Dit document bevat een samenvatting van alle voorgeschreven literatuur en jurisprudentie voor het vak Goederenrecht. De jurisprudentie is gekoppeld aan de benodigde leerstof. Ook zijn er voorbeelduitwerkingen geplaatst, zodat duidelijk is hoe het leerstuk zit.
Hi! I'd love to hear what's wrong with the summary. I passed the property law exam myself in 1 time last year with this summary.
By: lottelintsen • 9 months ago
Seller
Follow
tanishavanaalst
Reviews received
Content preview
Samenvatting literatuur – Goederenrecht
Literatuur week 1 – Kernbegrippen goederenrecht
Leerdoelen week 1:
U kunt begrippen als zaak, vermogensrecht, goed, beperkt recht, (blote) eigendom,
recht op naam, etc. omschrijven en toepassen;
U kunt de kenmerkende eigenschappen en rechtsgevolgen van goederenrechtelijke
rechten noemen, kunt deze onderscheiden van verbintenisrechtelijke rechten en kunt dit
toepassen in een casus;
U kunt beschrijven in welk opzicht eigendom, bezit en houderschap van elkaar
verschillen;
U beheerst het leerstuk oneigenlijke vermenging en kunt uitleggen hoe de Hoge Raad in
het Teixeira-de-Mattosarrest tot zijn oordeel is gekomen.
Verplichte jurisprudentie:
- HR 3 maart 1905 W 1905/8191 (Blaauboer/Berlips)
- HR 12 januari 1968, NJ 1968/274 (Teixeira de Mattos)
- HR 17 april 1970, NJ 1971/89 (Grensoverschrijdende garage)
- HR 29 juni 1979, NJ 1980/133 (Hoogovens/Matex)
- HR 6 december 2019, NJ 2020/357 (ING/Thielen q.q.)
Vermogen
Het goederenrecht maakt onderdeel uit van het vermogensrecht: het samenstel van
rechtsregels met betrekking tot iemands vermogen. Het begrip ‘vermogen’ wordt in het
privaatrecht in ruime zin genomen: iemands op geld waardeerbare rechten en plichten.
Onder het vermogen vallen goederen en schulden. Iedere natuurlijke persoon en
rechtspersoon heeft een vermogen.
Art. 3:276 BW: tenzij de wet of een overeenkomst anders bepaalt, kan een schuldeiser zijn
vorderingen op alle goederen van zijn schuldenaar verhalen.
Dus: de goederen kunnen worden verhaald voor de schulden door de schuldeisers.
Goederen art. 3:1 BW
Goederen zijn alle zaken en vermogensrechten en vormen de voornaamste actieve
bestanddelen van iemands vermogen.
Zaken art. 3:2 BW
Zaken zijn voor menselijke beheersing vatbare stoffelijke objecten. Vereist wordt niet dat de
zaak aan iemand toebehoort. Uit de wetsgeschiedenis blijkt dat gedachten, merken en
energie niet als stoffelijke objecten worden aangemerkt. Ook de lucht en de zee worden niet
aangemerkt als voor menselijke beheersing vatbaar. Onder het begrip ‘zaak’ vallen dus
concrete voorwerpen, door natuur of door menselijk toedoen ontstaan.
,Art. 3:2a BW: dieren zijn geen zaken. Maar: worden in het goederenrecht wel als zodanig
behandeld.
Art. 3:3 BW: roerend en onroerend. Portacabin-arrest: duurzaam met de grond verenigd.
Onroerend zijn de nog niet gewonnen delfstoffen, etc. Roerend zijn alle niet-onroerende
zaken.
Vermogensrechten art. 3:6 BW
Vermogensrechten zijn rechten die:
- Rechten die overdraagbaar zijn: titel 3.4 BW, art. 3:83 BW. Hierin staat dat eigendom,
beperkte rechten en vorderingsrechten overdraagbaar zijn. In lid 3 staat dat andere
rechten overdraagbaar zijn indien de wet dit bepaalt. Bv. art. 2 Auteurswet.
