volledige samenvatting sociologie 2;
Hiermee slaagde ik in eerste zit
Het bevat volgende hoofdstukken: sociale verandering, modernisering, modernisering en sociale ongelijkheid, laat-moderniteit, laat-moderniteit en sociale ongelijkheid
Sociologie 2
DEEL 1: sociale verandering..............................................................................................................................3
1. Sociale verandering als thema van sociologie...........................................................................................3
2. Sociale verandering definiëren.................................................................................................................4
3. de complexiteit van sociale verandering...................................................................................................5
3.1 De aard van sociale verandering.........................................................................................................5
3.2 Factoren in en van endogene sociale verandering:.............................................................................5
3.3 Sociale verandering en sociale ongelijkheid........................................................................................5
DEEL 2: Modernisering (onderdeel van sociale verandering)...........................................................................6
DIMENSIE 1: Differentiatie (Durkheim).........................................................................................................6
DIMENSIE 2: Rationalisatie (Tönnies & Weber).............................................................................................7
DIMENSIE 3: Commodificatie (Marx)............................................................................................................7
Commodificatie gaat gepaard met 3 andere processen:...........................................................................8
Marx:........................................................................................................................................................8
Weber:......................................................................................................................................................8
4. Andere belangrijke moderniseringstrends................................................................................................8
1) politieke modernisering........................................................................................................................8
2) sociaal-culturele modernisering...........................................................................................................9
DEEL 3: Modernisering en sociale ongelijkheid................................................................................................9
1. Van standenmaatschappij.........................................................................................................................9
Voormoderne samenleving (1500-1800)..................................................................................................9
Theoretische uitdieping............................................................................................................................9
2. ... naar klassensamenleving....................................................................................................................10
Theoretische uitdieping:.........................................................................................................................10
3. Sociale klassen in de moderne samenleving...........................................................................................11
Marx’ klassenbegrip:...............................................................................................................................11
Voorbij Marx’ klassenbegrip:..................................................................................................................11
4. andere vormen van moderne ongelijkheid.............................................................................................12
Opmerkingen..........................................................................................................................................12
DEEL 4: Laat-moderniteit................................................................................................................................13
1. detraditionalisering.................................................................................................................................13
2. individualisering......................................................................................................................................13
wat is individualisering niet?...................................................................................................................13
Oorzaken individualisering......................................................................................................................14
gevolgen van individualisering................................................................................................................14
3. globalisering / mondialisering.................................................................................................................14
dimensies van globalisering....................................................................................................................15
Oorzaken van globalisering.....................................................................................................................15
Pagina 1 van 21
, gevolgen van globalisering......................................................................................................................15
de geglobaliseerde samenleving is een risicosamenleving (Beck)...........................................................15
4. superdiversiteit.......................................................................................................................................16
Superdiversificatie (Vertovec).................................................................................................................16
2 dimensies van superdiversiteit (Geldolf)..............................................................................................16
5. technologische ontwikkelingen...............................................................................................................16
Castells: de informatietechnologische revolutie.....................................................................................16
Lupton: de digitale samenleving.............................................................................................................16
Nieuwe aandacht van de sociologie voor relatie tussen mensen en dingen:..........................................17
6. Laat-kapitalisme en neoliberalisme.........................................................................................................17
Kenmerken modern kapitalisme:............................................................................................................17
Kenmerken laat-modern kapitalisme:.....................................................................................................17
Neoliberalisme als culturele dimensie van laat-kapitalisme....................................................................18
7. dedifferentiatie.......................................................................................................................................18
Modernisering deels te begrijpen als proces van functionele differentiatie...........................................18
Laat-moderniteit: deels te begrijpen in termen van processen van maatschappelijke dedifferentiatie /
hybridisering...........................................................................................................................................18
Dedifferentiatie en sociaal werk.............................................................................................................19
DEEL 5: laat-moderniteit en sociale ongelijkheid............................................................................................19
1. individualisering en sociale ongelijkheid.................................................................................................19
Beck: individualisering van sociale ongelijkheid......................................................................................19
2. globalisering en sociale ongelijkheid.......................................................................................................19
2 dominante versies over het effect van economische globalisering op sociale ongelijkheid:................19
In realiteit zeer complex antwoord........................................................................................................19
Nieuwe soort van klassen die identificeerbaar zijn in relatie tot het globaliseringsproces (Weiss, 2005)
................................................................................................................................................................20
Globalisering van risico’s (Beck, 2010)....................................................................................................20
3. technologie en sociale ongelijkheid........................................................................................................20
4. laat-kapitalisme en sociale ongelijkheid..................................................................................................21
Nieuwe soort economie onder impuls van financialisering, informatisering en globalisering:...............21
Cultuur van het neoliberalisme...............................................................................................................21
Pagina 2 van 21
,DEEL 1: sociale verandering
1. Sociale verandering als thema van sociologie
Sociale verandering als thema in publiek debat dat draait over de tendensen die mensen zien:
Brede maatschappij: “verzuring van de maatschappij”, “woke”, “gamification (mensen willen alles
leuk maken)”, ...
