Summary
Samenvatting Politiële en gerechtelijke organisatie: opsporing
- Course
- Institution
samenvatting van het deel opsporing van het vak Politiële en gerechtelijke organisatie (B001641)
[Show more]
Seller
Follow
anoniempjexd
Reviews received
Content preview
Politiële en gerechtelijke organisaties1. Opsporing
Hoofdstuk 1: Politie
Rode draden
1. Een politiebestel gekenmerkt door een grote verscheidenheid enerzijds en een
onevenwichtige ontwikkeling anderzijds.
2. Spanning tussen centrale aansturing enerzijds en lokale (gemeentelijke)
autonomie anderzijds.
3. Spanning tussen streven naar efficiëntie en effectiviteit in politieoptreden
enerzijds en legitimiteit en democratische controle anderzijds.
4. Diverse politie-instanties met eigen ontwikkelingsdynamiek die samen de
politiezorg moeten verzorgen – maar hoe?
Korte geschiedenis van het Belgische politiewezen
Waarom stilstaan bij de geschiedenis?
1. Inzicht in het verleden draagt bij aan inzicht in de complexiteit van het heden
2. Opdrachten van politie én de organisatie van - én toezicht op - het politiebestel,
steeds gesitueerd in een ruimere socio-politieke en economische context
De Franse en Hollandse erfenis (1794-1830)
De Franse Tijd (1794-1814)
1794-1799 → politie herkomst in burgerij
1799-1814 → militair Napoleontisch regime
• Politiestaat
• Openbare orde handhaving & politieke informatie
Kenmerken
• Militarisering
o Discipline & hiërarchie → gendarmerie
• Centralisering
o Uitbouw gendarmerie & wetgeving
o Uitvoerende macht → controle
o Onderscheid administratieve & gerechtelijke politie:
ADMINISTRATIEF/BESTUURLIJKE GERECHTELIJK POLITIE
POLITIE
• OPENBARE ORDE • OPSPOREN, VASTSTELLEN,…
• PREVENTIEF TOEZICHT • REPRESSIEF TOEZICHT
• BASIS: • POLITIECOMISSARISSEN,
POLITIEREGELEMENTEN VREDERECHTERS,…
Niet strikt afgebakend + gebaseerd op Fouche & Napoleon
1
,Joseph Fouché:
• Minister van Algemene politie (1799)
• Haute police → politieke inlichtingen
o Bescherming regime
• Police basse → criminele inlichtingen
• Oprichting police secrète (openbare veiligheid)
o Taak: inwinnen, analyseren en gebruiken van inlichtingen door middel
van informanten en infiltranten
o Reden: nood aan verzameling politieke informatie
• Politie wordt instrument in handen van machthebbers en wordt verwacht de
samenleving in het oog te houden
Verscheiden politieapparaat: Belangrijkste korpsen
Corps de la Police muncipale Garde nationale
Gendarmerie Nationale
1798-1809 Vanaf 1789 Opgericht 1800-1810
Nadien : Gendarmerie Administratieve & Voorloper burgerwacht
impériale (elitekorps) gerechtelijke taak
Comissarissen, Openbare orde +
veldwachters grensbewaking
Belangrijke rol lokale
overheid → burgemeester
Voordelen Nadelen
Overal geüniformeerd en discipline Wie, wanneer autoriteit?
Police municipale: lagere controle
Police municipale: Machtsapparaat sterk
gericht op inlichtingen
De Hollandse tijd (1815-1830):
• Afzwakking politiestaat
• Handhaving idee ‘haute police’
• Politieorganisatie:
Maréchaussée Gemeentelijke politie Burgerwacht/schuterij
Gendarmerie (term = Commissarissen & Openbare
beladen) veldwachters ordehandhaving
Centrale korps 1815: Toename Bestond uit burgers
Nederlanden gemeentelijke autonomie
Slechte verstandhouding tussen politiemachten
2
,Naar een nationaal gecentraliseerd politiesysteem
Eerste fundamenten van een Belgisch politiebestel (1830-1885):
• 1830: Belgische onafhankelijkheid
o Naar sterk gecentraliseerde staat met gemeentelijke autonomie
o Eerste Belgische regeringen: coalitieregeringen Katholieken & gematigd
liberalen
▪ 1831: grondwet
▪ Industriële ontwikkeling (2de helft 19de eeuw)
▪ Disciplinering werkende klasse
▪ Stakingen & sociale onrust
o Ordehandhaving = zeer belangrijk
De verschillende politie-instanties
Gendarmeri Leger Burgerwa Lokale/Gemeentep Oprichting
e nationale cht olitie openbare
(grootste korps) veiligheid
(staatsveiligh
eid)
1830: Binnenlands Decreet Landelijke politie 1830: einde
vervanging e 1830: (veldwachters) in haute police,
Maréchauss ordehandhav Gemeentel kleine gemeenten & behoud
ée ing ijk niveau Bekritiseerde openbare
gemeentepolitie in veiligheidsdien
grote gemeenten st.
Kleine rol Gebaseerd: Initiatief Gemeentewet 1836: Bevoegdheden
ordehandhav militair korps burgerij → Burgemeester: pas in 1998 bij
ing wantrouwe algemene wet
n politiebevoegdheid & vastgelegd.
preventief beleid
ontwikkelen.
Beperkte Steden Pleidooien Gebaseerd:
manschappe afzonderlijke militair korps
n gerechtelijke politie:
o 1871:
Voorstel Prins
& Pergameni
o 1872:
speciale
afdeling
gerechtelijk
werk Brussel
→ afgeschaft
1880
(budgetair)
o Geen
resultaat
o Gezien als
bedreiging
3
, gemeentelijke
autonomie
Strikte Loop 19de Taken:
discipline en eeuw → rol politiereglementen
hiërarchie verdwijnt toepassen
geleidelijk
aan.
Gebaseerd: Gebaseerd Gebaseerd:
militair korps : militair Gemeentepolitie
korps
Weerstand gecentraliseerd politiemodel uit angst voor soort dictatuur in België →
bezorgd over grote macht
Militarisering (1886-1914)
• Somber beeld politie eind jaren 1880:
o Alle politiediensten → gebrekkig
▪ Onvoldoende aantal en kwalitatief onvoldoende
• Verhoogde militarisering: periode van sociale onrust en beroering;
o Grootschalige stakingen, dodelijke slachtoffers.
o Algemeen stemrecht;
o Politieke polarisatie: oprichting ‘Belgische Werklieden Partij’ (1885).
• Politiek: sociaal verweer
o Beschermen van gevaarlijke mensen door opsluiting + rehabilitatie
• Versterking politieapparaat → vooral gendarmerie
• Sociale wetgeving
• Algemeen:
o Tot WO I: belangrijkste inzet politie = openbare ordehandhaving;
▪ Veiligheid & criminaliteitsbestrijding → geen prioriteiten
o Politie = instrument → werkende klasse in bedwang houden
▪ Periode: grote sociale onrust
De verschillende politie-instanties (1886-1914)
Volgende pagina
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller anoniempjexd. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.16. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
62890 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now