Summary
Thema's Maatschappijleer Rechtstaat samenvatting
- Course
- Level
Dit document bevat een samenvatting van het thema rechtstaat van het boek Thema's Maatschappijleer.
[Show more]
Seller
Follow
ll019846
Content preview
Maatschappijleer H2 Rechtsstaat samenvatting2.1
4 beginselen van een rechtsstaat:
- Het beginsel van de grondrechten:
Alle mensen zijn in vrijheid en gelijkheid geboren. En moeten zo kunnen samenleven
- Het soevereiniteits- en democratiebeginsel:
De mensen sluiten samen een vredesakkoord, het sociaal contract
- Het legaliteitsbeginsel:
Overheid is gebonden aan eigen wetten en regels
- Het beginsel van de trias politica:
Interne scheiding van machten: wetgevende-, uitvoerende- en rechterlijke macht
Rechtsstaat
- Je wordt als burger beschermd tegen machtsmisbruik en willekeur van de overheid
- Je kan niet zomaar worden opgepakt of gevangengezet
Autoritaire staat
- Eén machthebber of kleine groep mensen met alle macht
Democratische rechtsstaat
- Vrije verkiezingen en burgers bepalen wie de machthebbers zijn
Sociale rechtsstaat
- Er zijn wetten en voorzieningen om welvaart en welzijn te bevorderen
Kenmerken rechtsstaat:
- Grondrechten
- Legaliteitsbeginsel
- Trias politica
Waarom vertrouwen en wederkerigheid in een rechtsstaat hand in hand gaan.
- De meeste burgers houden zich aan de wet, in verwachting dat anderen dit ook doen.
Rechtszekerheid herkennen, beschrijven, toepassen en uitleggen
- Als iedereen precies kan nagaan wat weel en niet mag
In het sociaal contract staan regels en afspraken om in natuurlijke vrijheid en gelijkheid te kunnen
leven.
2.2
Klassieke grondrechten (allemaal even belangrijk)
Vrijheid en gelijkheid van individuele burgers (Belangrijkste kenmerken van sociaal contract)
- Recht op gelijke behandeling
- Recht op persoonlijke vrijheid
- Recht op politieke vrijheid
, Sociale grondrechten
- Werkgelegenheid
- Bescherming positie werknemers
- Sociale zekerheid
- Volksgezondheid
- Sociale woningbouw
- Onderwijs
Wederkerige erkenning
Als je iets opeist, moet je ook accepteren dat andere burgers ook van deze vrijheid mogen genieten.
Iets wordt uitgeoefend "behoudens ieders verantwoordelijkheid voor de wet"
De uitoefening van vrijheidsrechten mogen niet leiden tot schade of vrijheidsbeperkingen voor een
andere burger.
Verticale werking van grondrechten
- Grondrechten kunnen door burgers worden uitgeoefend tegenover de staat
Horizontale werking van grondrechten
- Burgers beroepen zich tegen over elkaar
Grondrechten kunnen met elkaar botsen
Geen rangorde, dus welk recht gaat voor?
2.3
Legaliteitsbeginsel
= de overheid mag alleen de vrijheid van burgers inperken als de rechtmatigheid van die beperking is
vastgelegd in wetten en regels die door het parlement zijn aangenomen.
Wetten of rechtsnormen zijn gedragsregels of voorschriften die door de overheid wettelijk zijn
vastgelegd.
Het recht = het geheel van in wetten vastgelegde regels
De rechtsorde = het geheel van rechtsregels en rechtsbeginselen
Waarom wetgeving als relatief beschouwd kan worden.
- Wetten kunnen in bijzondere gevallen worden aangepast en wetten veranderen door de
jaren heen. Ze staan dus niet vast.
Kwaliteitseisen
- Wetten zijn algemeen, ze gelden voor iedereen
- Ze zijn openbaar en begrijpelijk, zodat iedereen de wet kent
- Ze stellen geen onmogelijke eisen
- De toepassing ervan mag niet met terugwerkende kracht, anders verliezen burgers
vertrouwen in het recht
- Wetten mogen niet onderling tegenstrijdig zijn
- Ze mogen niet te vaak worden veranderd, anders minder rechtszekerheid
- De toepassing moet redelijk en zorgvuldig zijn
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller ll019846. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.16. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
62890 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now