Samenvatting Powerpoint met alle examenstof van Domein D (Leefomgeving) – Centrale Eindexamens VWO 2024
9 views 0 purchase
Course
Aardrijkskunde
Level
VWO / Gymnasium
Book
ExamenOverzicht - Samenvatting Aardrijkskunde VWO
Uitgebreide powerpoint met alle examenstof van domein D (Leefomgeving) erin verwerkt voor de aardrijkskunde centrale eindexamens (VWO 2024).
De powerpoint is gemaakt op basis van het Examenoverzicht Samenvatting boekje voor , maar is gelukkig ook te gebruiken voor de eindexamens van 2024!
Alle...
,Kenmerken van rivieren
De Rijn en de Maas zijn de grootste rivieren in Nederland.
● Rijn: gemengde rivier (zowel ijs als neerslag)
● Maas: regen rivier (onregelmatig regiem, afhankelijk van neerslag)
→ verval: hoogteverschil tussen twee punten van een rivier
→ verhang: hoogteverschil tussen twee punten die 1 kilometer uit elkaar liggen in
meters per km (ook wel: verval per kilometer)
Lengteprofiel van een rivier: het verloop van de waterspiegel in lengterichting
Het stroomstelsel van een rivier:
● Bovenloop: hoog in de bergen, de rivier stroomt het snelst en er vindt veel
erosie plaats.
● Middenloop: loopt door een dal, het verhang is hier gemiddeld.
● Benedenloop: in het laagland, door een overstromingsvlakte. Verhang is gering
→ meanderen (slingeren door het landschap). In de benedenloop vindt
voornamelijk sedimentatie plaats
,Stroomgebied en waterscheiding
● Stroomgebied: het verzamelgebied van rivier waarbinnen alle neerslag via
de zijtakken naar de hoofdrivier stroomt.
● Waterscheiding: de grens tussen twee stroomgebieden (meestal in
gebieden met relief)
Vertragingstijd: de hoeveelheid tijd die water nodig heeft om na een regenbui in
de rivier te komen. Wordt onder andere bepaald door:
- De aanwezigheid van vegetatie (hoe meer vegetatie, hoe langer de
vertragingstijd);
- De doorlaatbaarheid van de bodem (hoe zachter de bodem, hoe langer de
vertragingstijd);
- De invloed van de mens (verstening, riolering, ontbossing, enzovoort.
Meestal geldt: hoe meer menselijke invloed, hoe korter de vertragingstijd).
Regiem: de schommeling in de hoeveelheid water die een rivier per jaar afvoert.
Debiet: de totale hoeveelheid water die een rivier in een bepaalde tijdseenheid
afvoert.
→ Er is sprake van piekafvoer als een rivier een grote hoeveelheid water in een
korte tijd moet afvoeren.
,Verschillende soorten rivieren
Er zijn 3 soorten rivieren:
● Gletsjerrivier. Deze wordt gevoed door smeltwater uit de bergen.
- Aan het regiem kun je zien dat het smeltwater vooral uit het voorjaar
komt.
● Regenrivier. Deze wordt gevoed door regenwater.
- Aan het regiem kun je zien of het natte maanden zijn geweest of in
welke periode de verdamping hoog wa
● Gemengde rivier. Deze wordt gevoed door een combinatie van beiden.
- Het regiem is hierdoor relatief regelmatig.
LET OP: een regiem kan alleen regelmatig of onregelmatig zijn!
,Zomerbed, winterbed en uiterwaarden
Bij lage afvoer blijft de rivier binnen de zomerdijken.
Bij hoge afvoer stromen de zomerdijken over en blijft de rivier binnen de winterdijken.
● Uiterwaarden: de gebieden tussen de zomer- en winterdijk.
Binnendijks gebied Binnendijks gebied
Buitendijks gebied
LET OP: Binnendijkse gebieden zijn de gebieden waar wij wonen, dus buiten de winterdijken. Buitendijks
gebied kan overstromen!
,Overstromingsrisico’s en maatregelen
Nederland heeft vaker een overschot aan water dan een tekort.
(ligt in benedenloop van zowel de Rijn als de Maas)
→ Overstromingen
3 vormen van bedreigingen:
- Door het warmer wordende klimaat neemt vooral in de
1. Klimaatverandering: zomer de verdamping toe.
- Door het veranderende klimaat komen steeds vaker
● Temperatuurstijging → absolute stijging van de zeespiegel langere perioden zonder neerslag voor.
● Onregelmatiger en extreem weer
● Afvoerproblemen door hoog zeewater
1. Bodemdaling:
● De bodem in het westen en noorden van Nederland daalt
om verschillende redenen.
● - Nederland ligt in de benedenloop van grote rivieren en
1. Relatieve zeespiegelstijging: heeft dus altijd watertoevoer van deze rivieren.
● De combinatie van bodemdaling en absolute - Nederland heeft gemiddeld een neerslagoverschot.
● Door klimaatverandering komen lange perioden zonder
zeespiegelstijging. neerslag vaker voor.
, Overstromingsrisico’s
De grootste overstromingsrisico’s in Nederland ontstaan bij een combinatie van
springtij, noordwesterstorm en piekafvoer van de rivieren.
● Springtij: wanneer de zon, maan en aarde op een lijn staan is er extra hoge
vloed.
Om Nederland te beschermen tegen het gevaar van overstroming, zijn er een aantal
menselijke ingrepen gedaan:
● Afsluitbare waterkeringen: houdt het water op een bepaalde plaats tegen.
→ De primaire waterkeringen zijn dijken die beschermen tegen overstromingen
bij hoogwater vanuit de Noordzee, de Waddenzee, het Ijsselmeer en de grote
rivieren.
● Dijk: door de mens aangelegde waterkering → moet soms verhoogt of verbreedt
worden: dijkverzwaring.
● Terpen: kunstmatige woonheuvels
● Krib: korte stenen dam in de rivierbedding → rivier wordt in het midden van zijn
stroombed gedwongen → rivier gaat sneller stromen → stroomgeul wordt
uitgediept. (En: tussen de kribben stroomt het water langzaam waardoor er
sedimentatie optreedt in plaats van erosie).
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Rosalia23. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.98. You're not tied to anything after your purchase.
