Samenvatting van de cursus Nederlands C aangevuld met het boek Volop Taal. Accademiejaar , 1e semester. Hoofdstukken:
- ANK: onthaal en beginsituatie
- ANK: mondelinge vaardigheden
- ANK: schriftelijke vaardigheden
- De ANK in de reguliere klas
- De centrale toetsen
- Taal- en leesbeleid
-...
Nederlands
MODULE 1 – Anderstalige nieuwkomers: onthaal en beginsituatie
Volop Taal – Anderstalige nieuwkomers
Anderstalige nieuwkomers
= een lln v 5j of ouder die niet het Ned als thuistaal heeft, tot op heden niet meer dan 1 jaar
ononderbroken in ons land heeft verbleven en max 9 maanden is ingeschreven in een school met het
Ned als onderwijstaal
- Gewezen anderstalige nieuwkomers (GAN) = lln uit het BaO die ih voorgaande schooljaar
nieuwkomers waren en toen een vorm v onthaalonderwijs hebben gevolgd
- Nieuwkomers hebben recht op minimum 1j onthaalonderwijs
Need to know - Schooltaal verwerven
- Dubbele horde in onderwijs:
- Op school leren in taal die ze nog als 2 e taal leren
- Leren in register dat thuis niet gehanteerd wordt
- Schooltaal: veel abstracte begrippen, complexe zinnen, termen die bij bep leergebied horen, …
- Gem 5-8j nodig om schooltaalvariëteit v taal te verwerven
- ! doel (1) v onthaalonderwijs = taalvaardigheid ontwikkelen die nodig is om snel en met succes
het reguliere onderwijs te kunnen volgen
- Instructies v lkr begrijpen
- Voorgelezen verhaal volgen
- Concrete gebeurtenis vertellen
- Vragen beantwoorden
- Schriftelijke opdrachten begrijpen
- In klas/school: lln verwerven taal zowel impliciet als expliciet
- Impliciet: maken deel uit v gemeenschap waarin Ned voertaal is en kennis zo wordt
overgedragen
- Expliciet: tijdens lessen waarin gefocust op taal
- ! doel (2) v onthaalonderwijs = integratie
- Kinderen zullen pas echt leren als ze zich goed voelen op school en id klas
- Initiatieven nemen om ‘thuisgevoel’ te geven want cruciaal positief onthaald begin
schooljaar en doorheen het jaar
- Veel sociale contacten leiden tot verhoogde taalvaardigheid en omgekeerd verhoogde
taalvaardigheid bevordert sociale contacten
- Schoolteams houden rekening met specifieke BS v elke nieuwkomer
- Elk kind is verschillend: elke nieuwkomer heeft specifieke aanpak nodig
- Hoge verwachtingen koesteren
Need tot know – Extra aandacht voor een positieve talige grondhouding
- Sociale omgeving creëren waarin ze taal kunnen en durven oefenen
- Aandacht schenken aan randvoorwaarden die ervoor zorgen dat lln veiligheid,
vertrouwen en plezier ervaren wnr ze taal leren
- Scholen moeten:
- Lkren: inzetten op integratie vd lln in hun school, zodat ze er snel een plaatsje kunnen vinden en
contacten kunnen leggen
- Acties:
- Meter/peter aanstellen: neemt nieuwkomer onder zijn hoede
- Op toezien dat lln in een groepje worden opgenomen tijdens speeltijd
- Betrekken bij schoolfeesten en andere evenementen
- Het woord ‘welkom’ in verschillende talen hangen
- Tolken inschakelen
- Brieven verduidelijken met pictogrammen
- …
- Kinderen voelen zich veilig in groep toenadering zoeken tot leeftijdsgenoten en sociale
competenties ontwikkelen (gevoelens uitdrukken, openstaan voor gevoeligheden v anderen,
respect tonen in omgang met medelln en lkren, willen samenwerken, …)
Talige competenties
- Veel anderstalige kinderen maken bij aankomst ‘stille periode’ door
- Leren tijdens deze periode ook taal (impliciet): pikken klanken, frequente woorden en
vaak voorkomende zinnetjes op
- Veel nieuwkomers hebben moeite met taalspecifieke aspecten (gebruik lidwoorden en
voorzetsels, plaatsing en vervoeging ww, uitspraak bep klanken, …)
- Meer zelfvertrouwen beginnen praten, actiever aan lessen deelnemen
Need to know – Thuistaal als opstapje voor het Nederlands
- Goede beheersing thuistaal vormt stevige basis voor verwerking 2 e taal
- Kinderen leggen verbanden tss verschillende talen die ze leren
- Hoe beter kind 1e taal beheerst, hoe makkelijker het zal zijn om 2 e taal te leren
- Verwerving 2e taal gebeurt in grote lijnen gelijk met 1 e taal:
- Veel en betekenisvol taalaanbod
- Interactiekansen om hypotheses af te toetsen
- Feedback op taalgebruik
- Talige competenties die we bij nieuwkomers willen ontwikkelen zijn gekoppeld ad
taalvaardigheden (luisteren, spreken, lezen, schrijven)
- Ontwikkeling gebeurt in fasen afhankelijk vh stadium v taalverwerving waarin
