H1 : Inleiding tot het recht
1.1 Algemene inleiding
1.1.1 Verantwoording
- Recht is zaak van alle burgers
- Iedereen wordt met recht geconfronteerd
- Recht ≠moraal
- Recht ≠ godsdienstige regels
Moraal = denkwijze, eigen principes over wat kan & wat niet kan
1.1.2 Wat is recht?
- geheel v algemeen geldende normatieve regels
- Normen die de ordening van het maatschappelijke leven beogen
- Door de staat opgelegd / ontvangen & bekrachtigde normen
- Afdwingbare normen
Normatieve regels
- Verbodsbepaling
o Diefstal
o Fraude
- Gebodsbepaling
o Belastingaangifte
- Normen die toelating bevatten
o Eigenaar bepaald goed, dan mag je daar volledig gebruik van maken
- Organieke regels
o Iets regelen/ organiseren
o Samenstelling parlement, werking welbepaalde rechtbank
- Dwingend recht v openbare orde
o Je kan er niet v afwijken, je moet h doen
- Schending v goede zeden
o Openbare dronkenschap
o Wildplassen
o Mensenhandel
- Ter bescherming vd zwakken
o = zwak is ih recht positief bedoeld
o Pakketje online bestellen
o Vakantiejob
- Aanvullend recht
o Je mag ervan afwijken
- Algemene normen
o Alle regels zijn v toepassing voor iedereen UITGEZONDERD de regels die
enkel voor de koning gelden (dus niet voor de rest vd bevolking)
- Individuele normen
o Normen voor onze koning
1
, Regels opgesteld door de overheid
België
- De federale staat
De gemeenschappen
- De Vlaamse gemeenschap
- De Franse gemeenschap
- De Duitstalige gemeenschap
De gewesten
- Het Vlaamse gewest
- Het Brusselse hoofdstedelijke gewest
- Het Waalse gewest
Regels zorgen voor structuur
Overheid = staat
Federaal = voor h volledige land
Minister v Justitie = Van
Quickenborne
10 provincies => regels voor een bepaalde provincie kunnen opgesteld worden
CASE 1
In het interne reglement van een voetbalvereniging staat dat je wordt uitgesloten als je in
een bepaald seizoen twee of meerdere keren niet naar de training komt zonder te
verwittigen. Is dit een voorbeeld van een rechtsregel? Waarom (niet)? Pas de kenmerken
van het objectief recht hierop toe (indien mogelijk).
- Het gaat over een regel / norm
- Het is in functie voor de voetbaltraining
- Het wordt niet door de staat opgelegd, werd opgelegd door de voetbalclub
- Het is niet strafbaar
- Je kan er niet mee naar de rechtbank stappen
1.2 Indelingen vh recht
Privaat recht
regelt de verhouding tussen burgers onderling
Bv. huwelijk, echtscheiding, erfenis & huis kopen/huren, schadevergoeding tussen
burgers onderling
Publiek recht
regelt de algemene belangen & heeft betrekking op de inrichting, de werking & de
onderlinge verhoudingen vd overheidsorganen & op de verhouding vd
overheid tot de burgers
Bv. Grondwet, onderwijsrecht, onteigening, sociale media recht, strafrecht, belastingen
Gemengde rechtstakken
privaat + publiek
Echtscheiding Je bent pas gescheiden na de uitspraak ve rechter vd familierechtbank
Huwelijk Officieel voor de wet getrouwd als er 2 getuigen zijn & een burgemeester of
schepen
Als h gaat over een misbruik = strafrecht
Alles wat te maken heeft m vergunningen = administratief recht
Examenvraag !
Rechtstak Publiekrecht /
Privaatrecht?
Federale wetgevende macht bestaat Grondwettelijk recht/ Publiekrecht
uit de Koning, de Kamer v Staatsrecht
Volksvertegenwoordigers & de Senaat
Verhuurder wil zijn huurder uitzetten Burgerlijk recht Privaatrecht
wegens h houden v gevaarlijke dieren
Colruyt vergelijkt zijn prijzen met Aldi, Ondernemingsrecht / Privaatrecht /
Delhaize …. Economisch recht Publiekrecht
Gearresteerde verdachte (moord) wordt Strafrecht Publiekrecht
vrijgelaten wegens een procedurefout
Bouwvergunning wordt geweigerd Administratief recht Publiekrecht
Onderneming dient haar jaarlijkse Fiscaal recht publiekrecht
belastingaangifte in
Internationaal recht
verdragen (= overeenkomst tussen 2 of meerdere landen, bv. Verdrag v Versailles);
Europees recht
Nationaal recht
rechtsregels die tot stand komen door federale overheid, gemeenschappen,
gewesten, provincies & gemeenten
Objectief recht
geheel v normen die de menselijke activiteiten, de onderlinge verhouding tussen
mensen hun verhouding tot de gemeenschap regelen
Subjectief recht
aanspraken die een persoon tegenover een ander laat gelden
rechtsmisbruik = subjectieve rechten mogen niet onbeperkt worden
Materieel recht
regels die rechten toekennen & plichten opleggen
Formeel recht
geeft aan hoe de naleving vh materiële recht verzekerd kan worden
CASE 2
Op 21 maart 2018 bevalt Carine Dhont van een flinke zoon Jan. Aangezien Carine al lang
gescheiden (1) is van de vader van Jan, krijgt Jan haar familienaam (2). Vanaf de geboorte
heeft Carine recht op het groeipakket (3). Ze heeft ook recht op alimentatiegeld (4) van haar
ex-echtgenoot. Omdat die dat echter systematisch nalaat te betalen, dient Carine een klacht
in met burgerlijke partijstelling (5) bij de rechtbank. Uiteindelijk krijgt ze gelijk: haar ex-
echtgenoot wordt veroordeeld tot een gevangenisstraf van acht dagen op grond van het
misdrijf van familieverlating (6). In welke rechtstak horen de onderstreepte feiten thuis? Is
dit privaat recht, publiek recht of gemengd? Motiveer.
1.3 Bronnen van het recht
- Wetgeving sensu lato
- Rechtspraak
- Rechtsleer
- Gewoonte
- Algemene rechtsbeginselen
Wetgeving sensu lato (bindende bron)
Internationale verdragen & secundair internationaal recht
- Bilaterale / multilaterale verdragen
- Recht vd EU
o Richtlijnen
o Verordeningen
o Besluiten
- Bij tegenstrijdigheid internationaal recht > nationaal recht
- Bindend je moet h respecteren, zoniet = sancties
Recht vd EU
1. Europese commissie (voorzitter = Ursula von der Leyen)
2. Europees parlement
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller janavlaeminck. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.47. You're not tied to anything after your purchase.