Summary
Samenvatting Arts en Maatschappij 2
- Course
- Institution
Samenvatting van de lessen A&M2
[Show more]
1 review
By: helenabogaerts1 • 6 months ago
Seller
Follow
nce
Reviews received
Content preview
ETHIEK(MEDISCHE) ETHIEK
Ethiek = tak van filosofie die zich bezighoudt met de kritische bezinning over het juiste handelen
- Stelt criteria om
o Te beoordelen of een handeling goed of fout is
o Motieven en consequenties van de handeling te kunnen evalueren
- Onderverdeeld in een theoretische en een praktische ethiek
Medische ethiek = vakgebied binnen filosofie en geneeskunde waarin wordt nagedacht over een zo goed mogelijke uitvoering
van de geneeskunde waarbij ethische vragen worden gesteld
- = toegepaste ethiek, aan de hand van medisch ethische problemen
- Artsen moeten hun handelingen kunnen uitleggen en verdedigen
- Gaat meestal over begin en einde van het leven
- Voorbeelden van medisch ethische dilemma’s
o Pt in het eindstadium van COPD nog beademen?
o Pt met terminale kanker nog reanimeren?
- = basis om te kunnen redeneren en advies te geven wanneer men geconfronteerd wordt met individuele casuïstiek
Deontologie = ethische stroming die uitgaat van absolute gedragsregels, gesteld als normen
- = plichtenleer
- Gaat uit van regels die niet wettelijk afdwingbaar zijn, maar waaraan je u wel verplicht door collegialiteit
o Bv: iemand aanspreken als je ziet dat die iets fout doet
Eed van Hippocrates
- Hippocrates heeft geneeskunde veranderd van iets religieus naar iets wetenschappelijk
o Niet al het religieuze is uit de geneeskunde: mensen die ziek zijn kunnen teruggrijpen naar religieus getinte
vragen als ‘wat is de betekenis van het lijden?’ en ‘waarom ben ik ziek?’
- Hij heeft de deskundigheid en de wetenschappelijke benadering verbonden met ethische opvattingen rond
verantwoord handelen in de Eed van Hippocrates
o Professioneel en wetenschappelijk onderbouwd
o Medisch geheim
o Grenzen van arts-patiënt relatie
o Weldoen tov de patiënt = kern van de eed
HOE MEDISCHE ETHIEK DOCEREN
Er zijn verschillende benaderingen ivm medische ethiek op basis van de inhoud
- Principilisme
- Professionalisme
- Humanisme
Er zijn verschillende methodes om medische ethiek te doceren
- Louter theoretisch
- Via casuïstiek (studeren van artikels van code van plichtenleer)
- Voorbeelden van op de werkvloer
(*)PRINCIPILISME
Medische ethiek is gefundeerd op 4 belangrijke principes
, - Goed doen: welzijn bevorderen (dit drijft de arts)
- Geen kwaad doen
- Autonomie
o Geeft mensen vrijheid om zelf over hun gezondheidszorg te beslissen
o Arts heeft plicht inzicht te verschaffen, te informeren, maar ook om persoonlijke opvattingen te erkennen, ook
al wijken ze af van de professionele medische norm
- Rechtvaardigheid
o Arts heeft een maatschappelijke verantwoordelijkheid
o Het belang van zowel de eigen patiënt als van anderen moeten in ogenschouw worden genomen
o Morele acties moeten gelijkwaardig, onbevooroordeeld en principieel zijn
Hoe benaderen we een medisch ethisch probleem?
1. Feiten noteren → wat is het probleem?
2. Wat zijn de actoren die zich bewegen in deze situatie? → dokter, familie, patiënt, …
3. 4 principes gebruiken om een oplossing te zoeken
PROFESSIONALISME
= theorie gebaseerd op maatschappelijk kader waarin de arts wordt gevormd en zijn beroep uitoefent
- Overheid reguleert het beroep, het is onderworpen aan een specifieke inschrijving bij een overheidsinstantie en een
Orde die optreedt als tuchtcollege
- → strenge regels die professioneel gedrag bepalen
- Arts geniet een hoog maatschappelijk aanzien
- Arts heeft belangrijke professionele vrijheid van handelen = therapeutische vrijheid
Professionalisme definitie in de 18e eeuw:
“professionalism requires physicians to make commitments to scientifically and clinically competent patient care, to the
protection and promotion of the patient’s health-related interests, and to keeping individual and group self-interest
systematically secondary”
BELANGRIJKE PROFESSIONELE WAARDEN/VERANTWOORDELIJKHEDEN IN DE GENEESKUNDE
Engagement (iets voor een pt willen betekenen) Vertrouwelijkheid
Zorg Zorg voor individu
Bekwaamheid Zorg voor gemeenschap
Integriteit (eerlijk en oprecht) Onderwijs en training
Teamwork Wetenschappelijke bijdragen
Transparantie
Een groot begrip in het professionalisme is verantwoordingsplicht. Dit houdt in dat je ten allen tijde moet kunnen uitleggen
waarom je beslissingen maakt
- Documentatieplicht
- Omgekeerde bewijslast: vroeger moesten de patiënten bewijzen dat een arts iets had fout gedaan, nu moet de arts
bewijzen dat die niets fout heeft gedaan
Andere aspecten van professionalisme: altruïsme, eerlijkheid tov patiënt, mededogen en integriteit
PROFESSIONALISME IN HET GEDRANG?
