Summary
Samenvatting - Inleiding tot de filosofie
- Course
- Institution
Samenvatting 1e jaar BA SEW Prof: Marlies De Munck Aantekeningen college + samenvatting van leerstof + casussen
[Show more]
Seller
Follow
sofievinken
Content preview
Filo sofieInhoud
Thema 1: ethiek over het goede en het juiste....................................................................................3
Begrippenkader:.................................................................................................................................3
Afbakening van de ethiek...................................................................................................................4
Moraal en ethiek................................................................................................................................4
Ethiek: wetenschappelijke discipline..................................................................................................4
Rechtvaardiging..................................................................................................................................4
Het funderingsprobleem:...................................................................................................................5
Uit feiten geen normen......................................................................................................................5
Geen ultieme fundering......................................................................................................................5
Tussen objectivisme en relativisme....................................................................................................5
Het probleem van het relativisme......................................................................................................6
Vrijheid, authenticiteit, geluk:............................................................................................................6
Het goede leven..................................................................................................................................6
Vrijheid:..............................................................................................................................................6
Authenticiteit:.....................................................................................................................................7
Geluk:.................................................................................................................................................7
Thema 1: ethiek over het goede en het juiste (deel 2).......................................................................8
Utilitarisme versus ethiek van kant....................................................................................................8
Het juiste leven:..................................................................................................................................8
Utilitarisme:........................................................................................................................................8
Bentham:............................................................................................................................................8
Immanuel Kant:..................................................................................................................................9
Kritiek:..............................................................................................................................................10
Utilitarisme // ethiek van kant:........................................................................................................10
Casus 1: biodiversiteit en klimaat (morele verantwoordelijkheid in het antropoceen)....................11
Antropoceen.....................................................................................................................................12
Ecocide.............................................................................................................................................12
Ethiek in het antropoceen................................................................................................................12
Eva Meijer.........................................................................................................................................12
Bruno Latour.....................................................................................................................................13
Thema 2: sociale en politieke filosofie (de rechtvaardige samenleving) (deel 1)..............................15
Begrippen:........................................................................................................................................15
, Het wenselijke en het mogelijke.......................................................................................................15
Over de relatie tussen moraal en macht:.........................................................................................15
Hobbes, Aristoteles, Rousseau.........................................................................................................15
Thema 2: sociale en politieke filosofie (de rechtvaardige samenleving) (deel 2)..............................19
Sociale rechtvaardigheid:.................................................................................................................19
twee types van rechtvaardigheid:....................................................................................................19
verdelende rechtvaardigheid 3 principes:.......................................................................................19
Debat over verzorgingsstaat:............................................................................................................20
Liberale democratie..........................................................................................................................20
twee ideologische strekkingen:........................................................................................................20
Jack (= john) Rawls (1921-2002):......................................................................................................20
A theory of justice (1971).................................................................................................................20
Twee rechtvaardigheidsprincipes.....................................................................................................21
Stel je voor: welke commune is het rechtvaardigst?........................................................................21
robert Nozick (1938-2002):...............................................................................................................22
Nachtwakersstaat:............................................................................................................................22
Denkoefening: Rawls of Nozick? goed voor examen........................................................................22
