Thema 1 – Inleiding in de Biologie
Basisstof 1 – Wat is Biologie?
Organismen
Alle organismen vertonen levensverschijnselen zoals voortplanting, groeien,
ontwikkelen en stofwisseling.
Met stofwisseling worden alle chemische reacties in een organisme bedoeld.
Enzymen versnellen (katalyseren) de chemische reacties van
stofwisselingsprocessen.
Als een organisme geen levensverschijnselen vertoont, is het dood. Dingen in de
natuur die nooit hebben geleefd zijn levenloos.
Levenscyclus van organismen
Elk organisme (individu) heeft een levensloop.
Wanneer een organisme zich ontwikkelt, treden er veranderingen op in de bouw en
het functioneren van het organisme of van bepaalde delen ervan.
Elk organisme van dezelfde soort doorlopen dezelfde fases tijdens hun levenscyclus.
Een soort zijn organismen die zich onderling kunnen voortplanten en vruchtbare
nakomelingen voortbrengen.
Organisatieniveaus in de biologie
Organismen zijn georganiseerd in de biologische eenheden (klein naar groot)
Molecuul (bouwstenen van stoffen bijvoorbeeld DNA)
Cel (organismen bestaan uit 1 of meer cellen)
Orgaan (een deel van een organisme met een specifieke bouw en functie)
Organisme (eencellig of meercellig levend wezen, individu)
Populatie (een groep individuen van dezelfde soort die in een bepaald gebied leeft)
Ecosysteem (een begrensd gebied bestaande uit levende en niet-levende natuur)
Biosfeer/Systeem aarde (het geheel aan ecosystemen op aarde)
Als er op een hoger organisatieniveau een nieuwe eigenschap ontstaat die er op het
lagere organisatie niveau niet is, noem je dat een emergente eigenschap.
Biologische eenheden reageren op elkaar en op de invloeden uit hun omgeving, dat
noem je interactie.
Basisstof 2 – Organen, weefsels en cellen.
, Orgaanstelsels met organen
Een orgaanstelsel bestaat uit een aantal organen dat samen een bepaalde functie
uitoefent. Bijvoorbeeld het verteringsstelsel, het ademhalingsstelsel en het
bloedvatenstelsel.
Weefsels
Een groep cellen met dezelfde vorm en functie noem je een weefsel.
De vorm van cellen hangt samen met de functie.
Organen zijn opgebouwd uit weefsels.
4 soorten weefsels ->
- Dekweefsel (Bekleedt en beschermt inwendige en uitwendige
lichaamsoppervlakten. De cellen zijn vaak rechthoekig en liggen heel dicht
tegen elkaar aan.)
- Zenuwweefsel (De zenuwcellen in je zenuwweefsel geven informatie
door. Daarvoor bezitten zenuwcellen sterk vertakte uitlopers die een
netwerk vormen.)
- Spierweefsel (Bestaat uit langgerekte cellen die kunnen samentrekken.)
- Bindweefsel (Geeft steun en vorm aan het organisme en aan afzonderlijke
organen. Cellen liggen verder uit elkaar met daartussen vezels en
tussencelstof.)
Tussencelstof
Bij veel weefsels liggen de cellen niet direct tegen elkaar aan, maar komt
tussencelstof voor.
De celwand bij planten bevat tussencelstof en geeft de cel stevigheid.
Vorm en functie
Bij organismen is er verband tussen de vorm en de functie van de biologische
eenheden waaruit ze zijn opgebouwd.
Diersoorten die in het water leven zijn vaak gestroomlijnd om de waterweerstand te
verlagen.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Liesl123. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.16. You're not tied to anything after your purchase.