Summary
Samenvatting Eerstelijnszorg
- Course
- Institution
Volledig samengevat, alles is te kennen voor het examen.
[Show more]
Seller
Follow
ambareenraza
Reviews received
Content preview
DEEL 1: ORGANISATIE, SITUERING EN BELANG1) Situering van de eerstelijnszorg
1.1) Begripsbepaling
- 1ste zorg = Direct toegankelijk!
0 lijn Zelfzorg/zelfhulp en informele zorg
1 lijn Huisarts, kine, apotheker, thuisvpk + Openbare Centra voor Maatschappelijk Welzijn (OCMW), Centra voor Algemeen
Welzijnswerk (CAW) + Diensten Maatschappelijk Werk (DMW)
2 lijn Ambulante gespecialiseerde zorg
3 lijn Gespecialiseerde zorg in ZK
1.2) Vier kenmerken van 1ste lijn beschreven door Starfield (1992)
1 contact voor elke nieuwe behoefte
ste
- Bereikbaarheid, beschikbaarheid, betaalbaarheid, bruikbaarheid,
begrijpbaarheid, betrouwbaarheid, bekendheid, begripvolheid en
betreedbaarheid
Gericht op langdurig, niet-ziektegerichte zorg - Doel: zorgen voor geestelijk en lichamelijk welzijn en gezondheid
Omvattende zorg voor meeste - Zorg en ondersteuning: geleverd door mix van disciplines, die in contact
gezondheidsbehoeften staan met elkaar.
Zorgcoördinatie en casemanagement?
- Coördinatie vd zorg = opgenomen door iemand uit team
→ zeg wat er nodig is voor goede zorg + stemt de zorg op elkaar af
- Pt of mantelzorger neemt deze rol + kan ook door professional
- Niet mogelijk om rol te nemen (crisissituatie) = casemanager komt
Wat is casemanager?
- Maakt geen deel uit van netwerk + objectief de situatie analyseren
- Rekening houden met verhaal → wat is er misgelopen? Wanneer begonnen
+ hoe de situatie rechtgetrokken kan worden.
- Wanneer geen efficiënt antwoord bij 1ste lijn → 2 of 3de lijn verwezen
Coördinatie bij doorverwijzing - Binnen 0,1,2,3de lijn = coördinatie belangrijk + vereist continuïteit
2) Belang van sterke 1ste lijn
2.1) Waarom is een shift in onze gezondheidszorg nodig?
Demografische - Samenleving vergrijst door babyboom + stijgende levensverwachting → tot 2040 nadien stabiliseren
evoluties - Multimorbiditeit neemtoe → leeftijdsgerelateerde problemen + chronische aandoening of
multimorbiditeit stijgen
→ Leiden tot stijging van complexe zorg- en ondersteuningsnoden.
- Complexe hulpvragen/ over alle levensdomeinen
- ZK niet de beste om preventieve zorg te verlenen of meervoudige of complexe zorgnoden opvolgen.
Individualisering van - Gemiddelde huishoudensgrootte daalt → minder ‘stevig’ sociaal netwerk
samenleving - Toegenomen keuzevrijheid → lukt niet → extra aandacht nodig in zorg- en ondersteuningssysteem
Budgettaire en - Consumenten op zorgmarkt leidt tot nieuwe zorgvragen
personele - Ontwikkelingen in medische wetenschap, technologie + GM → sterke stijging van de kosten
beperkingen - Personele + budgettaire beperkingen
Toenemende sociale - Oorzaken zijn divers.
gezondheidskloof - Armoede leven of andere etnisch-culturele achtergrond hebben = vaak hogere drempel.
- Welzijn en gezondheid = veel beschouwd als individuele kwestie
, 2.2) Aandachtspunten bij organisatie van sterke 1ste lijn
Brede kijk op - Regenboogmodel van Dahlgren en Whitehead → brede kijk op factoren die invloed hebben op gezondheid
gezondheid - Kern figuur → factoren die relatief onveranderbaar zijn: leeftijd, geslacht, genetische en erfelijke factoren.