- Verminderde arbeidsduur, soms heel strikt toegepast
1
, o Bv: chirurg die wordt afgelost voor die aan de operatie begint, terwijl die graag de operatie nog wou doen voor
die stopte met werken voor de dag
- Verhoogde supervisie
o Verminder engagement
- Toenemende regelgeving
o Verminderde autonomie, je moet je houden aan de regels en hebt bijna geen controle meer over uw
arbeidsomstandigheden
o ‘arts is doorgeefluik van attesten’:
▪ Medische attesten zijn overal voor nodig (denk aan plaspas)
▪ Er is heel veel vraag naar attesten, ook al is het om een niet-medische reden
- Proces gedreven benadering
o Je moet je verantwoorden voor alles dat een beetje afwijkt van dé norm
- ➔ er zijn maatschappelijke veranderingen die ervoor zorgen dat het professionalisme in het gedrang komt
HUMANISME
= levensbeschouwing die zich beroept op het vermogen van de mens om zelf zijn leven zin te geven, zich baserend op volgende
waarden:
- Menselijke waardigheid
- Mondigheid
- Vrijheid
- Tolerantie
- Verantwoordelijkheid
Bij humanisme staat de mens centraal en wordt uitgegaan van de waarde van de mens
WIE IS ARTS EN WIE IS PATIËNT?
Arts = gerechtigd om de geneeskunde te beoefenen
Patiënt = minder goed te definiëren, er zijn allerlei soorten patiënt
- De reguliere patiënt die bij de arts op visite komt
- De patiënt die alles online opzoekt
- …
Ook hangt de definitie van de patiënt af van de toestand waarin de patiënt zich
verkeert
- Een persoon die als een nier donor in leven wordt gehouden, is ook een
patiënt, ook al is dat niet direct waar we aan denken bij ‘patiënt’
HET DISCOURS VAN EEN ARTS EN EEN PATIËNT IS VERSCHILLEND
- Een arts denkt meteen aan diagnostisch landschap, voor- en nakans
o Denkt in term van oplossingen
o Vraagt gerichte vragen om de info te bekomen die nodig zijn voor een diagnose te bekomen
- Een patiënt komt anders naar een dokter
o Zal alles vertellen wat er scheelt, ook wat voor de dokter ‘niet belangrijk’ is voor een diagnose te stellen
Uitgangspunten patiënt en arts
2
, Patiënt Arts
‘wat is er mis met mij’ (diagnose) ‘wat kan ik leren van deze patiënt’ (research)
‘wat betekent dit voor mij’ (prognose) ‘wat kan bijdragen voor anderen’ (maatschappelijk)
‘wat kan er voor mij gedaan worden’ (behandeling en zorg) ‘wat kan ik anderen onderwijzen’ (onderwijs en training)
ARTS-PATIËNT RELATIE
KENMERKEN ARTS-PATIËNT RELATIE
1. Het is een asymmetrische relatie
a. De patiënt is qua persoon gelijkwaardig aan de arts
b. MAAR de arts heeft in deze setting meer kennis dan de patiënt en zet zich in voor de patiënt
2. Vertrouwen
a. De patiënt komt met een zeker vertrouwen naar de arts
b. De arts doet zijn/haar best om het vertrouwen te behouden
3. Macht en gezag
a. De arts blijft (ondanks de gelijkwaardigheid) macht en gezag uitstralen,
b. Dit kan ook nuttig gebruikt worden in de praktijk
i. Sommige patiënten willen graag weten wat de arts zou doen in hun plaats
ii. Bij bepaalde patiënten kan je als arts een paternalistische (ouderlijke) rol op u nemen om zo mee te
beslissen over bepaalde keuzes
MODELLEN VAN DE ARTS -PATIËNT RELATIE
Informatief Interpretatief Deliberatief Paternalistisch
Waarden van Bepaald en bekend aan Warrig en tegenstrijdig, Open voor ontwikkeling Objectief en gedeeld
patiënt pt verheldering vereist en revisie door morele door arts en patiënt
discussie
Verplichting Verschaffen van Verhelderen en Pt overtuigen van diens Bevorderen van
van de arts feitelijke info interpreteren van belangrijkste waarden welzijn, onafhankelijk
relevante waarden voor van voorkeur patiënt
Uitvoeren van de door Uitvoeren van de door pt
pt
de pt geselecteerde geselecteerde
interventie Uitvoeren van de door interventie
pt geselecteerde
interventie
Begrip van Keuze van en controle Zelfbegrip relevant voor Morele zelfontwikkeling Instemming met
autonomie over medische zorg, pt medische zorg, obv relevant voor medische objectieve waarden
kiest behandeling waarden pt wordt zorg, obv waarden pt
behandeling gekozen kiest de pt de
door arts behandeling
Rol van de arts Competente technische Raadgever of adviseur Vriend of leraar Leidsman, ouder
expert
Extra uitleg Louter informatief, pt Arts legt mogelijkheden Pt-educatie: op het Arts heeft macht en
komt op raadpleging, voor en zegt wat zijn niveau van de pt gezag
arts zegt diagnose en voorstel is uitleggen wat er is, wat
wat richtlijn zegt, keuze er gedaan kan worden, …
wordt gemaakt door het
protocol
Nadelen Geen engagement van / Autonomie pt
de arts (beste garantie voor verdwijnt
arts-pt relatie)
3
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller nce. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.97. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
62555 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now