Leereenheid 6: Organen van de centrale overheid I: de regering
Kortmann deel II, paragraaf 2.1.6.: De regering
2.1.6. De Regering
De regering art. 42 lid 1 Gw; het samenstel van Koning en ministers. De nadruk ligt in de
Grondwet op de ministers.
Geschiedenis; tussen 1814 en 1840 vormde de Koning de ‘regering’. De toenmalige ministers
waren zijn dienaren en adviseurs en slechts aan hem verantwoording schuldig. Fundamentele
wijzing door grondwetsherziening van 1840; de strafrechtelijke ministeriële
verantwoordelijkheid en in verband daarmee het contraseign op alle koninklijke besluiten en
beschikkingen. Als gevolg daarvan werden de ministers medebesluitende ambten. In de praktijk
heeft de ministeriële verantwoordelijkheid geen rol gespeeld en is zij overvleugeld door de bij
Gwherziening van 1848 ingevoerde politieke verantwoordelijkheid, te weten art. 42 Gw. Sinds
1848 zijn de ministers voor al het (niet) handelen van de Koning en van hen zelf verantwoording
schuldig aan de Kamers der Staten-Generaal. Zij moesten zelf zorg gaan dragen voor de eenheid
van het regeringsbeleid. Ambt dat met deze zorg is belast: ministerraad (art. 45 Gw).
De opvatting omtrent het begrip regering, waarin het staatshoofd deel van de regering
uitmaakt, is ongebruikelijk in de West-Europese landen. In de meeste landen (FR, DL, VK, ES)
bestaat de regering slechts uit de ministers (en staatssecretarissen).
De regering is een samengesteld ambt. Binnen de regering zijn te onderscheiden: de Koning, de
ministers, de staatssecretarissen, de ministerraad en de minister-president.
Werkboek; 1. De regering is een samengesteld ambt
Opgave 6.1:
a. Uit welke ambten is het ambt regering samengesteld?
Art. 41 lid 1 Gw; De Koning en de ministers gezamenlijk. In de praktijk is het: De Koning, de
ministers en/of de staatssecretarissen.
b. Wat is het actuele praktische belang van de strafrechtelijke en de politieke ministeriële
verantwoordelijkheid?
Met de invoering van de strafrechtelijke ministeriële verantwoordelijkheid werd tevens het
contraseign ingevoerd, zodat duidelijk zou zijn bij welke minister(s) de verantwoordelijkheid
lag. Het huidige praktische belang van de strafrechtelijke ministeriële verantwoordelijkheid
ligt in het verplichte contraseign (art. 47 Gw). Door het contraseign zijn de ministers en
staatssecretarissen namelijk meebesluitende ambten geworden en daardoor heeft het ambt
regering zich ontwikkeld tot een uit koning en een of meer ministers/staatssecretarissen
namelijk meebesluitende ambten geworden en daardoor heeft het ambt regering zich
ontwikkeld tot een uit koning en of meer minister/staatssecretarissen samengesteld ambt.
De politieke ministeriële verantwoordelijkheid bracht de verantwoordingsplicht van
ministers en staatssecretarissen tegenover het parlement voor het (niet) handelen van de
(onschendbare) koning en voor eigen doen en nalaten. Aanvankelijk was niet duidelijk of de
ministeriële verantwoordelijkheid voor alle handelingen van de regering of van een van de
haar samenstellende ambten gold, maar met de aanvaarding van de vertrouwensnorm
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller michelle116. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.32. You're not tied to anything after your purchase.