- Omliggende lagen → determinanten veranderba ar zijn
Individuele - 1ste laag door persoonlijk gedrag + leefstijl (roken,
Determinanten leefstijlfactoren bewegen, voedingspatroon)
van gezondheid - Persoonlijke gedragingen = gezondheid in gevaar
brengen = antwoord op andere problemen
Sociale + - 2de laag door gezin, familie, vrienden, buurt +
gemeenschapsinvloeden gemeenschap → invloed op het individu.
Leef en - 3de laag door factoren uit leef en werkomgeving
werkomstandigheden (onderwijs, landbouw en voedselproductie, water en
sanitaire voorzieningen, werkomstandigheden,
gezondheidszorg, huisvestiging)
- Toegankelijkheid belangrijk.
Algemene - 4de laag bevat algemene sociaaleconomische en
sociaaleconomische, culturele omstandigheden + kwaliteit van leefmilieu.
culturele en
omgevingsfactoren
Positieve Positieve - Dragen bij aan het behoud van de gezondheid
factoren, gezondheidsfactoren VB: economische zekerheid, goede huisvesting, goede
beschermende relaties thuis + sociale relaties
factoren en Beschermende - Verminderen risico op ziekte.
risicofactoren factoren VB: Vaccin tegen infectieziekten & sociale ondersteuning
tegen eenzaamheid
Risicofactoren - Gezondheidsproblemen + ziekten → kunnen voorkomen
VB: verkeersonveiligheid, vervuilde lucht, roken
Samenhang - Model van Dahlgren en Whitehead benadrukt interacties.
tussen de - Individuele levensstijl → gerelateerd aan bredere socio-economische en culturele
verschillende omgeving.
lagen - Hoger factoren → werken rechtstreeks op situatie + invloed op lagere factoren
- Hoe hoger het niveau, des te ingrijpender en sterker de invloed.
Geïntegreerde - Model = Chronic Care Model van Wagner.
zorg - Ontwikkeld vanuit de nood aan een ander zorgmodel bij mensen met chronische aandoening.
- Doel CCM: zorg voor chronisch zieken te verbeteren, contact tussen zorgverstrekker + pt.
6 terreinen voor verbetering van chronische zorg volgens het model van Wagner
- Pt heeft regiefunctie in zorgproces + eigen leven.
Zelfmanagement-
ondersteuning
Zorgproces - In 1ste lijn krijgt pt zorg van interprofessioneel zorgteam.
- Aandacht voor gezondheidsproblemen + gezondheidsbevordering
- Zorgteam + pt kiezen samen voor behandeling
Besluitvorming - Richtlijnen en protocollen, die wetenschappelijk getoetst zijn en effectief gebleken.
Klinische - Ptgegevens digitaal opgeslagen, verwerkt + gedeeld
infosystemen - Populatiegegevens gebruikt voor evaluatie en planning van zorg.
Gezondheidszorg- - Veranderingen in werkwijze in zorgteam, rol en taakverdeling van professionals
systeem in de eerste lijn en opleiding van zowel professionals als patiënten. Dit vereist een
goed georganiseerd veranderproces,
dat in het zorgteam met beperkte doelstellingen begint en zich later verder verspreidt
door het hele zorgsysteem.
Maatschappij - Pt leven = buiten de zorg + Info uit omgeving = belangrijk
- CCM in verbeterprogramma’s voor diabetes, hartfalen, depressie en astmazorg.
- Model → katalysator om de zorg voor chronisch zieken geïntegreerder te maken + in verschillende landen
aanvaard als framework
- Nadeel: te biomedisch + moeilijk te gebruiken voor gemeenschapsgerichte zorg, preventie en
, gezondheidspromotie
- Expanded Chronic Care Model: herkent dat leefstijlgedrag beïnvloed door individuele keuze + veelheid aan
sociale, economische en culturele factoren
- Voordeel ECCM: sociale en maatschappelijke context actief meegenomen id zorg voor pt met chronische
aandoening
2.3) Het ultieme doel: Quintuple Aim
- Aanpak voor duurzaam organiseren vd zorg waar 5 doelstellingen gelijktijdig nagestreefd + even belangrijk zijn.