- Ertoe strekken de rechthebbende stoffelijk voordeel te verschaffen: niet
overdraagbaar. Bijvoorbeeld een niet-overdraagbare vordering. Vorderingsrechten
kunnen namelijk niet-overdraagbaar zijn art. 3:83 lid 2 BW, bv. art. 3:226 BW (recht van
gebruik en bewoning) niet overdraagbaar.
- Verkregen zijn in ruil voor stoffelijk voordeel: d.w.z. waartoe de rechthebbende
bereid was iets tegenover te stellen.
Let op: de hoedanigheid van vermogensrecht wordt bepaald door de vraag of het recht in
kwestie enige economische waarde vertegenwoordigt.
Eigendomsrecht: ook het eigendomsrecht ex art. 5:1 BW is een vermogensrecht. Wordt vaak
samengepakt met de zaak waarop het rust. Bij de overdracht blijkt uit art. 3:83 BW dat je het
eigendomsrecht overdraagt, terwijl art. 3:86 BW spreekt van overdracht van het object.
Goodwill: de niet-tastbare meerwaarde van een bedrijf
Hieronder vallen bijvoorbeeld de kwaliteit van het bedrijf, de ligging van het pand en andere
materiële en immateriële factoren.
Ondanks dat goodwill waarde heeft en bij een overname wordt doorverkocht, valt het niet
onder een vermogensrecht. Deze vraag komt op vanwege de vraag van de bank om
zoveel mogelijk goederen verpandbaar te maken. Hiervoor moet er sprake zijn van een
vermogensrecht/goed, zie art. 3:228 BW.
Is een verzekerings-/assurantieportefeuille een vermogensrecht?
ING Thielen. Het samenstel van overeenkomsten en goodwill dat wordt aangeduid als een
assurantieportefeuille is geen individuele zaak of individueel vermogensrecht, ook al wordt
het in het economische verkeer als eenheid beschouwd. Een assurantieportefeuille is
daarom geen goed als in art. 3:1 BW.
Onroerende en roerende zaken art. 3:3 BW
Onroerende zaken: de grond, de nog niet gewonnen delfstoffen, de met de grond verenigde
beplantingen, alsmede de gebouwen en werken die duurzaam met de grond zijn verenigd,
hetzij rechtstreeks, hetzij door vereniging met andere gebouwen of werken.
Om te bepalen of een gebouw of werk duurzaam met de grond is verenigd, moet worden
bekeken of het naar aard en inrichting is bestemd om duurzaam ter plaatse te blijven. Er
,moet worden gekeken naar de bedoeling van de bouwer. De technische mogelijkheid om het
gebouw of werk te verplaatsen speelt geen rol. De basis voor het onroerende karakter is
steeds de grond. Wat daar geologisch, organisch of door duurzame vereniging mee is
verbonden, is onroerend. Portacabin.
Roerende zaken: alle zaken die niet onroerend zijn.
Deze onderscheiding is van belang voor de vraag welke eigendomsbepalingen van
toepassing zijn (titel 5.2 of titel 5.3).
Registergoederen art. 3:10 BW
Zijn goederen voor welke overdracht of vestiging inschrijving in daartoe bestemde openbare
registers noodzakelijk is. Hieronder vallen onroerende zaken, maar soms ook roerende
zaken en diverse vermogensrechten. Het is belangrijk om te weten of iets een registergoed
is, omdat er daarbij sprake kan zijn van verjaring of de bepalingen over overdracht moeten
worden toegepast.
3 voorwaarden voor voldoen aan begrip registergoed:
1. Er moet een register bestaan waarin de vestiging of overdracht van het goed kan
worden ingeschreven
2. Register moet openbaar zijn
3. De inschrijving in het register moet voor de vestiging of overdracht constitutief zijn
(overdracht/vestiging treedt pas in na inschrijving).
