Summary
Samenvatting sprekend verleden h9
- Course
- Level
Mijn samenvatting van h9 van het boek sprekend verleden bij het vak geschiedenis.
[Show more]
Seller
Follow
merelbootsgezel
Content preview
Hoofdstuk 9: De tijd van de Koude Oorlog9.1 De Verenigde Naties
In augustus 1941, nog voordat de VS meedeed aan de oorlog, verklaarden de Amerikaanse
president Roosevelt en de Britse premier Churchill hoe ze na de oorlog een betere toekomst
van de wereld wilden nastreven. Deze verklaring werd het Atlantisch Handvest genoemd.
De voornaamste punten van dit Handvest waren:
- niemand mag streven naar annexatie van gebieden;
- gebiedswijzigingen zijn niet toegestaan tegen de wens van de plaatselijke bevolking;
- alle volken mogen hun eigen regeringsvorm kiezen;
- er moet een vrede nagestreefd worden, waarin alle volken in veiligheid kunnen leven,
zonder angst;
- alle naties zullen moeten afzien van het gebruik van geweld;
- naties die dreigen met geweld, moeten ontwapend worden;
- er moet een algemeen stelsel van veiligheid komen.
In de laatste jaren van de oorlog werden plannen voor een algemeen veiligheidssysteem in
de wereld uitgewerkt. Er zou een permanente organisatie komen, die zou zorgen voor de
uitwerking van het Atlantisch Handvest. In juni 1945 werd de Organisatie der Verenigde
Naties (VN) opgericht, als opvolger van de volkenbond. Bijna alle landen ter wereld werden
er lid van. Alleen de verliezers van de Tweede Wereldoorlog werden (voorlopig) uitgesloten.
De VN had de volgende doelstellingen:
- de internationale vrede en veiligheid handhaven;
- vriendschappelijke betrekkingen tussen de volken opbouwen;
- samenwerken bij de oplossing van internationale economische, sociale en
humanitaire problemen;
- als centrum van overleg tussen de volken dienen.
Wat is er van de doelstelling van de VN terechtgekomen? Er is geen nieuwe wereldoorlog
uitgebroken, maar er waren wel veel oorlogen op kleinere schaal. Daarbij hebben de grote
mogendheden meestal niet de rol vervuld die hen was toegedacht. De grote mogendheden
zouden waken over de vrede. In de veiligheidsraad kregen zij de belangrijkste positie. In de
praktijk bleek echter dat de ‘Grote Vijf’ of hun bondgenoten zelf agressief gingen optreden.
Er was altijd wel iemand die gebruik maakte van het vetorecht om ingrijpen van de
Veiligheidsraad te verhinderen.
Slechts twee keer heeft de Veiligheidsraad gebruik kunnen maken van de bevoegdheid op te
treden tegen agressie. Dit was tegen Noord-Korea (1950) en tegen die van Irak in Koeweit
(1990). Wel heeft de VN vaak troepen naar oorlogsgebieden gestuurd om daar de bevolking
en vluchtelingen te beschermen. De VN-troepen mochten echter niet deelnemen aan de
oorlog.
9.2 Tijdelijk bondgenootschap tussen Oost en West valt na de Tweede Wereldoorlog
uiteen
De Koude Oorlog (1945-1991) was een periode van vijandschap tussen de SU en de VS en
hun bondgenoten, waarin veel conflicten en oorlogen voorkwamen. Er was echter geen
rechtstreekse oorlog tussen de SU en de VS.
, De belangrijkste oorzaak van de Koude Oorlog was het wantrouwen tussen Oost en West.
Dat onderlinge wantrouwen bestond al voor de Tweede Wereldoorlog en werd tijdens de
Tweede Wereldoorlog versterkt. De basis van het wantrouwen tussen Oost en West zat in
het verschil tussen het Sovjet-systeem (communisme) en het westerse systeem
(kapitalisme). Daarnaast waren de Westerse landen democratisch en had de SU één leider.
Ook vrijheid van meningsuiting en censuur was een groot verschil.
Onderling wantrouwen tussen Oost en West vóór 1945
Al vanaf 1917 hadden het Westen en de SU veel redenen om elkaar te wantrouwen:
- De SU voelde zich bedreigd door het Westen, dat vijandig stond tegenover het
communisme.
- Na de Eerste Wereldoorlog wilde de SU wraak nemen op Duitsland
(verzwakken/herstelbetalingen), terwijl de VS Duitsland aan het westen wilden
binden.
- Eind augustus 1939 sloten Hitler en Stalin een niet-aanvalsverdrag.
- In september 1939 werd Polen, de bondgenoot van Frankrijk en Engeland, door
Duitsland en de SU aangevallen en verdeeld.
Wantrouwen tussen Oost en West versterkt tijdens WOII.
Bij het begin van de Tweede Wereldoorlog leek het dus heel onwaarschijnlijk dat de SU en
de VS bondgenoten zouden worden. Het onderlinge wantrouwen werd onder andere
versterkt door het Tweede Front. Duitsland viel in juni 1941 de SU binnen. Vanaf 1941 tot
1944 vocht driekwart van het Duitse leger aan het Oostfront. Stalin wilde naast dit eerste
front in Oost-Europa een Tweede Front: invasie van de westerse Geallieerden in Frankrijk,
om de Duitse druk aan het Oostfront te verlichten. Dat Tweede Front kwam er echter pas in
juni 1944. Volgens Stalin was dit met opzet om de SU te verzwakken en eigen krachten te
sparen.
De Conferentie van Potsdam: besluiten over Duitsland na moeizame onderhandelingen
In februari 1945 hielden de Grote Drie (regeringsleiders van de VS, Engeland en de SU:
Roosevelt, Churchill en Stalin) in Jalta op de Krim in de toenmalige SU een conferentie over
de voortzetting van de oorlog en de toekomst van Duitsland en Europa. Op 8 mei 1945
capituleerde het Duitse rijk en daarmee kwam er een einde aan de Tweede Wereldoorlog in
Europa.
Eind juli 1945 kwamen de Grote Drie, als overwinnaars, opnieuw bijeen om de
onderhandelingen voort te zetten. Deze Conferentie van Potsdam werd gehouden in
Potsdam (nabij Berlijn). De Grote Drie van Potsdam waren echter niet meer dezelfde
personen. Roosevelt was overleden en was opgevolgd door de vicepresident Truman.
Churchill had de verkiezingen verloren.
Het belangrijkste besluit van Potsdam was dat Duitsland in vier bezettingszones werd
verdeeld: de SU, de VS, Groot-Brittannië en Frankrijk kregen elk een eigen zone. Berlijn
werd in vier bezettingszones verdeeld, hoewel de stad in de zone van de SU lag. Het
politieke leven zou op democratische grondslag worden gereorganiseerd. Het nazisme zou
worden uitgeroeid en de oorlogsmisdadigers zouden worden berecht.
Geallieerden verdelen de wereld in invloedssferen.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller merelbootsgezel. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.97. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
78075 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now