Handige samenvatting met alles informatie die nodig is. Redelijk makkelijk uitgelegd, vakjargon omschreven aan de hand van verklaringen of voorbeelden. Inclusief afbeelding om sommige zaken ook visueel duidelijk te maken. Duidelijke structuur. Behaalde resultaat met deze samenvatting = 19/20
Tot 150 jaar geleden = geen enkele wetenschappelijke manier om
verschillenden planten en dierensoorten op aarde te verklaren → Charles Darwin
bracht een oplossing = evolutietheorie over
natuurlijke selectie
2. Het begrip ‘soort’
2.1 Wat is een soort?
Biologische soort = een groep individuen die morfologisch sterk op elkaar lijken en zich
onderling kunnen voortplanten en en vruchtbaar nageslacht
voortbrengen.
↪ deze individuen zijn reproductief geïsoleerd van andere soorten = tussen 2
verschillende soorten bestaat er een voortplantingbarrière → uitwisseling van
genen niet mogelijk
Moeilijk om te bepalen of 2 individuen tot dezelfde soort behoren want:
1) evolutie is een geleidelijk en vloeiend proces
2) we kunnen geen ‘punt’ aanduiden waarop splitsende populatie het stadium van 2
afzonderlijke soorten bereiken
3. De evolutietheorie van Jean-Baptiste-de Lamarck (lamarckisme)
Voor Darwin andere evolutietheorieën in omloop zoals het Lamarckisme
↓
Evolutie wordt gestuurd door het innerlijke streven van organismen
Lamarcks theorie bestaat uit 2 elementen:
1) het principe van gebruik en ongebruik → lichaamsdelen die intensief
gebruikt worden,worden gaandeweg sterker en groter, lichaamsdelen die
niet of nauwelijk gebruikt worden,worden zwakker
2) het idee dat verworven eigenschappen erfelijk zijn
Klassieke voorbeeld lamarck = de giraf:
Huidige giraffen stammen af van dieren met een korte hals → moesten hun nek
steeds strekken om aan eten te komen → hierdoor was nek langer geworden →
jongeren van ‘halsstrekkers’ hadden ook een langer hals gekregen (deze verandering
(eigenlijk modificatie) werd van generatie op generatie doorgegeven.
↪ theorie niet bevredigend want er was geen verklaring van het mechanisme achter
de evolutie + was gebaseerd op veronderstellingen (die later onjuist bleken)
4. Evolutie volgens Charles Darwin
1
,Nieuw kijk op evolutie = grondslag van moderne evolutietheorie = soorten zijn niet
onveranderlijk
4.1 Darwins reis met Beagle (5jaar)
September 1831 → Charles wordt uitgenodigd om een wereldreis te maken met
verkenningsschip HMS Beagle
↪ voornaamste taak = kustlijnen van Zuid-Amerika in kaart brengen ten behoeve van de
britse Koninklijke marine
Darwin ging dikwijls aan wal om lokale fauna en flora te bestuderen → zo kreeg
hij de kans lange voettochten te maken in zuid-Amerika
4.2 De Darwinvinken van de Galapagoseilanden
Belangrijkste ontdekkingen deed Darwin in september en oktober 1835, Beagle lag toen aan
de Galapagoseilanden
↪ op archipel trof darwin allerlei vreemde planten en dierensoorten aan die
nergens anders tere wereld voorkwamen (soms beperkt tot 1 eiland van de
archipel)
Hij verzamelde soorten vogels (=gorzensoorten) die men later darwinvinken noemden
↪ deze vogels waren op elk eiland verschillende, vooral in snavelmodellen was er
een opvallende variatie → komt door specifiek voedselaanbod op verschillende
eilanden:
➔ lange,spitse snavel = insecteneters en nectar drinkers
➔ korte,dikke snavel = kraken van noten en zaden
➔ sterke snavel = klopboor
➔ cactusstekel = laver uit verrot hout halen
Uit genetisch onderzoek bleek later dat de soorten vinken nauw met elkaar
verwant zijn en dus op de archipel zijn geëvolueerd, mogelijk binnen een
tijdsbestek van enkele tienduizenden jaren. Ooit moeten er bij toeval enkele
vinken van het continent op de archipel zijn beland, wellicht geholpen door een
storm of een fikse bries → de vogels hebben zich op afzonderlijke eilanden tot
verschillende soorten ontwikkeld, elk met een eigen voedselvoorkeur en een
speciaal daarvoor uitgeruste snavel.
⇒ Uit een paar kolonisten is dus een waaier van soorten ontstaan.
4.3 Argumenten voor Darwins evolutietheorie
Darwin wilden zijn vermoedens rond de evolutietheorie onderbouwen met:
1) gegevens van de reis met de beagle
2) bewijsmaterialen verschillende vakdisciplines:
4.3.1 Argumenten uit de embryologie
Vergelijking van de embryonale ontwikkeling van uiteenlopende gewervelde dieren:
2
, 1) In de beginfase lijken alle embryo’s in grote lijnen op elkaar bv.aanleg voor
kieuwen en kieuwspleten → groeit uit tot functionele kieuwen bij vissen en
amfibielarven
→ bij andere groep gewervelde dieren regresseert de
aanleg of
wijzigt deze naar andere structuren
2) Bij verdere ontwikkeling van embryo’s naar foetussen treden steeds meer verschillen
op
3) Embryo’s laten overeenkomsten tussen verschillende diergroepen zien die niet meer
aanwezig zijn bij foetussen of volwassen dieren
⇒ Deze bevindingen tonen volgens darwin aan dat al die diergroepen van en
gemeenschappelijke voorouders afstammen
4.3.2 Argumenten uit de (vergelijkende) anatomie
● Horloge organen = ledematen zijn opgebouwd volgens hetzelfde schema, omdat
ze dezelfde embryologische aanleg hebben MAAR ze kunnen wel verschillende
functies hebben
1ste argument van Darwin voor evolutie kwam uit het onderzoek naar verschillen en
overeenkomsten in de bouw van organismen
= beenderen van de voorste
lidmaat van 5 gewervelde dieren
⇒ type beenderen is hetzelfde
⇒ dezelfde onderlinge positie
1) Ledematen zijn aangepast aan de levenswijze → uit zich in de vorm en
afmeting van de ledematen
2) Er is ook sprake van homologie als we het bloedvatenstelsel, spijsverteringsstelsel,
ademhalingsstelsel …van gewervelde dieren vergelijken
⇒ Darwin leidde hieruit af dat ze voortkomen zijn uit een gemeenschappelijke voorouders
● Rudimentaire organen organen die hun functie verloren hebben
3
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller hannelaeremans. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $11.41. You're not tied to anything after your purchase.
