een samenvatting van het eerste deel van drugsfenomenen 2023, de samenvatting bestaat uit de pwp + lesnotities. ook de introductie van het Belgisch drugsbeleid is inbegrepen.
DRUGSFENOMENEN
HET BELGISCH DRUGSBELEID – EEN INTRODUCTIE
HET DRUGSFENOMEEN
MULTIDEMENSIONAAL
Het drugsfenomein heeft impact op 4 verschillende dimensies:
(1) Gezondheid: druggebruik heeft zowel een impact op het individu als op de samenleving (bv. gebruikte
naalden kan gevaar veroorzaken voor HIV → gevaar voor een epidemie → gevaar volksgezondheid).
(2) Economische dimensie gedreven door economische wetmatigheden: de drugsmarkt is …
- Legale economie (farma-industrie, alcohol- en tabak industrie
- Illegale economie (narco-economieën)
- Verwevenheid: zwart geld wordt witgewassen wanneer het bij ons op de markt komt (bv. een
illegale cannabisplantage die gebruik maakt van elektriciteit van het legale net → illegale handel
heeft impact op legale samenleving).
(3) Sociale dimensie en sociale consequenties:
- Sociaal functioneren van individu (bv. cocaine dat prestatiebevorderend wordt gebruikt)
- Sociale impact
(4) Veiligheidsdimensie
- Druggerelateerde criminaliteit (link drug-crime: link tussen druggebruik/handel &
criminaliteit/geweld)
o Overtredingen drugswetgeving (bv. je mag geen drugs bezitten)
o Systemische criminaliteit (bv. druggeweld)
o Verwervingscriminaliteit (bv. mensen die feiten plegen om in hun gebruik wordt
voorzien)
o Psychofarmacologische criminaliteit (bv. feiten plegen onder invloed)
- Zowel voor aanbodszijde, als voor vraagzijde
- Illegale drugseconomie heeft linken met
o Georganiseerde criminaliteit, terrorisme, militaire conflicten,…
- Middelengebruik in het verkeer, druggerelateerde overlast
→ interactie tussen verschillende dimensies: druggerelateerde overlast, niet alleen aanpakken via politie maar
ook het sociaal beleid is belangrijk en het inzetten van jeugdwerkers.
,MULTI-LEVEL
= zowel voor aanbodszijde als voor vraagzijde
(1) Internationaal (globalisering): bv. productie illegale middelen zoals cocaïne, heroïne, hasj
(aanbodzijde); Drugstoerisme (vraagzijde), een voorbeeld hiervan is naar de Nederlandse coffeeshops
gaan om drugs te gebruiken of in te slaan.
(2) Nationaal
(3) Regionaal (bv. tussenhandel)
(4) Lokaal (bv. detailhandel = straatdealen)
→ het drugsfenomeen is complex en veelzijdig
INTEGRAAL EN GEÏNTEGREERD DRUGSBELEID
Geïntegreerd
Intergaal
HET INTERNATIONAAL KARAKTER
INTERNATIONALE VERDRAGEN
- Eerste VN-verdragen (voorlopers)
o Verdrag van Den Haag van 1912
o Verdragen van Genève 1925, 1931 en 1936
- Wereldwijde samenwerking tussen landen geconcretiseerd in drie (meer recente) VN-verdragen:
o Het enkelvoudig verdrag van 30 maart 1961 inzake verdovende middelen en zijn protocol
van 25 maart 1972
▪ Vierdelig lijst verdovende middelen (geen alcohol)
▪ Art. 4: wetgevende en administratieve initiatieven om verdovende middelen te
beperken tot wetenschappelijk en medisch gebruik.
▪ Art. 36: inbreuken in hun wetgeving als strafbaar feit omschrijven
▪ ° INCB
, o Het verdrag van Wenen van 21 februari 1971 inzake psychotrope stoffen
▪ Psychotrope substanties (hallucinogenen, amfetamines, barbituraten,
tranquillizers) → kalmeringsmiddelen & slaapmiddelen.
o Het VN-verdrag van 20 december 1988 tegen de sluikhandel in verdovende middelen en
psychotrope stoffen. Ook het bezit voor persoonlijk gebruik wordt voor de eerste keer
strafbaar.
In de eerste drie verdragen zien we dat er weinig aandacht is voor de vraagzijde, men werkt eerder repressief.
