IMMUNOLOGIE 2 SAMENVATTING
HOOFDSTUK III : Inleiding tot het immuunsysteem ________________________________ 3
1. Het niet-specifieke of aangeboren immuunsysteem _________________________________ 4
2. Het verworven, adaptieve of specifieke immuunsysteem vc___________________________ 8
2.1 De start van het specifiek immuunsysteem _______________________________________________ 8
2.2 De humorale immuunrespons __________________________________________________________ 9
2.3 De cellulaire immuunrespons _________________________________________________________ 10
2.4 Kenmerken van de specifieke immuunrespons _________________________________________ 11
3. Een immuunrespons met niet-specifieke en specifieke componenten _________________ 11
H2: Het niet specifieke-immuunsysteem meer in detail ____________________________ 14
4. De onmiddellijke en vroeg-geïnduceerde respons __________________________________ 14
4.1 Het complement systeem _____________________________________________________________ 14
Fase 1: herkenningsfase _______________________________________________________________ 16
Lectine pathway ___________________________________________________________________ 16
De klassieke pathway _______________________________________________________________ 17
De alternatieve pathway _____________________________________________________________ 18
Fase 2: de vorming van C3 convertase en C3b ______________________________________________ 19
Fase 3: effector mechnisme: aanval van het pathogeen micro-organisme _______________________ 20
Controlemechanismen ________________________________________________________________ 23
4.2 De cellulaire respons ________________________________________________________________ 24
Herkennen van gevaar, de start van een immuunrespons ___________________________________ 24
Het ontstaan van een lokale inflammatiereactie ____________________________________________ 25
Fagocytose ( dr neutrofiele granulocyt) ___________________________________________________ 26
Andere cellen van het niet-specifiek immuunsysteem _______________________________________ 27
5 De rol van cytokines of signaalmolecules ________________________________________ 29
5.1 Wat zijn cytokines ________________________________________________________________ 29
5.2 Enkele belangrijke cytokines in het niet-specifiek immuunsysteem _________________________ 30
Interferonen ________________________________________________________________________ 30
Interleukines ________________________________________________________________________ 31
CSFs? ______________________________________________________________________________ 32
5.3 Signaaloverdracht via binding van het cytokine op zijn receptor ___________________________ 32
5.4 Groeifactoren zorgen voor de aanmaak van meer witte bloedcellen tijdens een acute infectie __ 33
5.4.1 Het algemene schema van de Hematopoëse_______________________________________ 34
5.4.2 Groeifactoren bepalen welke witte bloedcellen er worden aangemaakt ________________ 37
5.4.3 Plaats van de hematopoëse ____________________________________________________ 38
5.4.3.1 Medullaire en extra-medullaire hematopoëse ___________________________________ 38
5.4.3.2 Medullaire hematopoëse ____________________________________________________ 40
6 Stamcellen ____________________________________________________________ 42
HOOFDSTUK III: Antigeenpresentatie als start van het specifieke immuunsysteem ______ 43
7 Major Histo-compatibiliteitscomplex (MHC) _________________________________ 44
7.1 De moleculaire structuur van MHC complexen _________________________________ 44
7.2 Functie van de MHC moleculen ______________________________________________ 45
7.2.1 Antigeenopname uit het extracellulair milieu ________________________________________ 46
Immunologie 2 1
, 7.2.2 Antigeenopname uit het intracellulair milieu – MHC I _________________________________ 47
7.3 Genetische organisatie van het MHC (HLA) ____________________________________ 48
HOOFDSTUK IV: De lymfocyten en hun rol in het specifiek immuunsysteem. ___________ 50
8 Ontwikkeling van de lymfocyten ___________________________________________ 51
9 T-lymfocyten___________________________________________________________ 52
9.1 Verschillende soorten T-lymfocyten __________________________________________ 52
9.2 Antigeenherkenning via de antigeenreceptor of T-cel receptor (TCR) _______________ 54
9.3 De ontwikkeling van de T-lymfocyt en de rol van de thymus. ______________________ 56
9.4 De moleculaire mechanismen van de T-lymfocytenactivatie ______________________ 62
9.4.1 Activatie van CD4 T-lymfocyten ___________________________________________________ 64
Perifere tolerantie dankzij nood aan twee signalen ___________________________________________ 64
9.4.2 Activatie van CD8 T-lymfocyten ___________________________________________________ 65
9.4.3 Gevolgen van T-cel activatie ______________________________________________________ 66
