Aardwetenschappen II
Bodemkunde
1.Inleiding
● bodems:
- aan het oppervlak
- minerale + organische bestanddelen
- losse opbouw
● gesteente:
- in diepere ondergrond
- alleen minerale bestanddelen
- vaste opbouw
● Bodemkunde = Pedologie = studie van bodems en processen die zich er in afspelen
● belang van bodems:
1. biodiversiteit: bepalen welke planten & microben ergens kunnen leven
2. productie van hout, voedsel, energie,...
3. bepalen of polluenten worden vastgehouden of wegspoelen, worden
geïmmobiliseerd of beschikbaar blijven
4. klimaatcontrole
● goede of slechte bodem → meerdere factoren:
- water- & luchthuishouding
- voedingstoestand
- warmtehuishouding
- zuurtegraad
(hangen af van andere factoren: korrelgrootte, moedermateriaal,...)
- Silicaathoudende bodems
→ snellere verwering = kleine partikels = leem- of kleibodems
→ betere retentie ionen = vruchtbaarder (groot specifiek opp. & veel ladingen)
→ beter bufferend vermogen
- Kalkbodems (CaCO3)
→ hoge pH = problemen met P (slaat neer)
→ teveel aan Ca = probleem opname andere bivalente kationen (Mg, Zn, Fe)
→ verweert snel = leem- of kleibodems
● interesse in bijdrage deelfracties → cummulatieve curve
- logaritmische x-as: diameter korrels
- y-as: cummulatieve bijdrage van korrels tot het totale gewicht v/d bodem
, ● tussen vaste deeltjes: macro- & microporiën: gevuld met respectievelijk lucht & water
● gegroepeerde individuele partikels = aggregaten
→ korrelgrootte & minerale samenstelling bepaald eigenschappen v/d bodem
3.Bodemvorming
● 4 bodemprocessen (vorming & verandering):
- transformatie = mineralen en strooisel worden afgebroken, andere mineralen
en bodem-organische materie worden gesynthetiseerd
- translocatie = mineralen en organische bestanddelen die verticaal in de
bodem bewegen door water, bodemfauna, vorst-dooi cycli of
droog-nat cycli
- additie van materiaal = plantenresten die op de bodem vallen, afzetting van
minerale bodempartikels, zouten die neerslaan
- verlies van materiaal = door erosie of uitloging
● snelheid van deze processen bepaalt door:
- klimaat
- topografie
- vegetatie
- moedermateriaal
- tijd
MOEDERMATERIAAL
● moedermateriaal = startmateriaal waaruit de bodem wordt gevormd
- minerale samenstelling → hoe ver en snel de bodem verweert
(bv: graniet of zandsteen → zanderige bodem & basalt of leisteen → kleipartikels)
- textuur → bepaalt waterhuishouding
, ● types moedermateriaal:
- ontstaan ter plaatse = Residueel moedergesteente → heel voedselarm, veel
ijzer- & aluminiumoxide (rode kleur)
- ontstaan ter plaatse = Accumulatie van organisch materiaal (veenbodems)
- getransporteerd:
- door graviteit = colluvium → vaak grof zand en grind
- door water:
- afgezet door rivieren = alluvium
- afgezet in oceanen = marien
- afgezet in meren = lacustrien
- door ijs = glaciaal
- door wind = eolisch
KLIMAAT
● temperatuur & effectieve precipitatie bepalen maat van verwering
● effectieve precipitatie = neerslag die niet verdampt of afvloeit
→ hoe dieper het water penetreert hoe dieper de bodem zal verweren
(factoren die effectieve precipitatie beïnvloeden):
- neerslagdistributie: als er meer op korte tijd valt zal er meer de bodem
binnendringen
- topografie: onderaan berg penetreert ook het van boven afstromend water
- vegetatie: meer vegetatie zal meer water kunnen tegenhouden en verdampen
- textuur: micro- of macro-aggregaten
● temperatuur:
- snelheid van biochemische reacties verdubbelt per 10°C stijging
- vorst: volume van ijs is groter dan dat van water → fysische erosie of
cryoturbatie
BIOTA
● organismen kunnen bodem beïnvloeden door:
- accumulatie van strooisel bovenop bodem of in water
- verwering actief versnellen
- bioturbatie = bodemprofielen mengen
- nutriënten cycleren
- bodempartikels gaan stabiliseren in aggregaten
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller marenbergen. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.61. You're not tied to anything after your purchase.