In 1998 maakt de ‘balanced approach’ zijn intrede: ook aandacht voor preventie, hulpverlening en meer
evenwicht in het beleid.
DE EUROPESE UNIE
- De overeenkomst van 19 juni 1990 ter uitvoering van het Schengenakkoord van 14 juni 1985
inzake de geleidelijke afschaffing van controles aan de gemeenschappelijke grenzen.
o Art. 71: bestuurlijk en strafrechtelijk tegengaan van illegale uitvoer, verkoop,
verstrekking en afleveren van verdovende middelen
o Art. 76: Goed nabuurschap = bij lidstaten die verschillende types van beleid hebben, is
het belangrijk dat de lidstaat met het softer beleid er voor zorgt dat dit beleid voor geen
overlast zorgt in andere lidstaten.
▪ Vb. Frankrijk, België Nederland (drugstoerisme)
- Verdrag van Europese Unie van Maastricht (1992)
- Verdrag van Amsterdam (1997): vraagzijde aanpakken
- Opzet Early Warning System (1997): wanneer een gevaarlijke substantie wordt gevonden gaan er
alerts uitgestuurd worden naar andere landen.
- EU-actieplannen (sinds 1996): beleidsplannen op EU-niveau
EU Drugs strategie 2020-2025 (EU Actieplan 2020-2025):
(1) Terugdringen vraagzijde: prevention, hulpverlening en zorg
(2) Terugdringen aanbodzijde: versterk de veiligheid
(3) Aandacht voor druggerelateerde schade: ook schade wanneer je voor drugsgerelateerde feiten in de
gevangenis beland.
(4) Coördinatie
(5) Internationale samenwerking
(6) Informatie, onderzoek, monitoring en evaluatie → beleid op maat
HISTORIEK VAN HET BELGISCH DRUGSBELEID
DRUGSWET VAN 1921
1921: drugs zijn geen groot issue
De basiswet van 24 februari 1921, sterk gewijzigd door de wet van 9 juli 1975
, - Context:
o Opiumverdrag De Haag geratificeerd in 1914
o Drugsprobleem in België vrij minieme impact, gebruik min of meer beperkt tot
geïsoleerde gevallen in medische en paramedische kringen en veldapotheken
o Minister van Justitie E. Vandevelde: Alcoholwetten. (= alleen alcohol kopen voor zeer
dure prijzen).
o Positivisme ~ Louis Vervaeck: ‘er is nog geen probleem, maar dat kan er wel nog komen’)
- Kaderwet:
o De ‘Regering’ (sinds 3 mei 2003 de ‘Koning’) is gemachtigd om de voorwaarden te
bepalen waaronder bedoelde stoffen moeten worden verhandeld en hoe daarop
toezicht wordt gehouden
=> strafbepalingen verdeeld tussen wet en koninklijk besluit
o Reglementeert twee verschillende materies in dezelfde wet:
▪ Slaap- en verdovende middelen
▪ Gifstoffen, ontsmettingsstoffen en antiseptica
o Wordt aangevuld in:
▪ 1975: ‘psychotrope stoffen’
▪ 2003: ‘stoffen die kunnen gebruikt worden voor de illegale vervaardiging van
verdovende middelen en psychotrope stoffen’
o Inschrijven in het internationaal drugsbeleid
ONTWIKKELINGEN 1921-1975
Wet van 9 juli 1975 (grondige aanpassing van wet 1921)
- Context
o Conservatieve tegenbeweging t.a.v. de golden sixties
o Groeiende internationale ongerustheid om drugshandel
▪ Enkelvoudige Verdrag van New York
▪ Conventie van Wenen
o Groter aanbod dan louter klassieke drugs
- Wet:
o Geen onderscheid tussen cannabis en cocaïne en opiaten
o Invoer enkele nieuwe bestraffingen en verzwarende omstandigheden
o Invoer van een verklikkingsclausule (= verschoningsgrond)
- Werd in 2003 en 2014 opnieuw aangepast
JAREN ’90: EEN EFFECTIEF DRUGSBELEID
In de jaren ‘80 was het drugsproblematiek geen politiek thema
Begin jaren ‘90: prioritair op de politieke agenda → bouwstenen drugsbeleid sensu lato
- Eerste helft jaren ‘90: verschillende beleidsinitiatieven zonder betrokkenheid voltallige regering of
afstemming.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller vanwijmeerschnaomi. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.59. You're not tied to anything after your purchase.
