Summary
Samenvatting Collegeaantekeningen Deel 2 Sociale Filosofie
- Course
- Institution
- Book
Samenvatting en aantekeningen van de hoorcolleges en werkcolleges van het deel Sociale Filosofie.
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Follow
victor427
Reviews received
Content preview
Deel 2: Sociale filosofieHC8 - Inleiding
Economische modellen
Economen gebruiken theorieën en modellen. Dit zijn eenvoudige en abstracte werelden met hoogst
onrealistische veronderstellingen.
● VB: Crusoe economie → gaat over de manier waarop Crusoe zijn tijd indeelt. Met de komst van Vrijdag
wordt het model complexer. Ze kunnen onderling taken gaan verdelen waar ze goed in zijn.
Ze werken als karikaturen: overdreven en bewust vervormde schetsen waarbij essentiële kenmerken worden
uitvergroot en niet-essentiële kenmerken worden weggelaten. Modellen doen op theoretische manier wat
experimenten op fysieke manier doen: bepaalde aspecten van de realiteit isoleren en kijken hoe bepaalde
factoren in isolatie werken.
● VB: John Stuart Mill erkent dat de mens passies en motieven heeft. Echter, voor zijn model neemt hij
aan dat dat niet zo is.
Homo economicus
Er zijn verschillende gradaties in de definitie van de homo economicus:
● Smalst → eigenbelang in enge zin maximaliseren (materiële welvaart)
● Smal → eigenbelang in bredere zin maximaliseren (ook sociale status)
● Breed → subjectief verwacht nut maximaliseren
● Breedst → vervulling van preferenties maximaliseren (wat die ook mogen zijn)
Homo economicus vs homo sapiens
Veel onderzoek toont aan dat assumpties in het homo economicus model vaak niet de belangrijkste aspecten
van menselijke psyche en gedrag representeren. Dit komt onder meer door ‘heuristics’ en ‘biases’ zoals:
● ‘Confirmation bias’: de neiging om informatie te verkiezen – zowel bij het vergaren als bij het
interpreteren – die de eigen overtuigingen en hypotheses bevestigt.
● ‘Salience’ en ‘availability bias’: informatie die onmiddellijk beschikbaar, recent en concreet is, weegt
zwaarder door dan andere, meer abstracte informatie.
● ‘Status quo bias’: preferentie voor de huidige situatie en aversie voor mogelijk verlies (hangt samen met
luiheid en procrastinatie).
○ VB: automatisch donor bij orgaandonaties als je geen actie onderneemt.
● Endowment effect
○ We hechten meer waarde aan dingen die we bezitten dan aan dingen die we niet bezitten.
Economen en andere gedragswetenschappers leggen veel onbewuste mechanismen bloot zoals:
● Wishful thinking
○ Het interpreteren van feiten volgens wat men zou willen dat het geval is en niet volgens de
werkelijke bewijzen
● Sunk cost fallacy
○ Naarmate we ons meer hebben gecommitteerd aan het project, vinden we het lastiger er mee te
stoppen.
● Consistency bias
○ Niet in staat zijn om de veranderingen in je denken te zien omdat je denkt dat je altijd al zo
dacht.
● Egocentric bias
○ Te veel vanuit zichzelf denken en de eigen visie belangrijker vinden dan die van een ander.
1
,Daniel Kahneman (2011) concludeert hieruit dat er 2 systemen werkzaam zijn in onze geest:
● Systeem 1: intuïtief en automatisch (snel, impliciet, associatief, moeiteloos, niet-verbaal)
● Systeem 2: reflexief en redenerend (traag, expliciet, regelgebonden, moeizaam, verbaal)
Ook al denken we dat Systeem 2 doorgaans de controle heeft en wint bij conflicten, is dit vaak toch niet het
geval. Daardoor is ons denken ‘feilbaar’.
2
, HC9 - De rol van incentives en crowding out
De verhouding tussen individuen en het grotere geheel staan hierbij centraal. Zoals burger-overheid,
werknemer-werkgever.
Sociale filosofen moeten regels, wetten en instituties nemen zoals ze kunnen zijn (zoektocht naar een
realistische utopie). Hierbij wordt er nagedacht over welke wetten en regels ideaal zijn. Hierbij moet er wel
rekening gehouden worden met de mensen zoals de zijn (dus een realistisch mensbeeld en niet een
utopisch mensbeeld).
Het menselijk handelen is gebaseerd op verschillende motivaties zoals egoïsme, empathie, vertrouwen, etc.
Dit vergemakkelijkt sociale interactie en samenwerking en wordt ook wel sociaal kapitaal genoemd.
Intrinsieke motivatie: men doet iets omdat men het belangrijk vind of omdat men er plezier van ondervindt.
● VB: vrijwilligerswerk
● VB: je collega helpen omdat je het normaal vindt en niet vanwege mogelijke promotie.
Extrinsieke motivatie: men doet iets omwille van iets anders zoals beloning of straf. Hierbij wordt de
handeling beschouwt als instrument om iets anders te bereiken.
● VB: je college helpen met het oog op mogelijke promotie en niet omdat je het belangrijk vindt om hem
te helpen.
● VB: het mensbeeld van de homo economicus is gebaseerd op extrinsieke motivatie en beloningen.
Douglas McGregor onderscheidde 2 soorten opvattingen binnen bedrijfsmanagement omtrent motivaties van
werknemers:
● Theory X
○ Hierbij wordt verondersteld dat werknemers niet graag werken en dus gecontroleerd en
gestimuleerd moeten worden. Zonder incentives hebben deze werknemers geen motivatie om
hun werk te doen.
○ Hierbij is er sprake van een controlerende managementstijl (top down).
● Theory Y
○ McGregor stelt dat de meerderheid van de werknemers niet van het X-type zijn maar juist van
het Y-type. Deze werknemers nemen verantwoordelijkheid, zijn autonoom en werken graag. Ze
zijn intrinsiek gemotiveerd.
○ Hierbij is er sprake van een participatieve managementstijl (bottom up); het personeel wordt dan
meer betrokken bij de besluitvorming binnen het bedrijf.
Crowding out
Bruno Frey beschrijft hoe bepaalde incentives (gericht op extrinsieke motivatie) de intrinsieke motivatie kunnen
doen afnemen. Dit leidt tot een toename van de extrinsieke motivatie en een afname van de intrinsieke
motivatie.
● VB: jongen maait het gras voor zijn ouders omdat hij dat graag doet. Vanaf een bepaald moment krijgt
hij hier steeds voor betaald. Wanneer de ouders stoppen met deze beloning zal de jongen ook niet
meer het gras maaien omdat hij geen intrinsieke motivatie meer heeft.
Frey stelt dat een wantrouwige overheid mensen behandelt alsof ze egoïsten zijn. Dus door mensen te
benaderen als homo economicus zullen ze zich meer als egoïsten gedragen. Dit is een self-fulfilling
prophecy.
● VB: flitspalen leiden ertoe dat mensen snel rijden en op het moment dat ze een flitspaal naderen zich
even aan de snelheid houden. Vervolgens gaan ze weer sneller rijden. Dit wordt enkel gedaan om de
boete te vermijden en dus uit eigenbelang.
3
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller victor427. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.01. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
76669 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now