nieuwkomer zich bevindt
2
,Aantal aandachtspunten id stapsgewijze ontwikkeling per vaardigheid
1) Luisteren
- Initieel bereiken dat nieuwkomers mededelingen vd lkr over concrete situaties begrijpt
(ook mondelinge instructies om handelingen uit te voeren)
- Veel naar minder visuele ondersteuning
2) Spreken
- Begrijpen komt voor gebruiken (stille periode)
- Voldoende veilige oefenkansen blijven bieden zodat ze groeien op spreekdurf en
spraakvaardigheid
- Gesprekken: eerst vragen leren begrijpen pas nadien antwoorden
3) Lezen
- Geleidelijk opbouwen
- Na tijdje: eenvoudige schriftelijke boodschappen/instructies lezen en begrijpen (over
school- en klasgebeuren)
- Korte mondelinge toelichting en/of visuele ondersteuning vooraf kunnen helpen
4) Schrijven
- Schriftelijk aangeboden info kopiëren (bv. Bord schoolagenda)
- Zelf boodschap schrijven is bijzonder complexe opdracht
- Woordenschat niet als apart domein opgenomen
- Bewuste keuze: kinderen leren geen woorden door voorwerpen op prenten te benoemen
maar door ze in mondelinge/schriftelijke communicatie eerst te begrijpen en dan zelf te
gebruiken
- Woordverwerving gebeurt via de taalvaardigheden
- Leesbevordering: als nieuwkomers verhalen luisteren ontwikkelt hun leesbegrip
- Luisteren en spreken: ook technische kant
- In hun thuistalen andere klanken en soms schriftsystemen inzetten op auditieve
analyse
- ‘zelfsturende competenties’ = de denkprocessen die je gedrag sturen om ih dagelijks leven te
kunnen functioneren
- Leren impulsen onder controle te houden
Beginsituatie
- Onthaalonderwijs: rekening houden met BS nieuwkomers:
- In welke mate verschillen hun situaties v die v andere lln id school?
- Welke gegevens moet je verzamelen om hen optimaal te kunnen opvangen en
begeleiden?
- Intakegesprek met ouders
- Peilen naar gezinssituatie, interesses en talenten, vluchtverleden en angsten/trauma’s,
eerdere schoolloopbaan, mate geletterdheid
Eigenheid van het kind
- Wat is de gezinssituatie vh kind? Wat is zijn land van herkomst? Hoe is de situatie in dat land? Is
het gezin gevlucht? …
- Nieuwkomers vaak gekneld tss verleden dat ze nog moeten verwerken en toekomst die onzeker is
3
, - ! verzekeren dat ze zich veilig voelen id klas (interesses tonen, betrekken bij gesprekken,
…)
- Persoonlijke begeleiding met veel pos aandacht noodzaak kinderen vluchtverleden
Schoolse achtergrond
- Gecijferdheid vd lln: kan hij tellen en getallen lezen, heeft hij leren rekenen?
- Geletterdheid vd lln: erg grote verschillen
1) Sommige lln zijn niet-gealfabetiseerde anderstalige nieuwkomers of ‘alfaleerlingen’
2) Andere leerlingen zijn anders-gealfabetiseerd
3) Nog andere leerlingen hebben een redelijk lees- en schrijfvaardigheidsniveau in een
thuistaal die gelijkenissen met ons schriftsysteem vertoont (bv. Turks)
Didactische aanpak
- Uitgaan vd 7 principes voor taalkrachtig onderwijs
- Rijke contexten aanbieden
- Taalonderwijs functioneel maken
- Veel interactie stimuleren
- Ondersteuning bieden
- Rekening houden met zowel impliciet als expliciet leren
- Ruimte voor reflectie voorzien
- Talige grondhouding
- In klas met nieuwkomers: aantal extra aanpassingen doorvoeren om ervoor te zorgen dat zij de
lessen kunnen volgen en ook buiten de les (en school) kunnen functioneren
- Diff tss taalsterke en -zwakke lln
- Aanpassingen op verschillende terreinen:
- Vooropgestelde doelen
- Activiteiten
- Organisatie
Nice to know: Organisatiemodellen voor onthaalonderwijs
- Onthaalklas (= taalbad voorzien)
- Anderstalige nieuwkomers volledig opnemen in reguliere klas
- Beide opties combineren (= semi-geïntegreerde aanpak)
Doelen aanpassen
1) Selecteer alleen lesdoelen die functioneel zijn voor de nieuwkomer
2) Selecteer altijd enkele talige doelen, ook bij niet-talige activiteiten
3) Selecteer de begrippen die voor de nieuwkomer het zinvolst zijn
Activiteiten aanpassen
1) Pas de opdrachten aan voor de nieuwkomer
2) Geef de nieuwkomer extra context of materiaal
3) Bied ondersteuning door een rijk taalaanbod
4) Sta toe dat de nieuwkomer zijn thuistaal functioneel inzet
5) Voer korte reflectiegesprekken met de nieuwkomer
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller djemdelombaert. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $9.76. You're not tied to anything after your purchase.
