Samenvatting van psychologie, vak van 2e bachelor sociologie. Samenvatting van de lessen en slides vanuit de lessen. Nederlandstalige samenvatting van nederlandstalige lessen.
Geschiedenis en onderzoeksmethoden
Definitie van (sociale) psychologie en relatie tot andere disciplines
Psychologie = wetenschappelijke studie van menselijk gedrag en de interne processen die hieraan ten
grondslag liggen
- Wetenschappelijk: methoden = exact-wetenschappelijk → gedrag = complex ≠ volledig toetsbaar
- Methodologie:
1. Observatie / beschrijving
2. Stellen van hypothesen
3. Onderzoeksplan
4. Dataverzameling en verwerking
5. Interpretatie en hypothesen voor verder onderzoek
- Gedrag = overt (waarneembaar) en covert (attitudes, emoties, opinies, ...)
- Individueel gedrag: sociale context maar in kleine kring
- Algemeen en specifiek gedrag: wetmatigheden + variatie
Geschiedenis van algemene psychologie
Soorten psychologie: (niet kennen)
- Sociaal wezen: 3 basisbehoeften (autonoom, competent en verbonden)
➢ ! bevindingen = toepassing op 1 type beschaving → WEIRD (westers, rijk, industrie, ...)
➢ Verschillen: individualisme collectivisme, hiërarchisch egalitair, man vrouw
➢ Sociale psychologie = studie van gedachten, gevoelens en gedrag van mensen hoe die
worden beïnvloed door aanwezigheid van andere en hoe wij invloed hebben op andere
• Onderwerpen uit dagelijks leven
• Vb. groepsgrootte, discriminatie en bias, fake news, aantrekking, ...
,Verschil sociale psychologie en sociologie
- Focus: sociologie = ruimer op maatschappij
- Methode: experimenteel onderzoek en kleinere groep grootschalige bevraging/volkstellingen
- Vb. sociale steun – sociaal kapitaal
Sociale psychologie: meer ingaan op context, gender, type mensen, ...
Effect van reacties van anderen:
- Reagan: veel gebruik van oneliners → gelach van publiek = voorkeur
- Zonder oneliners = minder voorkeur
- ‘laughtrack’ gebruikt voor perceptie van ‘graag zien’
- Later: debat zonder reactie van publiek → geen invloed op keuze
Geschiedenis van sociale psychologie:
- Jaren van bevestiging: (’36-’60)
➢ WOII: Gedrag beïnvloed door groep → tot gruwelijke daden
➢ Beurscrash: maatschappelijke problemen → hoe oplossen?
➢ Gedrag door visie op wereld en interpretaties (afhankelijk personen en context)
- Groei en debat: (’60-’75)
➢ Labo-experimenten teleurstellend in realiteit (oplossing)
➢ Ethiek = kritiek op labo (Vb. Milgram-experiment)
➢ Gedomineerd door mannelijke onderzoekers
- Methodologisch en inhoudelijk pluralisme: (’75-heden)
➢ Emotie en cognitie, pluralisme en internationalisering
➢ Variaties op methodologisch vlak (niet labo)
➢ Uitbreiding: multicultureel onderzoek, internet, open science, ...
➢ Ethiek = verbeterd
Onderzoeksmethoden
Belang kennis:
- Ontwikkelen van kritische blik
➢ Op persuasive communicatie, onderzoek in de media, wetenschappelijke studies
- Onderscheid maken tussen intuïtie en gezond verstand psychologie als wetenschap
Ideeën verfijnen
- Operationaliseren van variabelen
➢ Hypothese: specifieke voorspelling
➢ Conceptuele variabelen = deel van hypothesen
➢ Onafhankelijke afhankelijke variabelen
➢ Conceptueel → operationeel (hoe meten?)
• Type: nominaal, ordinaal, interval, ratio → invloed op meten
➢ Begripsvaliditeit: expertconsensus + manipulatiecheck
➢ Verschillende operationalisering = mogelijk
- Meten van variabelen: zelfbeschrijving
➢ Enkelvoudige of meervoudige schalen (item of items) → interne consistentie
➢ Risico: vertekening, interpretaties, sociaal wenselijkheid, inwillingingstendens, opletten
met suggestieve vragen, herinnerings-vertekening, effect schaal, ...
- Meten van variabelen: observaties
➢ Codeer-schema en interbeoordeelaar-betrouwbaarheid
➢ Bij concreet gedrag
➢ Door computers, sensoren, trackers, ...
➢ Risico’s: sociaal wenselijkheid, volgorde-effect, ...
- Studie marshmallowtest
➢ Conceptuele variabelen = zelfcontrole (OV) en carrièremogelijkheden (AV)
Ideeën testen
Beschrijvend = vragen naar trends en tendensen
Observationeel
- Systematisch observeren van personen → natuurlijke situaties
➢ Vb. hoeveel geld aan bedelaar? Hoe veel hulp als nodig?
➢ Gebruik van ‘handlanger’
- Validiteit verhogen door:
➢ Meerdere observatoren
➢ Objectieve registratie
Archiefonderzoek
- Bestaande verslagen/documenten bestuderen (kranten, dagboek, statistieken, ...)
➢ Vb. hoevaak, waar, ... → dingen door burgerlijke stand, journalisten, ...
- Bestuderen voor impact van beleid (voor en na)
Opiniepeilingen
- Enquêtes met vragen → attitude, meningen, gedragingen, ...
- Steekproef = veralgemening naar bevolking
- Belang: manier van steekproeftrekking + opstelling van vragenlijst
, Correlationeel onderzoek = zoeken naar verbanden
Mate van overeenkomst tussen continue variabelen
- Positief (stijgen = stijgen) negatief (stijgen = dalen)
- Enkel met ordinale/continue variabelen → meten op een continuüm
➢ Score, lengte, stress, veroordelingen, stemmen, ...
- Interactie-effecten bij categorische variabelen (verband bij verschillende categorieën)
- Gebaseerd op gegevens via beschrijvend onderzoek
Voordelen:
- Optie als manipulatie variabelen van experiment = niet mogelijk (ethische redenen)
- Mogelijk verbanden tussen variabelen tegelijk te onderzoeken
- Mogelijk in labo-omstandigheden en natuurlijke omgeving
Beperkingen:
- Focus = sterkte en richting verband → niet oorzaak-gevolg relatie
➢ A = verband met B → veroorzaakt A B of B A? (of C?)
- Enkel lineaire verbanden (geen U, curvilineair, ...)
- Longitudinaal correlationeel onderzoek
Vb. Marshmallow test → invloed van 3e factor
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller nikavandenbergh. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $9.72. You're not tied to anything after your purchase.