Leerlingen dienen hun taalcompetenties te ontwikkelen. Ten eerste is dit nodig omdat de
hedendaagse samenleving een communicatie- en informatiemaatschappij is en leerlingen zo
maximaal dienen te participeren op de arbeidsmarkt en publiek domein, om hun privéleven te
onderhouden en sociale relaties te onderhouden, en om levenslang te leren. Daarnaast zijn
deze taalcompetenties cruciaal om in het onderwijs succesvol te zijn
Taalcompetentie is: het geheel aan talige kennis, vaardigheden en attitudes dat nodig is om
geschreven, gesproken en multimodale teksten te begrijpen, te evalueren en te gebruiken
zodat
(a) Volwaardige deelname aan de samenleving mogelijk wordt
(b) De eigen doelen gerealiseerd kunnen worden
(c) De eigen kennis en mogelijkheden levenslang en duurzaam kunnen worden
ontwikkeld
1. Taal op school
In alle vakken wordt taal gebruikt, om inhouden aan te brengen en toe te lichten, leerlingen
actief in de les te betrekken, het lesverloop te organiseren, leerlingen te evalueren. Taal is in
de meeste vakken niet alleen middel van communicatie maar ook een doel an sich: leerlingen
moeten specifieke vaktermen leren gebruiken en moeten dan ook taken uitvoeren met een
sterk talige inslag.
Maar taalgebruik verschil op school op diverse manieren:
- De leraar neemt vaak een centrale, sterk regulerende rol in. Men bepaalt zelf wat het
onderwerp is, bepaalt wie iets mag bijbrengen op welk moment tot interactie
- De relatie tussen de klas is vaak hiërarchisch, waar de leerkracht de expert is en de
leerlingen de leken. Vaak in IRF-patroon, leerlaar neemt initiatief, de leerling geeft
respons, en leraar geeft feedback.
- De interactie in de klas heeft vaak een functie om een bepaald deel van de wereld te
ontleden, analyseren, verklaren of doorgronden Taal op school heeft dus een sterk
conceptualiserende functie: leerlingen leren via taal achter de schermen van de wereld
te kijken en analyseren hoe de wereld in elkaar zit.
o Gevolg: taal is vaak zo abstract
, Vaak vaktermen
Relatief veel algemene schooltermen zoals vergelijke, waarnemen,
Relatief veel complexe en samengestelde zinnen
Veel impliciete verbanden
Deze termen kunnen we beschouwen als cognitief-academische taal of schooltaal.
Schooltaal maakt gebruik van typische standaardtaalvariëteit, en dus niet van dialect
variëteiten die de meeste leerlingen buiten de school gebruiken.
Het is dan ook geen toeval dat onderzoek een sterke samenhang aantoont tussen de
taalprestaties van leerlingen enerzijds en hun prestaties voor niet-talige leerdomeinen
als wiskunde en wetenschap op school.
Dit impliceert dat elk kind dat naar school begint te gaan een nieuw taalregister moet
verwerven, zelfs kinderen die de instructietaal als moedertaal hebben verworven.
2. Verschillen tussen leerlingen
Uit onderzoek blijkt dat de taal dat hoogopgeleide ouders thuis gebruiken om met hun
kinderen te communiceren gemiddeld minder ver af staat van het register schooltaal dan de
taal die laagopgeleide ouders thuis gebruiken. Vaak is het kapitaal ook meer zoals er staan
meer boeken in de kast, meer wordt er voorgelezen, meer geschreven taal etc.
Tijdens de schoolloopbaan zijn hoogopgeleide ouders bovendien beter in staat om hun
kinderen te helpen met schooltaalproblemen omdat zij dat register op hoger niveau beheersen.
Bij nieuwkomers is dit OKAN waar ze gedurende een jaar baat krijgen bij het leren van
Nederlands en het ontmoeten van de Vlaamse schoolsysteem. Daarna stromen ze door naar
een reguliere secundaire richting waar het vaak moeizamer verloopt.
3. Taalbeleid als oplossing
Vanaf 1990 werd er geïnvesteerd door de Vlaamse overheid in scholen met een aanzienlijk
percentage leerlingen met lage SES-profiel en of niet-Nederlandstalige achtergrond. Ze
kregen financiële middelen om extra leerkrachten aan te stellen, maar in het begin vaker
concrete initiatieven ontplooien om de schoolse taalvaardigheid van de betrokken leerlingen
te verbeteren. Maar dit leverde heel weinig resultaat op.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Brulezh. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.76. You're not tied to anything after your purchase.