2. Vervolging
Geschiedenis en de impact van het
Octopusakkoord
Situering:
• Niveau opsporing:
o Bijzondere inspectiediensten (gastcollege mevr. Charlotte
Clynckemaille)
o Politie (Prof. dr. Jelle Janssens)
▪ Geschiedenis politie, aanleiding tot hervorming
▪ Inhoud hervorming en huidige organisatie + toezicht
o Inlichtingendiensten (gastcollege Prof. dr. Marc Cools)
• Het OM in strafzaken is ‘de motor en waakhond van de strafvordering’
o ‘…dit wil zeggen dat het de strafvordering instelt, de samenstelling van
het strafdossier behartigt en waakt over het verloop van de
strafrechtspleging en over de uitvoering van de door de rechter
uitgesproken straffen en maatregelen’ (Fijnaut e.a. 2000: 5)
1. Inleiding
1.1 Justitiehervorming: een overzicht in twee tijdslijnen
Tijdslijn onderzoekscommissies (selectie) (1988 – 1998)
• Cf college ‘Het Octopusakkoord en de hervorming van het politiebestel’
• Deze tijdslijn is ook hier van belang
2. De (lange) aanloop richting Octopusakkoord
2.1 Dertig jaar justitiebeleid: 1968-1998
De analyse van dertig jaar justitiebeleid door Luc Huyse en Annelies Verdoodt
• Tekst e-reader: Huyse, L. & Verdoodt, A. (1999). Dertig jaar justitiebeleid:
Kroniek van een aangekondigde crisis. Panopticon, 3-19.
• Vier fases
o 1968-1978; 1978-1987; 1988-zomer 1996; zomer 1996-eind 1998
o 1988 als kantelmoment
• Analyse opgebouwd aan de hand van onderscheid:
o Publieke agenda
o Politieke agenda
2.1.1 Fase 1: 1968-1978: onrust over justitie, maar niet in politieke kringen
Recht en gerecht komen op negatieve wijze in de belangstelling
Drie grote problemen (publieke agenda):
1. Partijpolitieke benoemingen in de magistratuur
o Welke argumenten gebruikten voorstanders om de politieke inmenging
te rechtvaardigen?
▪ Pluralisme in de rechterlijke macht waarborgen
2
, ▪ Eénzijdige rekrutering ten gevolge van beslotenheid en
kastegeest van magistratuur vermijden
o Op welke risico’s wezen de tegenstanders?
1. Ondermijning korpsgeest door partijpolitieke tegenstellingen
binnen magistratuur
2. Vertragingen bij benoemingen hebben negatieve impact op
gerechtelijke achterstand
3. Op lange termijn: kwaliteitsverlies (de sterke kandidaten wilden
niet onder politieke druk staan)
4. Bedreiging voor onafhankelijkheid van de rechter en een
politisering van de rechtspraak
o Marcel Storme (hoogleraar Ugent): bleef wijzen op gevaren politisering
▪ 1960: idee voor oprichting Hoge Raad voor de Magistratuur
(moest instaan voor vorming en rekrutering)
▪ Ook voorstel tot oprichting Nationale magistratenschool
2. Gerechtelijke achterstand
o Vertraging aanstelling rechters
3. Kostprijs van de rechtshulp
o Kritiek op magistratuur, advocatuur en notariaat door jongen advocaten
en rechtenstudenten werkzaam in wetswinkels
Politieke agenda:
• Nauwelijks aandacht vanuit politieke hoek (parlement/regering)
• In regeerakkoorden tussen 1950-1978 niets of bitter weinig over justitie
• Weerspiegeling in budget (en personeel):
o Aandeel justitie in totaal staatsbudget: 2%
o Geen groei in magistratuur; ondanks zwaarder takenpakket
• Politieke aandacht voor onze drie thema’s?
o Partijpolitieke benoemingen in de magistratuur
▪ Verontwaardiging over kritiek van topmagistraten; wel oprichting
Commissie Krings
o Gerechtelijke achterstand
▪ “Urgente beleidskwestie” (Min Just Van Elslande), maar beperkte
ingrepen
o Kostprijs van rechtshulp:
▪ zeer weinig aandacht
• Lichtpunt in deze periode was Commissie Krings (1974-1976)
• Rapport werkgroep-Krings (1976)
o De opleiding en de rekrutering van magistraten. Rapport van de door
Minister van Justitie Vanderpoorten ingestelde werkgroep onder
voorzitterschap van deheer E. KRINGS, Uitgave Ministerie van Justitie,
Brussel, 1976.
o Voorstellen inzake opleiding & rekrutering magistraten.
3
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller anoniempjexd. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.16. You're not tied to anything after your purchase.