Inhoud
1. op ontdekkingstocht door een bekend gebied?.......................................................................................... 3
1.2 het dagelijks leven door de bril van de socioloog...........................................................................................3
1.3 een stap verder...............................................................................................................................................5
1.4 een eerste definitie van sociologie..................................................................................................................7
de samenleving is het objec van de sociologie.....................................................................................................8
2. de samenleving is een veld van tegengestelde krachten.............................................................................9
2.1 individu en samenleving: een strijd van goed tegen kwaad?.........................................................................9
2.2 de samenleving: een vat vol mogelijkheden en beperkingen.......................................................................10
2.3 solidariteit vs strijd........................................................................................................................................11
2.4 ongelijkheid vs gelijkheid..............................................................................................................................14
3. waarmee zijn sociologen bezig?................................................................................................................ 16
3.1 de sociologie, een wetenschap als (g)een ander?........................................................................................16
3.2 zijn sociale feiten eerbiedwaardig?...............................................................................................................18
3.4 sociologie ontdekt en verruimt.....................................................................................................................19
3.5 de sociologie: een van de huizen op het plein van de samenleving, met verschillende kamers en de
bijbehorende ramen............................................................................................................................................19
5. blokken uit de sociologische blokkendoos................................................................................................ 21
5.2 interactie en communicatie..........................................................................................................................22
5.3 sociale relaties en posities, sociale rol en status..........................................................................................24
5.4 de sociale rol..................................................................................................................................................27
5.5 rolattributen en statussymbolen...................................................................................................................30
13. ook een film is een opeenvolging van ‘stils’............................................................................................31
13.1 de samenleving: spanning tussen stabiliteit en verandering......................................................................31
13.2 denken in dichotomieën.............................................................................................................................32
13.4 endogene en exogene factoren..................................................................................................................32
13.5 niveaus van sociale verandering.................................................................................................................33
13.10 domesticering van de natuur....................................................................................................................38
15. eenheid in verscheidenheid, verscheidenheid in eenheid........................................................................39
15.1 even herinneren: de typologie....................................................................................................................39
15.2 het symbolisch interactionisme en de etnomethodologie.........................................................................39
15.3 de sociale ruil...............................................................................................................................................41
15.4 het structuurfunctionalisme.......................................................................................................................41
15.5 het conflictsociologische paradigma...........................................................................................................44
2
,SOCIOLOGIE
1. OP ONTDEKKINGSTOCHT DOOR EEN BEKEND GEBIED?
Sociologen willen meer weten over hoe de mensen samenleven in allerhande sociale verbanden, wat de
kenmerken zijn van die samenlevingsverbanden en door welke wetmatigheden dat samenleven wordt gestuurd
1.2 HET DAGELIJKS LEVEN DOOR DE BRIL VAN DE SOCIOLOOG
Charles Right Mills (1916 – 1962)
o De 1ste moderne kritische socioloog
o Sociologische verbeelding: ‘the vivid awareness of the relationship between experience and
the wider society’ (= het vermogen om afstand te nemen van de actuele toestand en een
alternatief standpunt in te nemen)
3 componenten:
Geschiedenis (hoe kwam de samenleving tot stand en hoe verandert ze?)
Biografie (welke mensen bevolken een bepaalde samenleving?)
Sociale structuur (hoe werken de maatschappelijke instituties*, wat zijn de
dominante instituties, hoe houden ze de maatschappelijke orde in stand?)
Voorbeeld in het onderwijs: de verzuiling, de school is georganiseerd volgens geloof langs ideologische lijnen.
De verdeling van een samenleving in groepen op levensbeschouwelijke of sociaaleconomische basis, waarbij de
groepen in bepaalde mate van elkaar zijn afgeschermd.
*de mutualiteit, het rechtssysteem, het onderwijs, het gezin, …
1.2.1 OVER ETEN EN DRINKEN
Ons kookboek: nieuwe uitgave verraadt een aantal culturele verschuivingen
o Toegenomen reislust van de Vlaming
o Multiculturele samenleving die Vlaanderen ondertussen geworden is
Koffiedrinken: werd deel van onze sociale rituelen en kreeg een symbolische waarde
o Als 2 mensen samenzitten voor een kopje koffie willen ze elkaar zien en gezien worden, met
elkaar babbelen over de politieke toestand in de stad of misschien wel roddelen over
vrienden
1.2.2 OVER SPORT
Veldhockey, skiën, windsurfen, tennis en zeilen scoren zeer hoog qua sociale status
Wielrennen, motorsport, hengelen, boogschieten, worstelen en boksen krijgen een lagere waardering
3
, Hogere sporten drukken waarden als distance en finesse uit: lichaamscontact wordt vermeden door
het gebruik van hulmiddelen die afstandelijkheid suggereren
Sporten populair bij arbeidersklasse hebben een patroon van lijf-aan-lijfgevechten
Evolutie in blood sports: vormt een onderdeel van de algemene disciplinering van de arbeidersklasse
1.2.3 OVER LIFESTYLE EN LIJFSTIJL
Het ideale vrouwelijke en mannelijke lichaam: gebruinde en energieke lichaam, met lange benen en
smalle heupen, overlopend van vitaliteit en bovenal volstrekt rimpelloos en vetloos
o Vooral gedeeld en gedragen door een welomschreven, voortdurend uitdijende groep van
stedelingen met bovenmodaal inkomen, vaak verdiend in 1 van de sectoren van de look- en
lifestyle-industrie
Wordt mode overgenomen door brede lagen van de samenleving, dan verliest ze haar trendy
monopoliekarakter
1.2.4 OVER LIEFDE
Mensen huwen meestal binnen hetzelfde sociale milieu
o Eenzelfde religieuze overtuiging
o Etnische herkomst
o Opleiding
Iemand uit dezelfde groep valt makkelijker te praten, er is een basis voor gemeenschappelijke
activiteiten en risico op conflicten is kleiner
Sociale druk van de omgeving leidt naar gearrangeerde huwelijken of afkeuring van partners door
vrienden of door roddels
1.2.5 CONTINGENT MAAR NIET ARBITRAIR?
‘Alles is contingent, maar niet arbitrair’
o Iets is contingent als het anders had kunnen zijn dan het nu is
De wijze waarop we verliefd worden, wat wij mooi of lelijk vinden, …
o Het is niet omdat een bepaald gebruik of een bepaalde handeling ook anders had kunnen zijn,
dat er geen goede redenen bestaan dat ze in onze samenleving die vorm aannemen en geen
andere.
o Pad-afhankelijk = gebeurtenissen uit het verleden van invloed zijn op latere toestanden en
ontwikkeling
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller studentje48923. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $9.08. You're not tied to anything after your purchase.