Samenvatting Hoofdstuk 4 / les 4 geschiedenis van het publiekrecht
5 views 0 purchase
Course
Geschiedenis van het publiekrecht (C01X0A)
Institution
Katholieke Universiteit Leuven (KU Leuven)
Een samenvatting van les 4/ hoofdstuk 4 geschiedenis van het publiekrecht. Met kleuren, schema's, vergelijkende kolommen en aanduidingen van belangrijke zaken. O.b.v. deze samenvatting een 17/20 behaald.
Samenvatting les 4 GpuR
HET ANCIEN REGIME ONDER LODEWIJK XIV: WETGEVING EN
ABSOLUTISME
VOORAF: CATEGORIEËN VAN HET RECHT
De middeleeuwse, christelijke traditie volgens Thomas Van Aquino (13 e eeuw)
Natuurrecht: Recht dat aan de natuur eigen is. Natuurrecht stelt geen voorwaarden, dat is
voor “positief” recht. Natuurrecht kan je begrijpen, Goddelijk recht zogezegd niet.
Primair natuurrecht: voor alle dieren
Secundair natuurrecht: voor mensen
o Door God geschapen
o Maar redelijke beginselen (dat God iets van zijn redelijkheid aan de mens geeft. Dan
is de mens redelijk en kan ze dus de natuur begrijpen.
o Waarin God niet meer ingrijpt (het is onveranderlijk)
o En dus kenbaar voor de mens
Goddelijk recht: komt van Goden/Koningen
Positief of menselijk recht: recht dat voortkomt uit menselijke wil
o Gewoonterecht
o Wetgeving
Overture
LIT DE JUSTICE VAN 13/08/1669
Vindt plaats in het parlement van Parijs (Ils de la cité). De Koning komt binnen en laat minister
voorlezen dat de Koning zijn wil komt uitdrukken. 2 rechters van het parlement dienen een lijst van
25 wetten voor te lezen en met de opdracht ze uit te voeren. Advocaat-generaal zegt erna dat men
niet zou debatteren erover omdat men de tekst niet kende. Dit was een direct Koninklijk bevel; een
Lit de justice
Het parlement;
Kan wetgeving door parlementen laten registreren en publiceren vooraleer van toepassing in
ressort (= jurisdictie)
Heeft recht op remonstratie (advies) of weigering (libre suffrage) door parlement
Het parlement zegt dat als de SG niet samenzit, zij kunnen stemmen over wetten
VORSTELIJK ABSOLUTISME
Romeins recht: Principes legibus solutus est = De vorst is niet gebonden aan de wetten
Vorst als wetgever:
o Kan recht verbeteren
o Kan nieuw recht creëren
Verbonden met de vraag:
o Heeft de vorst het recht om nieuwe belastingen in te voeren (via wet)? Normaal uit
den boze
o In te grijpen in religie (via wet)
Jus in sancris
Confessionele strijd tussen katholieke en gereformeerden
, De politieke leer van het protestantisme
DE POLITIEKE LEER VAN MAARTEN LUTHER (1483-1546)
Uitgangspunt predestinatieleer; Dat uw leven in het hiernamaals al door God was vastgelegd bij de
schepping. De mens kan zijn “ultieme lot” dus niet veranderen.
Drie stellingen:
Solo Gratia: Ondanks dat god zijn eerste schepping zondaars waren, verleent God gratie aan
een klein aantal mensen om toch naar de hemel te gaan.
Solo Fidei: De mensen die naar de hemel gaan (uitgekozen zijn door God) zijn deze die het
hardst geloven (ze geloven zo hard net omdat ze gered worden)
Solo Scriptura: Enkel en alleen wat er in het Oud en Nieuw Testament staat wordt gevolgd.
Geen heiligen, geen biecht, etc… Enkel de doop en de eucharistie blijven over. Men verwerpt
dus ook de paus en daarmee ook het kerkelijk recht.
MAARTEN LUTHER
Essentie = de natuur en de wereld zijn gecorrumpeerd door de erfzonde, en reddeloos
verloren
o In de hemel enkel de geredde
o Op aarde leven de geredde en gevallenen door elkaar
o God zorgt voor een zekere orde op aarde door de wereldlijke macht (door “heersers”
aan te stellen)
Om de gevallenen onder controle te houden
Tot lering van de Goddelijke wil
GEVOLGEN VOOR DE POLITIEKE EN JURIDISCHE THEORIE
Strikte scheiding van intern en extern forum
Jus in Sancris behoort toe tot de wereldlijke macht
o Uitzondering; calvinisme. Hier behoort het toe tot de gemeenschappen van
gelovigen
Vorst als gedelegeerde van God
Vorst onderworpen aan goddelijke wil en goddelijk recht. Wereldlijke macht niet onbeperkt
CONTRAREFORMATIE
Concille van Trente (1545-1563) startpunt.
Tegenoffensief van katholieke kerk tegen protestantisme
Reeks hervormingen m.b.t. geloof en organisatie van de kerk
In de loop van 16e – 17e eeuw slaagde kerk erin protestantisme deels terug te dringen
Zorgde voor spanningen in de katholieke wereld; tot wie behoorde externe rechtsbereik kerk? Paus
of Koning? –> Breuklijn in Frankrijk hierover; aan kant van paus Jezuïeten, aan kant Koning politiques.
JEAN BODIN (Les six livres de la République – 1576)
INTERNE SOEVEREINITEIT
De soevereiniteit is de absolute en eeuwige kracht van de staat
Vraagt 5 onderdelen
1. Het aanduiden van ambtenaren en magistraten en hun taken
2. Het uitgeven en intrekken van wetten
3. Oorlog verklaren en beëindigen
4. Het recht om beroep te horen van alle magistraten in laatste aanleg
5. De kracht over leven en dood (doodstraf)
6. Later voegt hij “munt slaan” toe
Als Koning dus deze machten monopoliseert is hij intern soeverein.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller rechtengernoazen. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.43. You're not tied to anything after your purchase.
