Hand-opdrachtenboek 5b Biologie voor Jou 2e Fase Havo
Samenvatting van Thema 7 Bescherming en evenwicht uit het boek Biologie voor Jou Havo 5b
- Bevat een nuttige samenvatting
- Belangerijke termen
- Afbeeldingen die de tekst verduidelijken
→ Opperhuid – hoornlaag en kiemlaag,
in de opperhuid liggen geen
bloedvaten
- Hoornlaag – (dode,
verhoornde epitheelcellen)
beschermen tegen
beschadigingen, uitdroging en
infectes
- Kiemlaag – (levende epitheel)
melanocyten produceren
pigment (melanine) dat
bescherming geef tegen
ultraviolette straling, de
onderste laag cellen deelt zicht voortdurend
- Haar met haarzakje (uitstulping van de kiemlaag) en talgklieren
Talg houdt het haar en de hoornlaag soepel
→ Lederhuid – bindweefsel met zintuigcellen, zenuwen, haarsprietjes, bloedvaten en
zweetklieren
- In de huid wordt vitamine D gevormd onder invloed van de ultraviolette straling in
zonlicht
- Onderhuidse bindweefsel – opslag van vet in vetcelen, het vet heef een warmte-
isolerende werking
Doelstelling 2
Min of meer constante lichaamstemperatuur door evenwicht tussen warmteproducte en
warmteafgife (warmtebalans)
→ Warmte producte door dissimilate, vooral in het binnenste deel van het lichaam en in
acteve (skelet) spieren
→ Warmte afgife via het bloed dat door de huid stroomt en via zweet dat verdampt
Het temperatuurcentrum in de hypothalamus regelt de warmteproducte en warmte afgife van het
lichaam
→ Koude- en warmtezintuigen in de hypothalamus registreren de temperatuur via het bloed
Bescherming tegen stjgingen in het lichaamstemperatuur
→ Bloedvaten in de huid worden wijder (de huid wordt rood)
→ Zweetklieren produceren meer zweet (water en zouten)
, Bescherming tegen daling in lichaamstemperatuur
→ Bloedvaten in de huid worden nauwer (de huid wordt bleker)
→ Zweetklieren produceren minder zweet
→ Warmteproducte neemt toe (rillen en klappertanden)
Doelstelling 3
Aspecifek afweer – werkzaam tegen vele verschillende ziektewekkers (o.a. tegen bacteriën en
lichaamsvreemde stofen)
Mechanische afweer – de huid en de slijmvliezen van de luchtwegen, het verteringstelsel, het
uitscheidingstelsel en het voortplantngsstelsel bemoeilijken het binnendringen van
ziekteverwekkers en schadelijke stofen
Chemische afweer – bijvoorbeeld zoutzuur in maagsap dood bacteriën
Koorts – verhogen van de lichaamstemperatuur gaat de ontwikkeling van ziektewekkers tegen en
versnelt de afweerreactes van het lichaam
Fagocytose – insluitng en vertering van
ziekteverwekkers door fagocyten
(granulocyten en macrofagen)
→ Fagocyten ontstaan uit
stamcellen in het rode
beenmerg en komen daarna in
het bloed terecht
Antbiotca versterken tjdelijk de
afweer van het lichaam
→ Antbiotca zijn werkzaam tegen bacteriële infectes, niet tegen infectes door virussen
Doelstelling 4
Specifeke afweer – werkzaam tegen
één type ziekteverwekkers (o.a. tegen
lichaamsvreemde cellen,
lichaamsvreemde stofen, bacteriën en
virussen)
→ Specifeke afweerreactes worden opgewekt door antgenen
- Antgenen zijn grote moleculen, meestal eiwitten
- Antgenen bevinden zicht meestal op het celmembraan, maar kunnen ook
geïsoleerd in een organisme tegenkomen
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller GaanVoorDie10. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.26. You're not tied to anything after your purchase.