9.5 De B-lymfocyten __________________________________________________________ 67
Antigeenherkenning door de B-lymfocyt ____________________________________________________ 67
De ontwikkeling van de B-lymfocyt ________________________________________________________ 68
Genetische codering van de antilichaammolecule __________________________________________ 69
De ontwikkelingsfasen van de B-lymfocyt in het beenmerg ___________________________________ 70
9.5.3 Antigeenstimulatie van naïeve B-lymfocyten ________________________________________ 72
9.5.3.1 Activatie van B-cellen door thymus-afhankelijke antigenen ___________________________ 72
Activatie van B-cellen door thymus-onafhankelijke antigenen. ________________________________ 73
9.5.4 T-cel afhankelijke activatie van de B-cel resulteert in proliferatie, isotype switch en
affiniteitsmaturatie _____________________________________________________________________ 75
Klonale profileratie ___________________________________________________________________ 75
isotypeswitch ________________________________________________________________________ 75
affiniteitsmaturatie ___________________________________________________________________ 76
differentiatie __________________________________________________________________________ 76
9.5.5 De geproduceerde antilichamen kunnen nu hun functie uitoefenen, dit is de humorale
immuunrespons. _______________________________________________________________________ 77
9.5.6 Het verloop van de antilichaamproductie ifv de tijd ___________________________________ 77
9.5.6.1 Kenmerken van de primaire respons. ____________________________________________ 78
9.5.6.2 Kenmerken van de secundaire respons ___________________________________________ 78
9.5.7 Persistentie van antilichamen in de bloedbaan _______________________________________ 79
10 Cellulaire assays – testen van de immuunrespons ___________________________ 79
Immunologie 2 2
,HOOFDSTUK III : INLEIDING TOT HET IMMUUNSYSTEEM
• Immuunsysteem = verdedigingssysteem
• Hoofdtaak
o beschermen tegen lichaamsvreemde en schadelijke stoffen
▪ zoals micro-organismen, toxines en kwaadaardige cellen
• belangrijk dat: immuunsysteem kan onderscheid maken tss
o gevaarlijke en ongevaarlijke stoffen
▪ danger
o lichaamseigen materiaal (self) en vreemd materiaal ( non self)
▪ tolerantie
• bv:
o binnendringen v m.o.
▪ => gevaarlijke aanval op organisme
o inademen van pollen of het infiltreren van voedingsantigenen uit de maag in de
bloedsomloop onschadelijk is
o vernietiging van tumorcellen of geïnfecteerde cellen
o directe aanvallen op lichaamseigen cellen
▪ =ongewenst
• Tolerantie:
o Alle processen die voorkomen dat het immuunsysteem schadelijke autoreactiviteit
ontwikkeld
• Immuunrespons:
o pathogeen of lichaamsvreemde materiaal moet eerst worden herkend
o =>reactie opzetten om het te elimineren
• 2 functioneel verschillende immuun responsen
o aangeboren of niet-specifieke
▪ verandert niet bij herhaalde infectie
o verworven, adaptieve of specifieke immuun responsen
▪ zeer specifiek aan 1 bepaald pathogeen aangepast
▪ elke nieuwe ontmoeting met hetzelfde pathogeen => w steeds doeltreffender
▪ ‘herinnert’ zich de infectieuze binnendringers
• => voorkomen dat ze nogmaals ziekte veroorzaken
• Wat veroorzaakt immuun respons?
o Vooral;
▪ leukocyten of witte bloedcellen
▪ + oplosbare moleculen die zij uitscheiden
o verschillende soorten leukocyten
▪ fagocyten
• onderdeel aangeboren immuunsysteem
• herkennen op een niet-specifieke manier een verscheidenheid aan
microbiële producten
• => opnemen en afbreken
▪ Lymfocyten
• onderdeel vh verworven immuunsysteem
Immunologie 2 3
, • verantwoordelijk vr de specifieke herkenning van pathogenen
1. HET NIET-SPECIFIEKE OF AANGEBOREN IMMUUNSYSTEEM
• oudere, aangeboren afweermechanismen, epitheliale
o =‘niet-specifiek’
▪ vormen natuurlijke afweer tegen elke stof die het lichaam wil binnendringen
• verschillende componenten
o mechanische, chemische, microbiologische en cellulaire componenten van het niet-
specifiek immuunsysteem.
o Overzicht: Figuur 34.
• mechanische componenten
o huid
o mucosa
▪ slijmlagen hierin aanwezig: vangen microbiële en vreemde partikels
▪ => via hoesten, niezen en trilhaarbewegingen verwijderen
o = fysische barrière vr potentiële pathogenen
o Belang
▪ geïllustreerd dr het grote infectiegevaar dat optreedt bij brandwonden.
• FIGUUR 34: EXTERNE BARRIÈRES (MECHANISCHE, CHEMISCH EN MICROBIOLOGISCHE) VAN HET
EPITHELIAAL NIET-SPECIFIEK IMMUUNSYSTEEM
•
• chemische componenten
o antibacteriële lysozyme in lichaamsvochten
▪ antibacterieel
▪ Tranen, neussecreet en speeksel
▪ enzym dat de bacteriële celwand kan vernietigen
o De zure laag van de huid
▪ (melkzuur en vetzuren geproduceerd door talgklieren)
▪ anti bacterieel
▪ beperkt de groei van bacteriën
o sterke zuur in maagsap
Immunologie 2 4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller iemand123. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.93. You're not tied to anything after your purchase.