Samengevat:.....................................................................................................................................22
Casus 2: democratie en populisme..................................................................................................23
Chantal Mouffe: over het politieke (2008).......................................................................................24
David Van Reybrouck, tegen verkiezingen (2016)............................................................................27
Volonté générale VS volonté de tous :.............................................................................................28
Thema 3: cultuurfilosofie ‘identiteit en cultuur’..............................................................................28
Cultuurbegrip: 3 bronnen waaruit ons moderne cultuurbegrip gevoed wordt:...............................28
Wat is romantiek?............................................................................................................................29
Reactie tegen de verlichting:............................................................................................................29
Mensheidsgeschiedenis:...................................................................................................................29
Nationale cultuur:.............................................................................................................................29
Wat is klassenstrijd?.........................................................................................................................30
Dominante culturele tegenstelling:..................................................................................................30
Burgerlijke cultuur:...........................................................................................................................30
Deel 2: thema 3:..............................................................................................................................34
Een normatieve kwestie: (ze willen niet enkel beschrijven maar ook het stellen van normatieve
vragen)..............................................................................................................................................34
Een hoge en lage cultuur:.................................................................................................................35
Cultuur, sociale identiteit en leefstijl:..............................................................................................37
,Postmodernisme en Globalisering:..................................................................................................38
Casus 3: identiteitspolitiek, antiracisme en dekolonisering.............................................................39
Wat is identiteitspolitiek?.................................................................................................................39
Francis Fukuyama: van identiteit naar identiteiten (titel hoofdstuk)................................................40
Gloria Wekker: Witte onschuld.........................................................................................................42
Thema 4: wetenschap, technologie & samenleving.........................................................................43
Inleiding:...........................................................................................................................................43
Het standaardbeeld van de samenleving:.........................................................................................44
Thema 4: wetenschap, technologie & samenleving (deel 2)............................................................48
Sociaal constructivisme:...................................................................................................................48
Actor netwerk theorie......................................................................................................................49
De techno-wetenschappelijke maatschappij....................................................................................50
De risicomaatschappij.......................................................................................................................50
Casus 4: digitalisering en AI.............................................................................................................51
Digitalisering & Artificiële Intelligentie.............................................................................................51
Onlife: hoe de digitale wereld je leven bepaalt (2016).....................................................................51
Wij, robots. Een filosofische blik op technologie en AI.....................................................................53
Thema 1: ethiek over het goede en het juiste
Begrippenkader:
Waarden = algemene morele uitgangspunten, aspecten van het leven die we belangrijk (‘waardevol’)
vinden
, Drukken een beoordeling of evaluatie uit:
Vb. “tolerantie is de basis van onze democratie” “alles staat of valt bij eerlijkheid”
“gezondheid is een kostbaar goed”
Deugden = Waardevolle karaktereigenschappen van een persoon
Vb. vriendelijkheid, eerlijkheid, bescheidenheid
Normen = concrete gedragsbepalingen, specifieke regels die ons voorschrijven wat we moeten of
mogen doen
Drukken een plicht of een permissie of een verbod uit
Vb. “breek nooit je belofte” “een leugentje om bestwil is toegestaan” “je moet de waarheid
spreken”
Afbakening van de ethiek
Moreel = wat overeenstemt met de heersende waarden en normen
Vb. de zieken verzorgen
Immoreel = wat de heersende waarden en normen schendt
Vb. uitsluiting o.b.v. racisme
A-moreel = waarbij geen waarden en normen betrokken zijn
Vb. de zon komt op in het oosten // ik vind Picasso mooier dan Da Vinci
Afbakening domein van de ethiek: moreel VS a-moreel
Moraal en ethiek
Moraal = stelsel van normen en waarden, dat betrekking heeft op het handelen van mensen
“in de moraal van de antiek-Griekse cultuur stond dapperheid hoof aangeschreven”
Ethiek = studie van normen en waarden, die zich richt op de vraag welke normen en waarden we
kunnen rechtvaardigen
“waarom vinden we gezondheid zo belangrijk?”
Ethiek: wetenschappelijke discipline
Vb. ethiek wordt als een wetenschappelijke discipline beschouwd raadseltje uit de fysica:
a) Een steen die twee keer zo zwaar is, komt twee keer sneller neer
b) Een steen die twee keer zo zwaar is, komt vier keer sneller neer
c) Het gewicht speelt geen rol: zelfs een pluimpje en een betonblok zouden even snel
neerkomen
Antwoord vind je enkel door het te gaan “doen”
Rechtvaardiging
Kerntaak van de ethiek:
- Niet beschrijven (descriptief), vb. antropologie, rechtsgeleerdheid
- Niet verklaren (oorzaken), vb. sociologie, geschiedenis
- Geldigheid onderzoeken van waarden en normen
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller sofievinken. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $9.70. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
66579 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now