10.1 Medicatie wordt onderverdeeld in:
- UR- geneesmiddelen: R = recept (door arts/verloskundige/tandarts of verpleegkundig specialist)
- UA- geneesmiddelen: A = apotheek, alleen verkrijgbaar (zonder recept) in de apotheek
- UAD- geneesmiddelen: A = apotheek, D = drogist, zonder recept verkrijgbaar
- AV: algemeen verkrijgbaar, dus ook buiten apotheek/ drogist
Medicijnen hebben een generieke naam (stofnaam, kleine letters) en merknaam (met hoofdletter).
10.2 Biologische effecten van medicijnen
4 stappen bepalen het moment waarop het medicijn gaat werken, de duur en de intensiteit.
- absorptie: wijze waarop het medicijn door het lichaam wordt opgenomen. Manier van toedienen
bepaalt het effect. Plaatselijk effect: medicijn is werkzaam in één deel van het lichaam
(maagzuurtabletten). Systemisch effect: doet in meerdere weefsels zijn werk (via maag- darmstelsel
wordt het opgenomen in het bloed). De absorptie via het maag- darmstelsel wordt bepaald door de
zuurgraad, de aanwezigheid of afwezigheid van voedsel, de gelijktijdige inname van andere
medicijnen en de bloedtoevoer naar de plaats van absorptie. Het medicijn moet meerdere vettige
celmembranen passeren. Hoe beter in vet oplosbaar (lipofiel), hoe beter het de cel in kan. De plaats
van toediening hangt af van het medicijn, de werking ervan en patiënt gerelateerde factoren. De
mate waarin het medicijn zijn werk doet na passage van de lever heet biologische beschikbaarheid.
Orale inname → eerst naar de lever, die sommige bestanddelen onwerkzaam maakt (minder
biologische beschikbaarheid).
Dermaal: via de huid (via haarvaatjes naar bloedbaan) slijmvliezen (mond/ neus/ ademhalingswegen/
oog/ vagina/ rectum. Bevatten veel bloedvaten dus worden snel opgenomen). Parenterale
toediening: niet via maag- darmkanaal, meer rechtstreekse, betrouwbaardere en snelle absorptie
(intradermaal/ subcutaan/ intramusculair/ intraveneus)(meer biologisch beschikbaarheid). Daarom
bij parenteraal in lagere dosering toedienen.
- distributie: proces waardoor het medicijn door het bloed over het lichaam wordt verspreid. Deel
bindt zich aan plasmaeiwitten (niet- actief), deel bevindt zich in de vrije vorm (actief). Wanneer het
‘vrije’ deel op is, laat het deel dat zich aan de eiwitten heeft gebonden los en wordt actief. In vet-
oplosbare medicijnen worden verdeeld over en opgeslagen in het lichaamsvet en vervolgens
langzaam aan de bloedsomloop afgegeven. Belangrijk: voldoende HMV en perfusie. De mate van
diffusie is afhankelijk van het vermogen tot binden aan de eiwitten, oplosbaarheid, de hoeveelheid
medicijn in het plasma en de aanwezigheid van fysiologische barrières (bloed-hersenbarrière).
- metabolisme (biotransformatie): samenspel van chemische en fysische processen die zich
voltrekken bij de opbouw, afbraak en instandhouding van de weefsels en bij de productie van
energie. Bij het metabolisme wordt het medicijn omgezet in metabolieten (nadat het de lever heeft
gepasseerd). Soms worden ze effectiever, kunnen ook worden omgezet in in wateroplosbare
metabolieten (worden uitgescheiden door de nieren).
- uitscheiding: proces waardoor het medicijn uit het lichaam wordt verwijderd. Belangrijkste via de
urinewegen (door de glomeruli gefilterd en door tubuli afgescheden). Andere uitscheidingswegen:
longen (uitademen), maag- darmstelsel, speeksel, zweet of moedermelk. Factoren die van invloed
zijn op de snelheid waarmee het wordt uitgescheiden: lichaamsgewicht , BMI, leeftijd, geslacht,
evenwicht tussen zuren en basen, vloeistoffen en elektrolyten, bioritme en algemene
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller valerievaneck. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.87. You're not tied to anything after your purchase.