100% satisfaction guarantee Immediately available after payment Both online and in PDF No strings attached
logo-home
Europese literatuur na 1800: volledige samenvatting (namen en termen+ context uit colleges) $16.62
Add to cart

Summary

Europese literatuur na 1800: volledige samenvatting (namen en termen+ context uit colleges)

 9 views  1 purchase
  • Course
  • Institution
  • Book

Deze samenvatting bevat alle namen en termen en de cultuur-historische perspectieven uit de les. Ik heb met deze samenvatting gestudeerd voor mijn examen en ik was er goed door! Vergeet zeker niet de evoluties doorheen de tijd te leren van bepaalde begrippen en dan kom je er wel;)

Preview 4 out of 37  pages

  • Yes
  • May 23, 2023
  • 37
  • 2022/2023
  • Summary
avatar-seller
Europese literatuur na 1800
legende
● Arial 11 = leerstof
● Arial 9 = achtergrondkennis in kaders.
● w = ‘wordt’
● ~ = ‘doorheen’/ ‘tijdens’
termenlijst

Samenvatting les 1: belangrijke punten



Eind 18e E: definitieve doorbraak burgerlijke cul : cul komt bij burger terecht.

- Publiek = niet meer enkel aristocratie, nu ook moderne mens

- Invloed verlichting: redelijkheid (mens kan denken) discussiecultuur (lezende mens w
gepropageerd) , nieuwe attitude tov traditie (durf na te denken)

Bijgevolg: Modernisering van klassieke literatuurbegrippen

Imitatio: = alle lit een vorm van imitatie? Eerbetoon aan voorafgaande modellen. Doel = aemulatio.
Komt uit retorica. (Voor 1800 staat imitatio centraal, na 1800 ) 17e E classicisme: imitatio v
klassieke modellen 18e E neoclassicisme: imitatio stopt niet volledig. (Weimarer Klassik)

Voor 1800 -> continuïteit = positief. Zorgt vr herkenning en meerwaarde

- Eind 18e eeuw: originaliteit w belangrijker. Imitatio krijgt negatieve lading.
- Moderne smaak en stijl propageren
- Nadruk op originaliteit. Maar toch blijvende aandacht vr traditie (romantiek, intertekstualiteit
binnen modernisme, clichés..)

Mimesis: Peilt naar aard van lit/kunst. Wat is de aard vd kunst? Nabootsing vd realiteit ‘mimetisch’
= Gelijkend a natuur. Niet perse ‘waar’ / echt, maar geloofwaardig.

17e E: hoogtepunt navolging klassieke modellen 18e E: geleidelijke breuk met classicisme

- Vraag nr originaliteit
- Vraag nr overtuigend realisme (afstappen v klassieke modellen)

→ Tijd vordert: kunst & lit w realistischer

Genres: Erkende tekstsoorten: Plato → opdeling genres in lyriek, dramatiek en epiek
- Lyriek w eerder poëzie
- Dramatiek stapt af van Griekse traditie, krijgt modernere stijl. --> Geleidelijke modernisering
- Epiek lijkt ‘verdwenen’. Genre burgerlijke roman breekt door

Afstappen van klassieke mimesis en imitatio-gedachte = draad vd cursus




1

,eerste helft 19e eeuw
→ wisselwerking tussen classicisme en (als reactie erop) romantiek en realisme

1 Classicisme

Stroming Classicisme (van FR → rest EU ~ 18e E)

● mimesis: natuur w nagebootst
● klassieke vb’en w’en gevolgd (bv mythologische thema’s, eenheid in tijd, actie & plaats, 3 genres)
● Rationeel: belang aan orde en logica
● Redelijkheid uitgedrukt in strakke stijl
● psychologiserend: de mens (van alle tijden) staat centraal
● idealiserend: hoe het zou moeten zijn, w getoond. Mimesis = selectief
● X roman, enkel klassieke genres (lyriek, epiek, dramatiek)

Neoclassicisme: de invloed van Napoleon

in EU ~ de napoleontische revolutie

→ neoclassicisme eerder in plastische kunsten.

Napoleon was een belangrijk literair figuur. Aanvankelijk belichaming vrijheid en
revolutie. → Populariteit bij romantici. Dan w hij destructiever → lezers zoeken de
veiligheid van classicisme weer op. Later ook Ond. van realistische romans.

→ Napoleon toont wisselwerking stromingen aan!




Romantiek en realisme = dus reacties daarop.

1.1 Weimarer Klassik


vorm van classicisme, = reactie op S&D-periode
ontpopt zich in Weimar, Duitsland. (= dus geen classicisme uit Fr)

gekenmerkt door samenwerking van Goethe en Schiller.

