Summary
samenvatting vertering biologie vwo
- Course
- Level
Een gedetailleerde samenvatting van het onderwerp vertering biologie vwo. Perfect voor je schoolexamens of centraal examens.
[Show more]
Seller
Follow
eallemekinders
Content preview
BIOLOGIE THEMA 1 – VERTERING§1 voedingsstoffen
Voedingsmiddelen: alles wat je eet of drinkt
o Bevat voedingsstoffen: eiwitten, koolhydraten, vetten, water, mineralen
en vitaminen
- Vervullen verschillende functies in je lichaam
- Sommige worden als bouwstof gebruikt voor de vorming van
organische moleculen
- Brandstoffen: voedingstoffen die energie kunnen leveren voor de
dissimilatie (= verbranding)
Eiwitten (proteïnen): ketens van enkele tientallen tot meer dan duizend
aminozuren
o Essentiele aminozuren: niet zelf kunnen maken moet in voedsel
voorkomen
o Niet-essentiële aminozuren: wel zelf kunnen aanmaken
o Functie: vooral bouwstof, komt voor in tussencelstof (collageen,
kraakbeen, been), nodig bij transport van stoffen (transporteiwitten), de
cel communicatie (signalen overbrengen: hormonen neurotransmitters),
chemische reacties (enzymen), immuniteit (antistoffen), bloedstolling
(stollingseiwitten)
o te veel wordt niet opgeslagen omgezet in glucose en verbrand
koolhydraten (sachariden)
o functie: vooral brandstof, ook bouwstof (o.a. in DNA, in ATP en in
celmembranen).
o Te veel aan opgenomen koolhydraten wordt omgezet in glycogeen of vet
en opgeslagen
o Voedingsvezels: koolhydraten die niet kunnen worden verteerd door
enzymen van de mens
- Functie: darmwerking beïnvloeden
Vetten (lipiden)
o Veel vetmoleculen zijn opgebouwd uit een glycerolmolecuul en drie
vetzuurmoleculen
- Deze vetten en oliën worden triglyceriden genoemd
- Vetzuren kunnen verzadigd of onverzadigd (dubbele binding) zijn
- Essentiele vetzuren: moeten in het voedsel aanwezig zijn.
o Functie: vooral brandstof, ook bouwstof (fosfolipiden in membranen),
oplosmiddel voor sommige vitaminen (A, D, E en K)
o Te veel aan opgenomen vetten opgeslagen onder de huid en rondom de
organen
Water
o Functie: bouwstof (in lichaamscellen), oplosmiddel en transportmiddel,
bepaalt samen met opgeloste stoffen de osmotische waarde van
vloeistoffen in het lichaam.
, Mineralen (zouten)
o Functie: bouwstof (b.v. calcium en fosfor in de tussencelstof van
beenweefsel en tandbeen)
o Spoorelementen: mineralen die je slechts in zeer kleine hoeveelheden
nodig hebt.
Vitaminen
o Functie: bouwstof (o.a. als bestanddeel van enzymen)
o Vitamine-B-complex: een verzamelnaam voor verschillende vitaminen B
o Gebreksziekten: ontstaan bij gebrek aan vitaminen
o Kunnen niet in lichaam worden gevormd (behalve K) in voedsel
aanwezig
§2 het verteringsstelsel
Vertering: grote organische moleculen uit de voedselbrij worden met behulp
van enzymen afgebroken tot kleine moleculen (= de verteringsproducten).
Darmperistaltiek: het afwisselend samentrekken van de kring- en
lengtespieren. Hierdoor wordt de voedselbrij voortgeduwd, gekneed en goed
gemengd met verteringssappen die verteringsklieren afgeven aan de
voedselbrij in het darmkanaal.
o Wordt geregeld door het autonome zenuwstelsel (= niet bewust)
o Wordt gestimuleerd door voedingsvezels en lichaamsbeweging (= betere
stoelgang)
Mechanische vertering: het kauwen van voedsel met je gebit en het kneden
en mengen van de voedselbrij door de darmperistaltiek.
Chemische vertering: de bewerking van voedsel door enzymen.
Mond/gebit: kleiner maken en oppervlakte vergroting voor inwerking enzymen.
Huig: afsluiten neus.
Strottenhoofd en strotklepje: afsluiten luchtpijp.
Slokdarm: peristaltische bewegingen (hierin komt het voedsel)
Maag: zoutzuur en enzymen (eiwitafbraak) hierin komt voedsel terecht vanuit
slokdarm
o Tijdelijk opslaan voedsel (3 tot 4 uur)
- Want maagportier of pylorus sluit de uitgang af.
- Toevoegen maagsap (= enzym, zoutzuur en slijm)
12-vingerige darm: hier komt klein deel voedsel terecht
o Uitmonden van lever
- Gal opgeslagen in galblaas
galkleurstoffen: afbraakproducten rode bloedcellen
galzouten: verdelen grote vetdruppels in het voedsel in kleine (=
emulgeren)
o Uitmonden van alvleesklier (pancreas)
- Alvleessap: bevat verschillende enzymen
Dunne darm: vertering van vetten, koolhydraten en witten
o Opname van voedingsstoffen en water (± 7 liter)
o Groot oppervlak door darmplooien en darmvlokken
o Vetten afgevoerd via lymfevaten & koolhydraten en eiwitten via
bloedvaten
Dikke darm: opname van water (± 1,5 liter)
o Endeldarm, laatste stukjes dikke darm, opvang van ontlasting
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller eallemekinders. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.16. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
83637 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now