Summary
Samenvatting Seneca hoofdstuk 5 t/m 8
- Course
- Level
- Book
Samenvatting Seneca maatschappijwetenschappen havo deel 1: inleiding en verandering Lesboek - Maatschappijwetenschappen
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Follow
StudieTime
Reviews received
Content preview
HOOFDSTUK 5: WELVAARTSVRAAGSTUKVraagstuk over hoe een samenleving haar bestaansvoorwaarden veiligstelt, hoe ze de productiefactoren
verdeelt en hoe ze de reproductie regelt
PARAGRAAF 1: SCHAARSTE EN WELVAART
Schaarste
- Spanning tussen middelen en behoefte (welvaartsvraagtuk)
- De omstandigheid dat iets in onvoldoende hoeveelheid beschikbaar is
- Gevolgen:
Een probleem om te overleven
Afhankelijk van de natuur (storm / droogte)
Door klimaatveranderingen moeten verhuizen
Bedreiging voor jager-verzamelaar
Welvaart
- Welvaart is de mate waarin de behoeften met de beschikbare middelen kunnen worden bevredigd.
Het is een kwalitatieve maatstaf. Van de behoeften wordt aangenomen dat deze groter zijn dan de
beschikbare middelen.
- Welvaart is niet direct meetbaar. Het bruto nationaal product wordt veelal als maatstaf gebruikt,
omdat dit objectief meetbaar is.
PARAGRAAF 2: SAMENWERKING EN CONFLICT
Samenwerking
Het proces waarin individuen, groepen en/of staten relaties vormen om hun handelen op elkaar af te
stemmen voor een gemeenschappelijk doel.
- Voorbeelden:
Jager-verzamelaars
Samen werkstuk maken
Europese Unie
- Gevolgen:
Formele afspraken (contracten)
Informele afspraken (vertrouwen en acceptatie)
Sociale cohesie (compromisbereidheid)
Conflict (niet iedereen heeft hetzelfde doel en wil evenveel investeren)
Conflict
Een situatie waarin individuen, groepen en/of staten elkaar tegenwerken om de eigen doelen te
bereiken.
- Als gevolg van schaarste (bijv. ruzie om toegang tot drinkwater)
- Actoren willen een eigen doel behalen ten koste van anderen.
- Voorbeelden:
Stakingen voor loonsverhoging
Door opleggen van sancties (bijv VS aan Iran / EU aan Rusland)
Oorlog
, Collectieve en private goederen
Collectieve goederen
- Goederen waarvan niemand kan worden uitgesloten of niet te splitsen zijn in individuele eenheden
die aan de afzonderlijke gebruikers verkocht worden. Betaald uit belastinggeld.
- Voorbeelden:
Dijken: je kunt namelijk niemand in Nederland uitsluiten van de bescherming tegen water
door dijken.
Defensie: als het leger een (stuk) land beschermt kan ook geen enkel persoon (individu)
hiervan uitgesloten worden.
Private goederen
- Private goederen zijn privébezit en zijn goederen met een rivaliserend en een uitsluit baar karakter
dat wil zeggen dat private goederen consumenten makkelijk kunnen uitsluiten en hun niet mee te
laten genieten van het goed. Je moet hiervoor betalen.
- Voorbeelden:
Eten en drinken
Vakantie
Dilemma van de collectieve actie
Collectieve actie = het samenwerken om een collectief goed te realiseren.
- Voorbeeld:
De jacht bij jager-verzamelaars: meedoen en dus ook een deel van de buit krijgen.
- Dilemma = het moeten maken van een keuze. Wil je wel of niet meewerken om een doel te
bereiken. Wel of niet deelnemen aan een samenwerking heeft allebei voordelen.
Free riders = Wel de voordelen maar niet de nadelen. Profiteren van het collectieve goed, maar er niet aan
bijdragen.
- Voorbeelden
Belastingontduiking
Conflicten op internationaal niveau
PARAGRAAF 3: THEORIE EN IDEOLOGIE
Theorie (samenwerking en conflict)
Harmoniemodel
- Overleggen en er samen uitkomen
- Poldermodel (Nederland)
- vakbonden van werkgevers en werknemers overleggen met de regering over bijv. werkloosheid
conflictmodel
- Het behalen van eigen doelen en belangen.
- Stakingen en burgerlijke ongehoorzaamheid
Ideologie
Een samenhangend geheel van beginselen en denkbeelden, meestal uitmondend in ideeën over de meest
wenselijke maatschappelijke en politieke verhoudingen.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller StudieTime. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.85. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
67866 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now