Hoofdstuk 10 Burgerlijk procesrecht
Kenmerken van burgerlijk procesrecht
1. Partij – autonomie ( art 1:1 BW )
Iedereen in Ne is vrij en bevoegd tot genot van burgerlijke rechten. Bovendien behoort hij ook
grote vrijheid te hebben in procederen over zijn burgerlijke rechten. Dit beginsel van partij –
autonomie komt als volgt tot uitdrukking:
- Ieder is vrij om proces te beginnen
- Omvang van geding wordt door partijen bepaald = partijen beslissen
onderwerpen
- Gestelde & niet weersproken feiten = door rechter als vaststaand
aangenomen
- Partijen mogen begonnen geding altijd voor uitspraak beëindigen
- Rechter mag geen uitspraak doen over zaken die niet zijn gevorderd en niet meer
toewijzen dan geëist
2. Lijdelijkheid van de rechter
Het is aan partijen om met vorderingen, stellingen en verweren te komen, zij voeren het
proces, rechter blijft als onpartijdige derde buiten de rechtsstrijd
Deze blijkt ook uit het feit dat wat ene partij heeft gesteld en de ander niet weersproken of
erkend, moet door rechter als vaststaand worden aangenomen = formele waarheid. ( art
149 lid 1 Rv )
Tegenover deze lijdelijkheid staat punten waarop burgerlijke rechter actief in verloop van
geding kan ingrijpen:
A. Redelijke termijn ( art 20 Rv/ art 6 EVRM )
- Rechter moet waken tegen onredelijke vertraging van procedure door telkens
termijnen stellen voor proceshandelingen van elk der partijen
B. Aanvulling van rechtsgronden ( art 25 Rv )
- Rechter mag vordering van eiser niet afwijzen omdat deze juridisch onjuist is
onderbouwd, deze moet door de rechter dan verbeterd worden
C. Comparitie ( art 87 & 88 Rv )
- Bevoegdheid van de rechter om op eigen initiatief partijen op terechtzitting te
laten verschijnen
- Inlichtingen of schikkingscomparitie ( = partijen tot schikking te bewegen )
3. Verplichte procesvertegenwoordiging ( art 72 Rv )
Hoofdregel: partijen kunnen in civiele procedure alleen proceshandelingen verrichten als
zij vertegenwoordigd
zijn door een advocaat, partijen kunnen dus niet zelf in procedure optreden (
lid 2 )
Uitzondering: in kantonzaken geldt verplichte procesvertegenwoordiging niet, en kunnen
zowel eiser als
gedaagde bij kantonrechter zelf, in eigen persoon procederen ( lid 1 )
, Redenen voor systeem van verplichte vertegenwoordiging:
- Doelmatigheid = bevorderd, proces verloopt efficiënter
- Eerlijk proces = ongelijkheid tussen partijen wordt opgeheven door mate van
gelijkheid tussen advocaten
- Werk rechter vereenvoudigd = juridische argumenten en feiten worden door
advocaten voorbewerkt
4. Proces verloopt schriftelijk
Stukken die beide partijen in de loop van proces produceren, vormen procesdossier, tbs
van de rechter.
5. Procedure is niet kosteloos ( art 237 lid 1 Rv )
Kosten van procedure komen in beginsel geheel ten laste van partijen met uitgangspunt
dat partij die bij de vonnis in ongelijk gesteld wordt, wordt ook veroordeeld in de kosten
van geding ( zowel kosten van griffierechten als kosten van advocaten, deurwaarden en
getuigen ).
6. Zo nodig een toevoeging ( art 18 GW )
De wet stelt regels omtrent het verlenen van rechtsbijstand aan minder draagkrachtigen =
art 2 Raad voor Rechtsbijstand . Afhankelijk van de zaak wordt toevoeging verleend voor
kosten van een advocaat. Dit alles kan alleen als verzoeker niet in staat is om eigen
kosten van proces geheel of gedeeltelijk te betalen. Meestal komt deze toevoeging samen
met eigen bijdrage waarvan hoogte afhankelijk is van financiële draagkracht. Als de zaak
wordt verloren, moeten de kosten echter van tegenpartij altijd uit eigen middelen worden
betaald.
Bevoegdheid van burgerlijke rechter ( art 112 lid 1 GW )
Fundamentum petendi
Aanvankelijk was burgerlijke rechter slechts bevoegd als rechtsverhouding die tot geschil
had geleid, zuiver privaatrechtelijk was = rechtsverhouding die niet mede door regels van
publiekrecht werd beheerst. In geschillen naar aanleiding van uitoefening van
publiekrechtelijke taak door overheidsorgaan, verklaarde burgerlijke rechter zich altijd
onbevoegd.
Objectum litis
In HR Guldemond/Noordwijkerhout is bevoegdheid van burgerlijke rechter aanzienlijk
uitgebreid. Voortaan gold er als enig criterium dat partij haar vordering baseert op een
regel van burgerlijk recht, wil burgerlijke rechter bevoegd zijn in een geschil = het gaat
niet om aard/karakter van het geschil ( publiek of privaatrechtelijk ), maar om het
voorwerp ( te beschermen recht van de aanlegger ).
In dit geval kunnen ook geschillen met publiekrechtelijk karakter worden beoordeeld door
burgerlijk rechter ( = HR Alkmaar/Noord-Holland = geschil dat zich volledig in
publiekrechtelijke sfeer afspeelt, aangezien het gaat om provincie & gemeente, en over
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller yaraknoops. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.79. You're not tied to anything after your purchase.