- Goethe: Die Leiden des jungen Werthers: S&D verleden
- Schiller: Die räuber: S&D verleden



2 Vroegromantiek (ook papieren SV!)

is GEEN beweging, maar veel individuen ~18e E
nadruk ligt op:
- gevoel ipv redelijkheid
- creativiteit
- intuïtie
- natuur




2

,vroegromantiek in Engeland

James Macpherson brengt vertalingen uit van oude gaelic mythes van Ossian
→ Ossianism (boeken met de beschrijvingen van een woest Schots landschap, wilde natuur)

vroegromantiek in Duitsland


Termen
- Taedium vitae: (de analyse van een depressie) → het leven moe zijn. leegte
- Bildungsroman: Een roman waarin de psychologische ontwikkeling van de
protagonist centraal staat.
- Originalgenie: Een genie/ schrijver die classicisten willen imiteren. Bv Homeros die
nog steeds nagedaan wordt. kunstenaar van wie de klassieke esthetica vindt dat
hij geïmiteerd moet worden, maar die nu anders bekeken wordt


2.1 Vroegromantische auteurs


Goethe: o.a. boegbeeld S&D beweging, ondergaat evolutie van
romantiek naar classicisme.
Belangrijke werken:
- Die Leiden des jungen Werthers
- Wilhelm Meisters Lehrjahre: 1e Bildungsroman → nieuw
DUI romantype
- Faust I & II: zijn levenswerk. Faust sluit pact met duivel
om alles te leren.

Schiller: (werkte samen met Goethe. S&D en later Weimarer Klassik.) DUI theaterauteur
met invloeden van Shakespeare, laat de klass. regels achter zich. (bv eenheid tijd, actie en
plaats)

- Die Räuber (S&D)
- Don Karlos: lang dramatisch gedicht
- Wallenstein: Een opperbevelhebber vh OR leger in 30-jarige oorlog stelt keuzes uit,
want elke keuze vernauwt de mogelijkheden. Mens bepaalt zelf lot
Klopstock: Duitse dichter; herontdekte oude stukken literatuur als nationaal erfgoed. Zo
tegen FR hegemonie (overwicht) op EU literatuur.
Herder: voorman S&D en !! in ontwikkeling Europese romantiek. Idee van ‘Volksgeist’ (elke
burger van een volk heeft een innerlijke nationalistische waarde)

- Stimmen der Völker
- Über die neue deutsche Literatur

Burke: Brits-Ierse schrijver
- Enquiry of the sublime and the beautiful
- aanzet tot esthetica gericht op subject ipv object



3

, schoonheid = relatief ipv klassieke idealen; het sublieme= overweldiging door
schoonheid, en nieuwe ideaal romantiek.

Macpherson: → zie Engelse vroegromantiek

Rousseau: FR filosoof en schrijver. Belangrijke figuur in vroegromantiek!
- Idee van de wandelaar: rêveries du promeneur
- Confessions → centraal stellen vh individu (en zijn gevoelens1)
- Julie où la nouvelle Héloïse: aanzet tot lyrisme, beschrijvingen van natuur, liefde…
tegenbeweging verlichting → sentimentalisme: mens als (X redelijk maar) gevoelswezen.

2.2 Sturm und Drang


Sturm und Drang: Een stroming binnen de Duitse literatuur. Het genie staat centraal,
alsook de natuur, originaliteit en het streven naar ++ vrijheid en autonomie voor het individu.
De idee van het Originalgenie is ook prominent aanwezig.


2.3 Besluit


verlichting → mentaliteitswijziging.
++ aandacht voor gevoelens, individu, natuur. Ontevredenheid met huidige situatie
kritiek op classicisme en de rede



3 Romantiek

= reactie op het classicisme en de verlichting; gevoel >
redelijkheid vd mens
→ Oorsprong woord ‘romantisch’?

ENG: staat voor schilderachtig landschap, mooie natuur
FR: schilderachtig landschap en haar impact op het gemoed
DUI: in de filosofische zin, zoektocht naar het sublieme/oneindige

vanaf laatste decennium 18e E

- neiging tot melancholie
- nadruk gevoel
- liefde voor natuur
- ontevredenheid over bestaan
- nostalgie
- cultus vd vrijheid
- opbouw nationale identiteit
- …

1
anders werd een (auto)-biografie gemaakt over wat een militair/ belangrijk pol figuur en zijn
prestaties.



4

The benefits of buying summaries with Stuvia:

Guaranteed quality through customer reviews

Guaranteed quality through customer reviews

Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.

Quick and easy check-out

Quick and easy check-out

You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.

Focus on what matters

Focus on what matters

Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!

Frequently asked questions

What do I get when I buy this document?

You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.

Satisfaction guarantee: how does it work?

Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.

Who am I buying these notes from?

Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller fienschool. Stuvia facilitates payment to the seller.

Will I be stuck with a subscription?

No, you only buy these notes for $16.62. You're not tied to anything after your purchase.

Can Stuvia be trusted?

4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)

52510 documents were sold in the last 30 days

Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now

Start selling
$16.62  1x  sold
  • (0)
Add to cart
Added