aanmaak van
groeihormoon, maar dit is vooral om spieren en botten te
ondersteunen
Groeispurt komt bij meisjes iets vroeger dan jongens (13-
14jr), rond 16-17jr is lengtegroei voltooid
Werkt in op de groeischijven, op het einde van de puberteit sluiten deze en kan je niet meer groeien in de
lengte
= Mijlpalen in de puberteit
1.3 STORINGEN IN DE PUBERTEIT
Pubertas praecox Pubertas tarda
= vroegtijdige puberteit = laattijdige puberteit
Jongens: groei van schaamhaar voor de leeftijd van 9 Jongens: testisvolume <4mL en/of uitblijven
jaar virilisatie op leeftijd <14jr
Waarschijnlijk het gevolg van een hormonaal
probleem of tumor
2. VOORTPLANTINGSORGANEN
2.1 TEELBAL
= testis, testikel; zit iin de balzak in het scrotum
2.1.1 FUNCTIES VAN DE TE ELBAL
1) Aanmaak zaadcellen (spermatozoa) = spermatogenese
• Gebeurt in de gekronkelde zaadbuisjes = tubili seminiferi (contorti)
• Duurt 66-72 dagen
2) Aanmaak van hormonen = steroidogenese
• Gebeurt in de Leydigcellen
, Emanuelle Dilles
2022-2023
• Vanuit cholesterol worden een aantal hormonen gemaakt, hieruit kunnen ook
geslachtshormonen aangemaakt worden (DHT en oestradiol), maar ook bvb aldosterone en
cortisol. Dit gebeurt oiv enzymen
2.1.2 PRENATALE ONTWIKKELING VAN DE TESTIS
1) De testis ontstaan in de buurt van de nieren
2) Ze migreren naar het lieskanaal
• Onder invloed van insulin-like peptide 3
• INSL3 wordt gemaakt door de Leydigcel
3) Ze komen via het lieskanaal in de scrotum terecht
• Onder invloed van testosteron
• Testosteron w gemaakt door de Leydigcel
Problemen in dit traject: cryptorchidie = niet-ingedaalde teelbal
• Risico op verminderde vruchtbaarheid
• Risico op teelbalkanker
Temperatuur in de balzak 2-4°C lager dan lichaamstemperatuur → belangrijk voor spermatogenese
• Geregeld door een netwerk van bloedvaten (aders): plexus pampiniformis → zorgen voor
warmteafvoer
• Dunne huid balzak: weinig isolatie
• Tunica dartos: spierlaag die zorgt voor rimpeling van scrotale huid (rugae)
o Ontspannen: meer warmteverlies
o Opgespannen: minder warmteverlies
o Ligt net onder de huid
• Musculus cremaster: trekt teelbal bij koude dichter bij het lichaam
2.2 BIJBAL
= Epididymis
• Uitrijping van de zaadcellen (beweeglijkheid, mogelijkheid tot bevruchting vd eicel)
• Opslag van zaadcellen
Van de bijbal wordt het zaad getransporteerd via de zaadleiders; vas deferens
• Zit tussen de bijbal en de prostaat
Stukje van de zaadleiders in de prostaat zijn de ejaculatieleiders
2.3 ZAADBLAASJES
= Vesiculae
• Liggen tegenaan de prostaat en monden uit in de zaadleiders
• Zorgen voor het belangrijkste deel van het zaadvocht
• Fructose: brandstof
• Alkalische pH: overleving vd zaadcellen in zuur milieu van de vagina
• Geur/smaak spermavocht
, Emanuelle Dilles
2022-2023
2.4 PROSTAAT
Maakt prostaatvocht; bevat enzymen:
• Sperma vloeibaarder maken
• Beweeglijkheid van zaadcellen in de vagina verbeteren
• Zaadcellen kunnen door het cervixslijm dringen
2.5 KLIER VAN COWPER
= Bulbourethrale klier; verantwoordelijk voor voorvocht:
• Bevochtiging van urinebeis
• Neutraliseert resten urine in urinebuis
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller emanuelledilles. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.50. You're not tied to anything after your purchase.
