Volledige samenvatting van blok 1 van Financieel familierecht (colleges 1, 2 en 3). In de samenvatting wordt het boek, het college, de kennisclips en de jurisprudentie uiteengezet.
Blok 1.1: Inleiding relatie- en huwelijksvermogensrecht, rechten en plichten van echtgenoten
Inleiding relatie- en huwelijksvermogensrecht
Indien mensen uit elkaar gaan is er vermogen verworven voor de relatie en vermogen verworven
tijdens de relatie.
Voor het relatie- en huwelijksvermogensrecht wordt een onderscheid gemaakt tussen verschillende
vormen van relaties: gehuwden, geregistreerd partners en samenwoners.
Huwelijk (BW1, Titel 5) en geregistreerd partnerschap (BW1, Titel 5a)
De gevolgen van het geregistreerd partnerschap komen op vermogensrechtelijk gebied overeen met
de gevolgen van een huwelijk.
Voor gehuwden en geregistreerd partners bestaan specifieke wettelijke bepalingen: BW1, Titel 6, 7 en
8. Gelijkgesteld gehuwden en geregistreerd partners: zie art. 1:80b BW voor schakelbepaling!
BW1, Titel 6 is van toepassing op alle echtgenoten (dus zowel gemeenschap van goederen als
huwelijkse voorwaarden).
Als je niet op huwelijkse voorwaarden trouwt, dan ben je in gemeenschap van goederen getrouwd
(dus regelt men niets voorafgaand aan of tijdens het huwelijk, dan trouw je in gemeenschap van
goederen). Gemeenschap van goederen bevat goederen en schulden, ook wel
huwelijksgemeenschap genoemd.
Het huwelijksvermogensregime gemeenschap van goederen is in 2018 gewijzigd:
Voor 2018 getrouwd? dan trouwde je in algehele gemeenschap van goederen;
Na 2018 getrouwd? dan trouw je in wettelijk beperkte gemeenschap van goederen.
Als je voor 2018 in gemeenschap van goederen trouwde, dan viel al het vermogen dat de
echtgenoten voorafgaand aan het huwelijk privé of samen bezaten (het voorhuwelijkse vermogen) en
het vermogen dat tijdens het huwelijk werd verkregen in beginsel in de huwelijksgemeenschap.
Hierop bestonden wel uitzonderingen: zoals schenkingen en erfenissen die met een
uitsluitingsclausule zijn verkregen (een uitsluitingsclausule is een bepaling in het testament of bij een
schenking die verwoord dat de betreffende betaling niet in enige gemeenschap van goederen zal
vallen (=privévermogen).
Als je na 2018 in gemeenschap van goederen trouwt dan blijft voorhuwelijksvermogen dat van een
van de echtgenoot was privé (dat vermogen valt dus niet in de huwelijksgemeenschap). Als je voor
het huwelijk al gezamenlijk vermogen hebt (bijv. een huis), dan valt het vermogen wel in de
huwelijksgemeenschap. Uitzonderingen: het vermogen wat tijdens het huwelijk wordt verkregen valt
in de gemeenschap van goederen, tenzij het een erfenis of schenking betreft (deze vallen niet in de
gemeenschap van goederen, ook zonder uitsluitingsclausule).
, Als je een akte huwelijkse voorwaarden laat opmaken, dan ben je op huwelijkse voorwaarden
getrouwd. De akte dient op straffe van nietigheid te worden opgesteld door een notaris (art. 1:115
BW). De akte huwelijkse voorwaarden kan zowel voorafgaand aan het huwelijk worden opgesteld, als
tijdens het huwelijk (art. 1:114 BW). Gebeurd dit tijdens het huwelijk, dan wijzigt dus het
huwelijksgoederenregime van gemeenschap van goederen naar huwelijkse voorwaarden.
In de huwelijkse voorwaarden kunnen verschillende bepalingen worden opgenomen. Niet alle aktes
huwelijkse voorwaarden zijn dus hetzelfde. Gekeken dient te worden of echtgenoten afspraken
hebben gemaakt over een onderwerp, en wat die afspraken dan zijn (bijv. vermogen: gezamenlijk of
juist niet?) Los van de afspraken kan er een gezamenlijk vermogen zijn, omdat er sprake is van een
eenvoudige gemeenschap conform art. 3:166 BW.
De huwelijksvermogensregimes (gemeenschap van goederen en huwelijkse voorwaarden) gelden
voor het huwelijk en voor het geregistreerd partnerschap!
Samenwoners
Hoewel de wet niets heeft geregeld op vermogensrechtelijk gebied van samenlevers, hebben ook
samenlevende stellen te maken met de vermogensrechtelijke gevolgen van de relatie. Deze
verschillen dus behoorlijk van de vermogensrechtelijke gevolgen van een huwelijk/GP, hetgeen gelet
op de steeds groter wordende groep samenlevers de nodige juridische stof doet opwaaien. Als je niet
getrouwd/GP bent en je woont samen dan is er geen gemeenschap van goederen en er zijn geen
huwelijkse voorwaarden, je kunt wel vermogen in mede-eigendom hebben: eenvoudige
gemeenschap art. 3:166 BW. Het algemene vermogensrecht is op de samenlevers van toepassing.
Samenwoners kunnen ook afspraken maken: samenlevingsovereenkomst (vormvrij).
Rechten en verplichtingen van echtgenoten
De rechten en verplichtingen van echtgenoten zijn opgenomen in BW1, Titel 6. Deze rechten en
verplichtingen zijn via de schakelbepaling art. 1:80b BW ook van toepassing op geregistreerd
partners.
Art. 1:92a BW: hierin staat dat BW1 Titel 6 niet van toepassing is op echtgenoten die van tafel en bed
gescheiden zijn. Let op: op samenlevers zijn deze rechten en verplichtingen überhaupt niet van
toepassing.
Als je een huwelijk aangaat ontstaan er over en weer tussen de echtgenoten verschillende rechten
en verplichtingen. Als een huwelijk gesloten wordt, verklaar je alle rechten en verplichtingen te zullen
vervullen die door de wet aan de huwelijkse staat worden verbonden: art. 1:67 BW.
De rechten en verplichtingen ontstaan voor alle echtgenoten, dus ongeacht of je in gemeenschap van
goederen huwt of op huwelijkse voorwaarden (anders gezegd: het huwelijksvermogensregime doet
niet ter zake).
De verschillende rechten en verplichtingen voor echtgenoten die zijn opgenomen in de wet (BW1
Titel 6):
Elkander het nodige verschaffen art. 1:81 BW
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller tessavanschaik. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.59. You're not tied to anything after your purchase.
