Functies: opnemen van prikkels, omvorming van prikkels tot zenuwimpulsen, overdragen van
zenuwimpulsen naar andere neuronen of effectorcellen thv de synaps.
1. SAMENSTELLING VAN HET ZENUWWEEFSEL
1.1. Neuronen/ zenuwcellen
= neuronen met hun uitlopers (neurieten) zijn de functionele eenheden van het centraal
en het perifeer zenuwstelsel.
Het bouwschema (soma, dendriet, axon) meestal aanwezig, maar vorm en grootte van
soma en de uitlopers kunnen variëren.
Frequentste in CZS Retina, reukepitheel Spinale, craniale ganglia
Uit soma ontspringen 1 dendriet en 1 axon 1 uitloper die in 2 splitst dicht bij
multipele dendrieten en soma. 1 uitloper loopt naar
1 axon perifeer en 1 naar CZS. Beide
hebben aspect van een axon.
A. Het cellichaam/ soma/perikaryon
= bestaande uit de kern en het omgevend cytoplasma
• Kern:
o Groot, rond
o Fijn chromatinepatroon (vesiculaire kern)
o Excentrisch en prominent nucleool.
, • Cytoplasma:
o talrijke mitochondriën (ook in neurieten)
o goed GA enkel in soma (niet in neurieten)
o vrije ribosomen
Hoge proteïnesynthese voor
cytoskeleteiwitten, membraaneiwitten
o sterk RER (nisslse lichamen doordat als
en neurotransmitters aggregaten van basofiel materiaal zichtbaar
is via LM)
o GER
• Microtubuli (25nm) en neurofilamenten (10nm):
o LM: observeerbare neurofibrillen
(zilverkleuring)
B. De dendriet
= ook wel afferente vezels genoemd; uitlopers perikaryon die meestal sterk vertakt zijn
(boom). Gespecialiseerd om prikkels te ontvangen van andere neuronen thv de synapsen.
- Dendrieten worden dunner bij elke vertakking
- Arborisatie van dendrieten zorgt dat neuron contact kan maken met 1000den axon
terminales (uitlopers van axonen) van andere neuronen.
• Gemmulae (dendritic spines):
o Uitstulping waar dendriet synaps vormt met axonterminals
o Grote plasticiteit !BELANGRIJK! neurale plasticiteit (adaptie, leergedrag…)
X GER
X Secretievesikels met neurotransmitters
✓ RER
✓ Microtubili en neurofilamenten
****MEDISCHE TOEPASSING**** mentale retardatie en dendritic spines
, C. Het axon
= ook wel efferente vezels genoemd. Lange uitloper gespecialiseerd in het geleiden van
zenuwimpulsen naar andere cellen (neuronen, spiervezels en klieren); het is al dan niet
gemyeliniseerd.
- Cilindrische uitloper met bijna constante diameter uit perikaryon thv axonheuvel
• Axonheuvel:
o Trechtervormig
X RER (dus geen Nisslse substantie)
• Cytoplasma:
o Mitochondriën
o GER
o Neurotubili en neurofilamenten
• Secretievezels afgesnoerd van GA en thv synaps in
synaptische spleet hun inhoud (neurotransmitters)
vrijstellen
• Telodendria (vertakkingen uiteinde axon):
o Bouton terminal (presynaptische knoop)
- Retrograad transport bepaalde macromoleculen (door endocytose opgenomen)
Microtubili als ‘rails’. Periferie → cellichaam
Kinesine (AT) en
- Anterograad transport van vesikels en macromoleculen:
Dyneïne (RT) als
Cellichaam → axon van perikaryon → synaptische uiteinden SNEL
motoren
- Axonaal transport: transport axonale skelet zelf TRAAG (snelheid zoals snelheid regeneratie en groei
axon)
****MEDISCHE TOEPASSING**** retrograad transport, toxines naar CZS
Herpes simplex: via axon naar spinale ganglia en
blijft eeuwig zitten (zit beschermd tegen
immuunsysteem. Als immuniteit daalt kan dat
terug reactiveren)
Polio: naar cellichaam van lower motorneurons.
Deze worden beschadigd en krijg je perifere
verlammingen (kinderverlamming)
Rabies/hondsdolheid: virus naar hersenen
getransporteerd.
Latentietijd hoger wanneer je gebeten bent in
been ivm wanneer je gebeten bent in gezicht
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller toulouseforsyth. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.21. You're not tied to anything after your purchase.