Hoofdstuk 7 behandeld de cel, de chromosomen, het karyogram en karyotype, het DNA, mutatie, mitose en meiose, genen, genotype en fenotype, dominant en recessief, homozygoot, heterozygoot en hemizygoot, monogene overerving, polygene overerving, multifactoriële overerving, genoommutaties en chromoso...
Hypothese: verliefd worden in periode waarin mediale frontale cortex nog in ontwikkeling is en het
pleziergebied overgevoelig is kan impact v verliefdheid veel groter maken
9.5 SOCIALE BEÏNVLOEDING
Onderzoek eigen keuzes VS keuzes v leeftijdsgenoten
Principe: deelnemers mogen bepaalde dingen bestempelen als leuk of niet leuk, achteraf krijgen ze de keuze v
leeftijdsgenoten te zien
Resultaat: keuze persoon ≠ keuze leeftijdsgenoten -> alarmnetwerk/pijnnetwerk wordt geactiveerd + gedrag
(keuze) wordt aangepast in vervolgsessie
Onderzoek bikinimodellen
Principe: deelnemers mogen bikinimodellen bestempelen als normaal of te dun, achteraf krijgen ze de keuze v
leeftijdsgenoten te zien
Resultaat: keuze persoon ≠ keuze leeftijdsgenoten -> alarmnetwerk/pijnnetwerk wordt geactiveerd MAAR
alarmreactie was sterker bij meisjes met weinig zelfvertrouwen
9.6 IS DE INVLOED V LEEFTIJDSGENOTEN ENKEL NEGATIEF?
Nee!
- Jongeren kunnen elkaar ook aanmoedigen om positief gedrag te stellen (vb. volgen v verkeersregels,
recycleren…)
o Vloggers en influencers hebben hierin belangrijke rol
- Meer activiteit in mediale frontale cortex wanneer anderen meekijken
H7. GENEN EN GEDRAG
1. SITUERING
Genetica: tak v d wetenschap die zich bezighoudt met de manier waarop eigenschappen op ons overgedragen
worden door onze voorouders (vb. oogkleur, haarkleur…) (≈ erfelijkheidsleer)
Verklaring voor uiterlijk, ziekten en gedrag
Genetici: wetenschappers die genen bestuderen
37
,2. INLEIDENDE BEGRIPPEN
2.1 DE CEL
Alles wat leeft is opgebouwd uit cellen
Volwassen mens heeft 10- tot 100duizend miljard cellen
Onderdelen
- Celmembraan: membraan dat de cel samenhoudt en dat zorgt voor selectieve uitwisseling tss h
inwendige v d cel en haar omgeving
- Cytoplasma: soort sap waarin stofwisselingsprocessen v cel plaatsvinden (≈ celsap)
- Celkern: deel v d cel dat het erfelijk materiaal bevat (≈ nucleus)
o Chromatine: fijnkorrelige, donkere vlekken in celkern (≈ kernkleurstof)
o Chromosomen: chromatine die zich vervormt tot duidelijke structuren wanneer de cel zich
klaarmaakt om te delen
Chromosomen: gekleurde lichaampjes die slechts zichtbaar worden in de celkern op het moment dat de cel
zich gaat delen
Bevat een kort arm (≈ p-arm) en een lange arm (≈ q-arm)
Homologe chromosomen: het feit dat de 46 chromosomen in een cel twee parallelle groepjes vormen v
telkens 23 verschillende exemplaren (≈ overeenkomstige chromosomen)
Bevatten eenzelfde soort info, maar geen identieke info (vb. allebei info over oogkleur, 1tje bruin en
1tje blauw)
Binnen 1 groepjes telkens 1 v moeder en 1 v vader
Autosomen: de 44 chromosomen die hetzelfde zijn bij mannen en vrouwen
Geslachtschromosomen: de 2 chromosomen die in hun combinatie het geslacht bepalen en dus verschillen bij
mannen en vrouwen
Vrouw: 2 grote X-chromosomen
Man: 1 groot X-chromosoom, 1 klein Y-chromosoom
Karyotype: beknopte omschrijving v d chromosomen v een individu
Vrouw: 46, XX
38
, Man: 46, XY
! Uiterlijk en functioneren v organisme wordt bepaald door genen die op chromosomen liggen !
2.3 DE ROL V H X-CHROMOSOOM
X-chromosoom bevat veel genen
Meer dan 300 functionele genen gevonden
250 aandoeningen te wijten aan genetisch defect op X-chromosoom
1 X-chromosoom -> ontstaan eierstokken en kiemcellen
2 X-chromosomen -> behouden eierstokken en kiemcellen
X-chromosoom = passief geslachtschromosoom WANT géén Y-chromosoom is altijd vrouwelijk
2.4 DE ROL V H Y-CHROMOSOOM
Y-chromosoom is één v d kleinste chromosomen
Slechts 25 genen gevonden
Geslachtsbepaling als belangrijkste functie
Y-chromosoom = actief geslachtshormoon WANT Y-chromosoom is altijd mannelijk
2.5 DE CHROMOSOMEN IN BEELD
Verschillende manieren om chromosomen v individu in kaart te brengen
Hieronder worden er twee besproken
2.5.1 KARYOGRAM/CHROMOSOMENKAART
Karyogram: overzicht v d geordende chromosomen v een individu (≈ chromosomenkaart)
Homologe chromosomen worden in groepjes gezet
Groepjes worden volgens criteria gerangschikt
Sommige aandoeningen zijn direct zichtbaar in karyogram (vb. syndroom v
Patau/trisomie-13)
39
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller iebebouduin. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.64. You're not tied to anything after your purchase.