Summary
Formuleren, samenvatting H1, 2, 3, 4 en 7
- Course
- Institution
- Book
Samenvatting van het boek Formuleren van Onrust. Ter voorbereiding op de toets NL Taabeheersing
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
2 reviews
By: kaviksasha • 4 year ago
It's a good summary, occasionally a typo.
By: tosiahogema • 5 year ago
Seller
FollowSJN
Reviews received
Content preview
H1 De organisatie van informatie in een zin (p. 11 – 33)Een zin wordt in de eerste plaats gebruikt om een bepaalde inhoud over te brengen. Elke zin valt
uiteen in twee delen: een startpunt van de informatieoverdracht (een stukje info dat
gemeenschappelijk bezit is van beide taalgebruikers of algemeen inleefbaar) en de rest van de
informatie. Dit wordt ook wel de thema-rhemastructuur genoemd: de structuur van het
‘gespreksonderwerp’ en ‘datgene wat erover gezegd wordt’. Het eerste deel van een zin fungeert
dus als thema, de rest als rhema.
Elk zinsdeel kan in elke grammaticale functie de themapositie innemen (een subject, een
tijdsbepaling, een bepaling van gesteldheid), als zo’n zinsdeel in de context maar kan functioneren
als plausibel startpunt.
Er is meer nodig dan een plausibel startpunt voor het effectief overbrengen van informatie. Het
stukje met de hoogste informatiewaarde de grootste prominentie toekennen. Er zijn twee middelen
om te dit te doen: accentuering (gesproken taal) en woordvolgorde (geschreven taal).
Accentuering: men legt een toonpiekte op een of meerde belangrijke woorden. Belangrijk ivm hoge
nieuwswaarde, omdat het tegen de verwachting in is, omdat het van groot belang is voor begrip van
de rest, of om andere redenen. Bij een neutraal intonatiepatroon krijgt het laatste geaccentueerde
woord in de zin daarbij extra gewicht.
Bij geschreven taal geldt er het links-rechtsprincipe: de informatiewaarde van een zinsdeel in het
normale geval oploopt naarmate dit zinsdeel meer aan de rechterkant van de zin komt te staan. Let
op dat het intonatiepatroon toch invloed heeft op geschreven taal; een geschreven zin wordt
namelijk altijd met intonatie gelezen. Daarbij zal de lezer in eerste instantie uitgaan van een neutraal
intonatiepatroon en dus het accent ergens achterin de zin leggen. Bolinger noemt dit het
verwachtingspatroon van de lezer.
In geschreven taal zijn er twee mogelijkheden om accenten te leggen. De eerste is door het stukje
met de hoogste informatiewaarde visueel duidelijk te maken door middel van onderstreping, vet,
cursief of met bekende accenttekens. Het nadeel is dat bij veel gebruik hiervan dit een
schreeuwerig/ongenietbaar effect kan krijgen. De tweede manier is de gewenste contrastlezing af te
dwingen met behulp van de context. De voorafgaande zin(nen) worden dan zo ingericht dat de lezer
automatisch het neutrale intonatiepatroon verlaat. Dit is ook erg lastig, de schrijver kan dus maar
beter uitgaan van het neutrale intonatiepatroon.
Er bestaan verschillende manoeuvres voor het omgooien van zinsdelen zodat het gewenste thema
van de zin voorop komt te staan en het gewenste focuspunt van de informatie aan het einde. Dat zijn
de volgende:
- Vooropplaatsing. Een middel waarmee je elementen voorop kan zetten. Dit kan echter niet
bij twee onderdelen van een vaste uitdrukking, die komen dan in een vreemde relatie tot
elkaar te staan, met als resultaat een vreemde zin. Voorbeeld: over de balk is het geld
gesmeten (alsnog zie je gesmeten niet als het hoogste informatie-woord). Soms is het begin
van de zin tegelijk het startpunt en focuspunt van de zin. Bij lezing van zo’n zin in het
neutrale intonatiepatroon levert dat een merkwaardige zin op – hoewel dit goed en juist de
bedoeling is, is het risico dat de lezer dit niet bij de eerste lezing oppikt. De lezer moet dan
dus de zin opnieuw lezen, wat vervelend is. Voorbeeld: aan verouderde lesmethoden en
leerboekjes is tegenwoordig gebrekkige kennis in Nederland te wijten. Daarnaast kan bij deze
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller SJN. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.15. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
85443 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now