Sociaal werk: “vermarkting (MA moet hun werk registreren)”, “vermaatschappelijking van de
zorg”, ...
vaak gepaard met “zorgen” rond bepaalde ontwikkelingen
4 basisvragen van de sociologie:
1. Hoe is geordend samenleven mogelijk?
o Cultuur, waarden, normen, ...
2. Hoe werkt het samenleven door in individuele levens?
o Socialisatie, regels volgen, routine, ...
3. Hoe komen we tot algemene, empirische onderbouwde sociologische kennis?
o Methodes
4. Hoe zien de basiscontouren van onze samenleving eruit?
o Hoe moeten we onze hedendaagse samenleving begrijpen?
2 types van sociale verandering
2 types van sociologische analyse van sociale verandering:
1. vorm: “Hoe vindt verandering plaats?”
o Te begrijpen via evolutietheorie?
o Te begrijpen via theorie van periodieke cycli?
!! 2. inhoud: “Welke veranderingen vinden er plaats?”
Vaak worden de 4 vragen in combinatie gebruikt:
Comte: vooruitgangsmodel van religieus over metafysisch tot postief-wetenschappelijk stadium
Parsons: maatschappelijke evolutie verloopt volgens specialisatie van sociale systemen in het
vervullen van specifieke functies
focus op inhoudelijke aspect van sociale verandering:
In welke tijd leven we nu?
Welke veranderingsprocessen hebben onze samenleving gemaakt tot wat ze is?
Voor welke (nieuwe) uitdagingen hebben deze veranderingen gezorgd?
thema van de macrosociologie:
Microsociologie: hoe individuen functioneren in directe relatie met anderen
Mesosociologie: individuen handelen in een ruimere sociale context (groeperingen, netwerken,
organisaties)
Macrosociologie: het bredere sociaal-economisch gebeuren waarbinnen maatschappelijke
ontwikkelingen zich afspelen
Pagina 3 van 21
, Relevantie van sociologische analyse van sociale verandering voor het sociaal werk:
persoonlijke problemen hebben vaak (mede) een meer structurele maatschappelijke oorsprong (cf.
Mills: ‘sociologische verbeelding’)
Bv. Zoeken naar een woning: lastig voor alleenstaanden
Politiserend werken als belangrijke krachtlijn van het sociaal werk:
Sociaal werkers zorgen er mee voor dat mensen gebruik kunnen maken van hun sociale rechten en
voordelen. Maar ze wijzen ook op structurele mechanismen die tot sociale onrechtvaardigheid leiden.
Ze zoeken naar collectieve oplossingen om die mechanismen te bestrijden. Sociaal werkers zijn
publieke en democratische professionals die hun stem laten horen, maatschappelijke belemmeringen
benoemen, dominante denkpatronen in vraag durven stellen en een eigen positie innemen vanuit de
normatieve waarden van het beroep.
2. Sociale verandering definiëren
Sociale verandering = verandering in de structuur en de cultuur van een samenleving over een langere
periode.
Voorbeeld: als je met een radicaal idee komt wat de structuur en de cultuur van de maatschappij op
lange termijn verandert, kan je een changemaker zijn. Bij sociaal handelen is er altijd ruimte voor verandering,
maar het gaat over een lange periode en daardoor staat de verandering in verband met geografische,
politieke
ontwikkelingen (responsie).
Structuur = geheel van posities binnen groeperingen én de min of meer duurzame relaties tussen die
posities alsook tussen die groeperingen onderling
Cultuur = geheel van opvattingen die gedeeld en overgeleverd worden in een groepering
sociale verandering betreft de duurzame veranderingen in de posities/relaties én in de gedeelde
opvattingen van groeperingen
Kenmerken sociale veranderingen:
Vaak langzaam tot stand gekomen
Veelheid van oorzaken
Resultaten van verandering over een langere tijdsspanne heen werkzaam
Resultaten van verandering hebben een grote sociale reikwijdte
Vaak op meerdere levensdomeinen van individuen een impact
Wat is sociale verandering NIET voor SW?
De veranderingen die in principe met élk sociaal handelen gepaard gaan: onderscheid bewaken tussen
“cumulative social change” en “the processual aspects of all social life” (TS1):
Mead: Self = I + Me
Berger & Luckmann: dialectische visie op socialisatieprocessen (het sociale is vooraf gegeven aan
individuen, maar wordt ook altijd opnieuw gemaakt door individuen in de creatieve omgang met
dat vooraf gegeven)
Dergelijke “handelingseigen” onvoorspelbaarheid/creativiteit kan wel een belangrijke kiem zijn van
(bredere) sociale verandering
Pagina 4 van 21
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller zohermans. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.35. You're not tied to anything after your purchase.
