Er worden in de inleiding vier recepten voor appeltaart laten zien, door de tijd heen. De volgende
vraag ontstaat dan: hoe ontwikkelt zich de zin in de loop van de tijd: van recepten die eerst bestaan
uit één lange zin – met imperatieven verbonden door voegwoorden – tot teksten die opgeknipt zijn
in een reeks afzonderlijk gemarkeerde zinnen. En de vraag wanneer in instructies de ontwikkeling
van een meer algoritmische stijl plaatsvindt. Dit artikel beperkt zich tot twee aspecten: segmentatie
en detaillering.
Is eerder al veel onderzoek gedaan. Deze publicaties zijn onder te verdelen in twee groepen.
Enerzijds is er het weidse gebaar waarmee ons een historische blik in het verleden gegund wordt.,
zonder nauwkeurige analyses van specifieke documenten (veel context, weinig tekst). Anderzijds zijn
er publicaties met analyses van instructieve teksten uit het verleden waar interessante observaties
aan worden verricht, waarna vervolgens geconcludeerd wordt dat het er vroeger toch echt anders
aan toe ging (anekdotisch).
Er wordt aangenomen dat een gebruiker van een recept leest om te handelen. Het doel is bekend en
dat er handelingen verricht moeten worden, maar de gebruiker weet niet welke. Zo’n lezer heeft
twee basisbehoeften: begrip van elke handeling afzonderlijk en inzicht in de overgang tussen twee
handelingen.
Theorie van Kintsch over tekstbegrip: de lezer die een tekst onder ogen krijgt construeert een
tekstmodel en een situatiemodel. Het situatiemodel m.b.t. een appeltaartrecept bestaat –
afhankelijk van de ervaring en voorkennis van de lezer – uit concepten die verbonden zijn met ruimte
(keuken), de handelingen (deeg rollen, appels schillen), en het einddoel (aansnijden taart). Deze
concepten worden geactiveerd door cognities die deel uitmaken van de textbase, die op hun beurt
weer het resultaat zijn van de proposities in de tekst. De textbase is dus een weergave van de
propositie in de tekst, het situatiemodel bevat de daaraan gekoppelde cognities uit het geheugen van
de lezer.
Theorie over taalverandering van Keller: een vernieuwing in een genreconventie verschilt in wezen
niet van een taalverandering: beide kunnen getypeerd worden als eenzelfde type verschijnsel waarin
Keller twee aspecten onderscheidt: enerzijds is elke uiting, en elke tekst, het product van
intentioneel handelen van een enkel individu. Anderzijds kan die uiting een sociaal proces tot gevolg
hebben dat op zichzelf niet beoogd is, maar als een causaal gevolg gezien moet worden van een
nieuwe reeks intentionele handelingen. Elk proces wordt beschreven (Lentz) door op de volgende
drie vragen antwoord te geven:
- Welke motieven en intenties liggen ten grondslag aan het handelen van een individuele
auteur?
- Welk proces is het gevolg van een veelvoud van dergelijke individuele handelingen?
- Wat is het resultaat van dat proces?
Verandering in taalgedrag is dus geen individueel gegeven, maar een sociaal fenomeen, waar altijd
individuele intenties een belangrijke rol spelen; die intenties zijn echter niet gericht op het
veranderen van een conventie maar op het realiseren van een doel in een concrete situatie.
Theorie verschriftelijking van Parkes: een proces waarin de tekst in de loop van de tijd steeds
duidelijker een zelfstandige plaats krijgt in de communicatie. Een manifestatie van dat proces van
verschriftelijking is de toenemende hoeveelheid tekens, waarmee auteurs in de tekst voor lezers
markeringen aanbrengen.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller SJN. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.35. You're not tied to anything after your purchase.