Summary
Samenvatting PB2702 Gezondheidsgedrag: interactie tussen individu en omgeving
- Course
- Institution
Een samenvatting van de reader (thema 1 t/m 5) en youlearn.
[Show more]
1 review
By: rejaatje • 1 month ago
Seller
Followlindapolstra
Reviews received
Content preview
Samenvatting Reader enYoulearn
DOOR LINDA POLSTRA
Studiejaar 2023-2024
,THEMA 1 OMGEVINGSINVLOEDEN
Artikel: Health Behavior: Interaction between individual and environment
1 Introductie
Gedrag is in controle door het individu zelf maar wordt
(onbewust) beïnvloed door omgeving.
Positieve deviant: individu waarbij het vermogen om met
tegenslagen om te gaan positief afwijkt van de meeste
mensen in de community waarin hij/zij leeft met dezelfde
uitdagingen en problemen
Zie figuur 1: Rainbow Model of Health van Dahlgren en
Whitehead. Individu is de kern, daar omheen sociale netwerk,
leef en werk conditie, sociaaleconomisch & culturele
invloeden. Alle lagen hebben interactie en invloed met/op
elkaar. Dit vraagt hulp vanuit verschillende invalshoeken om
het gedrag te kunnen veranderen.
2 The Health Field Concept en de omgevingsinvloeden op gezondheid
2.1 Health Field concept van Lalonde (1974)
Om erachter te komen wat de oorzaak van gezondheidsgedrag is moet je continu de "waarom?" vraag
stellen.
Health Field concept: 4 factoren voor het beïnvloeden van gezondheid
1. Leefstijl: individuele gezondheidsgedrag waar je zelf controle op kan uitoefenen
2. Human biology: aangeboren
3. Health care organization: de kwaliteit en toegankelijkheid van de zorg
4. Omgeving: zowel fysiek als economisch en sociaal, waar je weinig tot geen controle over hebt
2.2 Omgevingsinvloed op gezondheid
Macro: sociaal, economisch, cultureel en fysieke omgeving
Meso: werk en leefomstandigheden
Micro: gedrag, genetische predispositie
,Macro, meso en micro beïnvloeden elkaar
ANGELO model: Analysis Grid for Environments Linked to Obesity (model ontworpen om het gedrag te
begrijpen achter obesitas)
3. Het gezondheidspsychologisch perspectief
Primary disease prevention: gezondheidspyscholoog kan iemand helpen om gezonde keuzes te maken
Secondary en tertiary prevention: helpen preventief negatieve mentale gezondheidsinvloeden of fysieke
problemen
3.1 de ontwikkeling van gezondheidspsychologie
Health field van Lalonde bracht verandering in de gezondheidspsychologie door de holistische / bio-
psycho-sociale kijk op gedrag. Daarnaast ook de verandering van focus op de "ziekte" naar de focus op
"positieve gezondheid".
Ottowa Charter: 5 gezondheidsgerelateerde actie gebieden voor een meer bredere kijk op
gezondheidsgedrag van een individu (building healthy public policy, strenghtening communicty action,
developing personal skills, reorienting health care services towards prevention of illness and promotion
of health, creating supporting environments)
Definitie van "gezondheid" volgens het WHO: health is a state of complete psychical, mental, and social
wellbeing and not merely the absence of disease or infirmity.
- kritische kanttekening hierbij: "complete" gezondheid kan niet worden omvat in deze drie domeinen &
gezondheid wordt neergezet als een statisch concept terwijl het meer dynamisch is (veranderlijk over tijd
en situatie)
Definitie van "positieve gezondheid": the ability to adapt and self-manage, in light of the psychical,
emotional and social challenges in life
3.2 de focus van gezondheidspsychologie
, definitie van gezondheidspsychologie volgens de OU: health psychology is the science that focuses on
the relationships between psychical, biologial and social factors on the one hand and health and illness
on the other hand.
Vanaf de jaren 20 zijn NCCD's (noncommunicable diseases) de nummer 1 doodsoorzaak. Langzaam
ontwikkelende ziektes die niet te genezen zijn maar wel deels preventief behandeld door een gezonde
leefstijl.
Environmental stress theory: legt uit hoe een omgevingsinvloed die stressvol is voor een persoon in een
bepaalde situatie niet stressvol is voor een ander persoon in dezelfde situatie of voor dezelfde persoon
maar dan in een andere situatie. Richt zich meestal op negatieve omgevingsinvloeden.
environmental control thoery (wordt benoemd maar niet verder uitgelegd)
Omgevingspsycholgie richt zich op de relatie tussen de invidiuele kwaliteit van leven en omgeving door
middel van Stress recovery theory en Attention restoration theory (worden later verder uitgelegd)
Interventies richten zich meer op omgeving dan individu (BOB campagne en 'drank maakt meer kapot
dan je lief is')
Youlearn
Thema 1.1
Definitie van een gezonde leefomgeving volgens het RIVM: Een gezonde leefomgeving is een
leefomgeving die als prettig wordt ervaren, die uitnodigt tot gezond gedrag en waar de druk op de
gezondheid zo laag mogelijk is.
Conceptueel kader voor leefomgevingskwaliteit dat het uitgangspunt vormt voor het denken over
gezonde leefomgeving volgens het RIVM (zowel objectieve als subjectieve beleving)
Kwaliteit van leefomgeving: een van de factoren die onze kwaliteit van leven bepaalt en wordt bepaald
door ruimtelijk, fysieke en sociale omgevingsfactoren. Naast meetbare factoren ook percepties of
oordelen van mensen van belang.
Hoe identificeren met een groep gezondheidsgedrag kan bevorderen:
- Identiteit als moderator: statistische term die aangeeft dat naarmate het gevoel van aantrekking en bij
horen tot een bepaalde groep, ook het gedrag versterkt wat bij die groep hoort.
- Identiteit als uitkomst: gezondheidsgedrag leidt tot identificatie met een groep (je bent geen sporter
maar door te sporten ga je jezelf wel als sporter zien)
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller lindapolstra. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.41. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
76669 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now