1) Verbeteren ervaren kwaliteit van zorg door PZON
2) Verbeteren gezondheid van gedefinieerde populatie
3) Verlagen kosten per hoofd van bevolking
4) Verhoging welbevinden van zorgverstrekker
5) Sociale rechtvaardigheid en inclusie Proportioneel universalisme?
- Gezondheidsongelijkheden zich niet beperken tot de meest
achtergestelde groep, universele maatregelen nemen, aangevuld
met extra inspanningen die proportioneel zijn volgens de mate van
sociale achterstelling.
3) Organisatie van 1ste lijn in Vlaanderen
Hervorming op 3 niveaus: eerstelijnszones, regionale zorgzones + Vlaams Instituut Voor de Eerste Lijn (VIVEL).
Vivel Vlaams Instituut Voor de Eerste Lijn, sinds 1/05/10 erkend en gefinancierd door Vlaamse Overheid.
VIVEL heeft 4 focuspunten?
1) Ondersteuning de eerstelijnsprofessionals
2) Ondersteuning de zorgraden
3) Netwerk- en expertiseorganisatie
4) Signaalfunctie naar de Vlaamse Overheid en pleitbezorger van 1stelijn.
- Ondersteunt alle formele en informele zorgaanbieders, zorgraden + regionale zorgplatformen.
- Streven naar effectieve en kwalitatieve eerste lijn waar pt centraal staat + toegankelijk is voor iedereen.
- Versterken samenwerking tussen diverse actoren + bieden hen tools aan om het welzijn + gezondheid te
verbeteren, met bijzondere aandacht voor meest kwetsbare groepen.
- VIVEL hanteert Quintuple Aim als maatstaf voor alle strategieën en beslissingen.
14 regionale - Doel: overkoepelend te zijn voor een of meerdere van de 60 eerstelijnszones
zorgplatformen - VB: logo’s, palliatieve netwerken, regionale expertisecentra dementie
- Organisatie startte op met enkele pilootprojecten om later verder te worden uitgerold.
Eerstelijnszones - 60 eerstelijnszones, 59 in Vlaanderen + 1 in Brussels hoofdstedelijk gewest.
De zorgraad heeft 5 taken:
1) Afstemming organiseren:
→ Tussen zorgaanbieders onderling
→ Tussen zorgaanbieders en andere organisaties, diensten en pt met meer gespecialiseerd zorgaanbod
→ Tussen zorgaanbieders + pt met zorg- en ondersteuningsnood, mantelzorgers en vrijwilligers
2) Stimuleren van interdisciplinaire samenwerking tussen zorgaanbieders binnen 1stelijnszones
3) Kringwerking stimuleren: ondersteunen van verenigingen
4) Ondersteunen van ontwikkeling van geïntegreerd breed onthaal (GBO) + realiseren van maximale
rechtentoekenning en toegang tot diensten en voorzieningen
5) Invulling sociale kaart ondersteunen + efficiënt en doelgericht noden van pt + hun omgeving lenigen
Covid zorgde Kwam 1stelijns in stroomversnelling terecht:
voor intense - Interprofessionele samenwerking
samenwerking - Belang van aandacht in gezondheidssector voor geestelijke gezondheid
- Samenwerking met welzijnssector
- Belang van populatiegerichte benadering
- Nood aan interprofessioneel geïntegreerd elektronisch dossier
Wie speelt er een belanrgijk rol in het beheersen van COVID19?
- Zorgraden met hun netwerk van zorg- welzijnsactoren + lokale besturen
→ Preventie, ondersteuning, contactopsporing en brononderzoek waren cruciaal.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller ambareenraza. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $15.63. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
67866 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now