College 6-2-23 Morfologie en morfologische stoornissen
Intuïtie en creativiteit
Tafel is 1 morfeem
Wijzer is 2 morfemen (stam wijs (base/root), + uitgang, iets of iemand wijst (-er))
Token: elk woord in een tekst
Type: elk verschillend woord in een tekst
Lexeem: woordfamilie inclusief grammaticale varianten (doorgaans één lemma in een woordenboek)
Inflectie: grammaticale varianten
- SG/PL
- Tijd en aspect, participium
- Persoon (1/2/3)
- Geslacht
Derivatie: woordvorming die relevant is voor het lexicon
- leven [V] levendig [A] levendigheid [N]
- nieuwe woorden maken met affixen
Woorden in je hoofd
- Mentaal lexicon
- Woordvormingsregels (inflectie en derivatie)
Bestaande woorden in een taal(gemeenschap)
Potentiële woorden in een taal
Mentale lexicon: semantische associaties, niet alfabetisch (t.o.v. woordenboek)
Woordenboek heeft meer woorden dan mentale lexicon. Mentale lexicon kent woorden die niet in
het woordenboek staan
Nonce = woord wat maar één keer gebruikt is
Mountweazel = niet-bestaand woord dat gebruikt kan worden om plagiaat bij andere (woorden)
boeken te identificeren
Woord = kleinste eenheid die onafhankelijk kan worden gebruikt
Morfeem = kleinste eenheid die betekenis draagt (vrij of gebonden)
,Vrij morfeem = morfeem wat ook een woord kan zijn
Gebonden morfeem = morfeem wat niet zelfstandig kan voorkomen (-tje)
Affix = gebonden morfeem die niet de semantische kern van een woord is (suffix of prefix)
Lexeem = woordfamilie van inflectionele vormen
Base/root = iets met een semantische kern (vrij of gebonden)
Stam = woord waar je alle inflectie vanaf hebt gesloopt (ook voor zelfstandig naamwoord)
Voor werkwoorden: stam kan groter zijn dan de root (Latijnse werkwoorden, dicimus, dic = root, dici
= stam
Compound = met twee of meer bases erin, twee lexicale betekenissen
Verkleinwoord valt niet onder inflectie
Samenstellingen (compound): f
- Attributief, coördinatief (blauw-groen), subordinatief
- Root compound vs synthetisch (horlogemaker) (deverbaal)
- Endo- vs exocentrisch (sufkop; is niet letterlijk een hoofd)
College 13-2-23
Allofonen = verschillende fonetische realisaties van hetzelfde foneem (verschillende soorten
realisatie van de r)
Onder productiviteit als morfologisch fenomeen verstaan we de voor taalgebruikers bestaande
mogelijkheid door middel van het morfologisch procedé dat aan de vorm-betekeniscorrespondentie
van sommige hun bekende woorden ten grondslag ligt, onopzettelijk een in principe niet telbaar
aantal nieuwe formaties te vormen
Productief is scala begrip; iets is meer of minder productief
Wanneer is affixatie een meer of minder productief procedé?
Factoren:
- Transparantie van de afleiding (hoe transparanter, hoe meer productief)
> is er klankverandering en/of klemtoonverschuiving
> is er een compositionele betekenis (geen lexicalisatie)
- Semantische en pragmatische bruikbaarheid van de compositie
, - Restricties op de basis
> categoriale restricties
> fonologische restricties
> semantische en pragmatische restricties
> etymologische restricties
Compositie
On- ‘tegenovergesteld/niet’
Onlogisch = niet logisch transparant compositioneel
Onaardig = niet aardig
Onweer ≠ geen weer lexicalisatie (minder productief), klemtoonverschuiving naar on
Onmens ≠ geen mens klemtoonverschuiving naar on
Hoe meer klankverandering, hoe minder productief
Productief bij adjectieven
Minder productief bij zelfstandige naamwoorden
verder onderzoeken
Loopbaar, dansbaar, springbaar, ??snurkbaar (onergatief?? alleen met transitieve
interpretatie)
Blokkering (blocking) (onregelmatige vorm blokkeert de regelmatige afleiding)
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller astrid2209. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.71. You're not tied to anything after your purchase.