Let op: een motorrijtuig waarvoor een kenteken is afgegeven is geen registergoed, ook al
eist het Kentekenreglement dat bij de overdracht het kentekenbewijs moet worden
overgeschreven op naam van verkrijger. Dit is namelijk geen constitutief vereiste, maar een
strafbaar feit indien hier niet aan wordt voldaan. Het eigendomsrecht gaat gewoon over.
Hieronder vallen onroerende zaken art. 3:89 BW: geschiedt door akte en inschrijving
daarvan in de openbare registers..
Ook andere goederen, zie boek 8 BW: vervoersrecht (vliegtuigen, binnenvaartschepen en
zeeschepen) art. 3:10 lid 4 BW.
Niet-registergoederen: alle overige goederen
, Bestanddelen art. 3:4 BW
Sommige zaken zijn samengesteld van aard, Bv. een tafel met een blad en poten, een fiets
met een bel en spaken. Die onderdelen worden bestanddelen genoemd en leiden geen
zelfstandig bestaan (waardoor ze geen zaken zijn in de zin van het recht).
Of een zaak bestanddeel van een andere zaak is, wordt bepaald door de verkeersopvatting
ex art. 3:4 lid 1 BW. Bepalend is wat men in het algemeen vindt.
Vruchten art. 3:9 BW
Natuurlijke vruchten (lid 1): sommige zaken werpen vruchten af, bijvoorbeeld appels van
een boom. Worden zelfstandig door afscheiding (lid 4)
Burgerlijke vruchten (lid 2): sommige goederen kunnen economische vruchten afwerpen,
bijvoorbeeld een periodieke rente uit een vordering of dividend uit een aandeel. Deze
vruchten (rechten) krijgen zelfstandigheid doordat zij opeisbaar worden (lid 4)
Of iets een natuurlijke vrucht of een burgerlijke vrucht is, wordt bepaald aan de hand van de
verkeersopvatting. Let op: vervreemding van het goed, betekent ook vervreemding van de
toekomstige vruchten. De nieuwe eigenaar van het goed, wordt ook eigenaar van de
toekomstige vruchten.
Algemeenheid van goederen: inboedel
Soms worden meerdere zaken of goederen een eenheid, omdat zij een gemeenschappelijke
bestemming hebben. Bijvoorbeeld een bibliotheek. De wet is niet duidelijk over het feit of een
dergelijk vermogenscomplex ook als juridische eenheid moet worden beschouwd. De
hoofdregel is dat het vermogenscomplex niet meer is dan een verzameling goederen en
eventueel schulden. De individuele goederen moeten dan ook ieder afzonderlijk worden
geleverd naar de eigen vereisten. Art. 3:5 BW geeft de verzamelterm voor ‘inboedel’. Naar
verkeersopvatting zal huisraad, zoals meubels, zelden tot de onroerende zaak worden
gerekend. De inboedel zal dan ook steeds per individuele zaak moeten worden geleverd.
Toekomstige goederen
Toekomstige goederen:
- Absoluut toekomstige goederen: hiervan spreekt men indien men het oog heeft op
goederen die als zodanig nog in het geheel niet bestaan, zoals bijvoorbeeld de
fruitopbrengst van een boomgaard volgend jaar of de vordering tot betaling van nog niet
vervallen huurtermijnen.
- Relatief toekomstige goederen: ook spreekt men van toekomstige goederen, indien het
betreft bestaande goederen waarover men nog niet de beschikking heeft, maar wel
verwacht deze snel te krijgen. Denk bijvoorbeeld aan een zaak die is gekocht, maar nog
niet is overgedragen.
Absolute en zakelijke rechten
De in het boek 3 en boek 5 genoemde rechten zijn rechten op goederen: werken tegen
iedereen en verschaffen de gerechtige een separatistpositie in faillissement.
Boek 3: vruchtgebruik, pand, hypotheek (kunnen op een goed worden gevestigd)
Boek 5: eigendom, erfdienstbaarheden, erfpacht, opstal, appartementsrechten (berusten op
een zaak)
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller tanishavanaalst. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $23.57. You're not tied to anything after your purchase.
